پژوهش حاضر هستیشناسی ادبیات را در کتاب حقیقت و روش گادامر و در پنج فصل مورد بررسی قرار میدهد. نخست زبان را به مثابه رخداد فهم و "در-عالم-بودن" تبیین میکند و سپس نسبت میان "کلمه" و "شیء" را در تاریخ فلسفه غرب مورد بررسی قرار میدهد. بعد از آن زبان را در افقی انتولوژیک و همچون امری فراگیر تبیین میکند. با تکیه بر مبانی مذکور به جایگاه فلسفه هنر و در ذیل آن فلسفه ادبیات در هرمنوتیک فلسفی میپردازد. گادامر هنر را با تکیه بر مفاهیم "تجسم" و "بازی" توضیح میدهد. بدین وسیله مفهوم نوشتار در مقابل گفتار برجسته میگردد. نوشتار به واسطه دیالکتیک پرسش و پاسخ در نسبت با سنت فهمیده میشود. گادامر با احیاء آتوریته و سنت، اثر کلاسیک را در تاریخ تأثیر و تأثر مورد بررسی قرار میدهد و آن را به مثابه هستی عام تاریخی عرضه میکند. می توانید این پژوهش رشته فلسفه را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
همانگونه که از عنوان پایان نامه هویداست هدف این نوشتار بررسی هستی شناسی ادبیات در کتاب "حقیقت و روش" گادامر است. کتابی که تأثیری ماندگار بر اندیشمندان پس از خود گذاشت. گادامر در همین کتاب است که کلیدواژه معروف خود-هرمنوتیک فلسفی- را بنیان میگذارد و آن را شرح و بسط میدهد. گادامر در این کتاب در پی صورتبندی مجدد مسأله هرمنوتیک است. هرمنوتیک دارای تاریخی درازآهنگ است. تاریخی که از یونان باستان آغاز میگردد و در قرون وسطی امتداد مییابد و رنگ و بوی مسیحی میگیرد و در دوران ما با علوم انسانی پیوند میخورد. گادامر با توجه به این پیشینه در صدد یافتن پاسخهایی نو برای فهم فرآیند نسبت انسان با ساحت وجود و مکاشفهی حقیقت است. اما او در این میان پرسشهای جدیدی را نیز مطرح میکند و در صدد طرح نوآئینی برای تجربه هرمنوتیکی است. این پایاننامه در پی آن است که به یکی از شاخههای مهم فلسفه هنر در دوران معاصر یعنی فلسفه ادبیات بپردازد. فلسفه ادبیات حوزهای است که با نقد نظریات ادبی آغاز گشت. سیطره نظریات ادبی متعدد و انباشت تفاسیر گوناگون موجب گشت که برخی از اهلنظر نظیر سوزان سانتاگ بر آن بشورند و در مقاله "علیه تفسیر" به نقد آن بپردازند.
کل پایاننامه به پنج فصل تقسیم شده است. در فصل نخست از زبان به معنای عام آن سخن گفته میشود و وساطت زبان در تجربه هرمنوتیکی مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین در این باره بحث میشود که وساطت زبان در تجربه هرمنوتیکی چه اثری بر موضوعات هرمنوتیکی و عمل هرمنوتیکی میگذارد.
در فصل دوم از توسعه و بسط مفهوم زبان در تاریخ اندیشه غربی سخن گفته میشود. بحث از یونان باستان اغاز میگردد و تا قرون وسطای متأخر و نظرات نیکولاس کوزایی در این باب امتداد مییابد. بحث از تاریخ مفاهیم در اینجا صوری و فرمال نیست بلکه ریشه در تاریخمندی دازاین دارد.
فصل سوم در امتداد فصل دوم قرار دارد و به دوران معاصر و فلسفه هومبولت میپردازد. در این فصل از زبان به عنوان تجربه عالم سخن گفته میشود. درک ما از عالم در پرتو زبان و به شکلی زبانمند اتفاق میافتد سپس توضیح داده میشود که این درک از زبان مبتنی بر وجه فراگیر هرمنوتیک و درک وجودی آن است.
در فصل چهارم از هستی شناسی ادبیات سخن گفته میشود. بدین معنا که ادبیات در نگاهی فلسفی چگونه فهمیده میشود و نسبت آن با دیگر حوزههای هنری چیست. لذا در اینجا از ارزش وجودی تصویر بحث میشود و تفاوت نگاه هگلی به هنرها با نگاه وجودی گادامر مورد سنجش قرار میگیرد. در این میان از تأثیرات کتاب منشأ اثر هنری هایدگر بر گادامر سخن گفته میشود. سپس مفهوم هنر در پرتو نظریه بازی و درک متفاوت گادامر از آن مورد بررسی قرار میگیرد.
در فصل پنجم از اثر کلاسیک سخن گفته میشود. در ابتدا به طرح مبانی تئوریک مواجهه با سنت نظیر دور هرمنوتیکی پرداخته میشود و نگاه هایدگر به دور هرمنوتیکی و خوانش متفاوت او از آن و تأثیری که این نظر بر گادامر گذاشته بحث میشود. سپس به احیاء آتوریته و سنت نزد گادامر پرداخته میشود و از رهگذر آن، تاریخ تأثیر و تأثر و درک دیالکتیکی گادامر از تاریخ مورد بررسی قرار میگیرد. در انتهای این فصل و با توجه به مبانی پیشگفته، به اثر کلاسیک و جایگاه آن به عنوان هستی عام تاریخی اشاره میشود.
فهرست مطالب
مقدمه 1
فصل اول زبان به عنوان واسطه تجربه هرمنوتیک 6
زبانمندی فهمیدن 7
زبانمندی از حیث تعیین موضوعات هرمنوتیکی 14
زبانمندی از حیث تعیین عمل هرمنوتیکی 16
فصل دوم توسعه مفهوم زبان در تاریخ اندیشه غربی 18
زبان و لوگوس 19
زبان و فعل 23
زبان و شکل گیری مفهوم 28
فصل سوم زبان به عنوان افق انتولوژیک هرمنوتیک 37
زبان به عنوان تجربه عالم 38
محوریت زبان و ساختار نظری آن 42
وجه فراگیر هرمنوتیک 49
فصل چهارم هستی شناسی ادبیات 52
فلسفه ادبیات 53
ارزش وجودی تصویر 57
مفهوم بازی در هرمنوتیک فلسفی 64
فصل پنجم اثرکلاسیک 69
دور هرمنوتیکی 70
احیاء آتوریته و سنت 75
تاریخ تاثیر و تاثر 81
اثر کلاسیک به مثابه هستی عام تاریخی 83
نتیجه گیری 87
منابع 94