در این پژوهش به بررسی دلائل عصمت انبیاء در قرآن پرداخته شده و با مرور شبهات وارده بر عصمت انبیاء، پاسخهایی دانشمندان دینی به آنها را مورد بررسی قرار گرفته است. می توانید این تحقیق رشته الهیات و معارف اسلامی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
«عصمت» در لغت به معنای باز داشتن و حفظ کردن است و در اصطلاح، لطفی الهی به بندگان خاص است که به واسطه آن، بنده با اختیار خود از فعل قبیح خودداری می کند. عصمت دارای درجاتی است که می¬توان آنرا در چهار سطح ۱۔ عصمت در عقاید،۲۔ عصمت در امر تبلیغ، ۳۔ عصمت در بیان احکام و۴۔ عصمت در افعال وامور عادی قرار داد. در اینکه برخورداری از کدام یک از درجات فوق برای انبیاء ضروری است، در بین دانشمندان اسلامی دیدگاه¬های متفاوتی وجود دارد، امّا بیشترین دلائل منکرین عصمت انبیاء مربوط به درجه‌ی آخرعصمت یعنی عصمت در زندگی عادی و آنچه به غیر وحی مربوط می¬شود، می¬باشد. در این مقاله با نگاه به چیستی عصمت، دلائل عصمت از دیدگاه قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته و آنگاه برخی آیات که موهم عصمت برخی از انبیاء الهی هستند مورد ارزیابی قرار گرفته است.
خداوند در قرآن کریم به هدفمندی خلقت انسان اشاره کرده و می¬فرماید: «أفَحَسبتم أنَّما خَلقناکم عَبثاً وأنکم الینا لاترجعون». حال رسیدن به آن غایتی که کمال و سعادت انسان است بر دو چیز متوقف است: ۱۔ در انسان لیاقت ذاتی وتکوینی وجود داشته باشد که او را به طرف کمال سوق بدهد؛ ۲۔ رهبران الهی که از مدرسه الهی آموزش دیده باشند. از سوی دیگر برای اینکه این رهبران و معلمان الهی بتوانند، انسان را به طرف آن کمال و سعادت هدایت کنند، باید متّصف به بهترین صفات و کمالات و نیز منزّه از نقص¬ها و عیب¬ها باشند، و خود به آنچه می گویند، عمل بکنند واز چیزهای که منع می کنند دور باشند تا مردم از آنها با میل ورغبت اطاعت کرده و قول آنها را بپذیرند و رفتار و سیره‌ی آنها را اسوه خود قرار دهند. این مسئله از جمله عواملی است که سبب شده مسأله عصمت انبیاء در طول تاریخ دائما مورد توجّه و عنایت مردم و دانشمندان قرار گیرد و دانمشندان اسلامی در کتب و آثار خود دائما بخشی از مباحث را به مسئله‌ی عصمت انبیاء اختصاص دهند. همچنین مفسّرین نیز در تفاسیر خودشان درباره این مطلب بحث¬هایی داشته¬اند و در اغلب موارد به پاسخگویی به شبهاتی حول عصمت انبیاء اهتمام می¬ورزیدند. در این پژوهش به بررسی دلائل عصمت انبیاء در قرآن پرداخته شده و با مرور شبهات وارده بر عصمت انبیاء، پاسخهایی دانشمندان دینی به آنها را مورد بررسی قرار گرفته است.
فهرست مطالب
مقدمه 1
مفهوم شناسی عصمت 2
ضرورت عصمت انبیاء 3
اقسام و مراحل عصمت 4
تحصیل عصمت برای غیر انبیاء 4
ادله عصمت انبیاء در قرآن 5
دسته‌ی اوّل آیات: 6
دسته دوم آیات: 7
دسته‌ی سوّم آیات: 8
بررسی و نقد دیدگاه مخالفین عصمت انبیاء 9
بررسی آیات موهم عدم عصمت پیامبران 11
۱۔ عصیان حضرت آدم (علیه السلام) 11
2. تقاضای نامعقول نوح (علیه السلام) 11
۳۔ غیر واقعنمایی حضرت ابراهیم( علیه السلام) 12
۴۔ خواهش نفس حضرت یوسف (علیه السلام) 13
5- گمراه شدن حضرت موسی( علیه السلام) 13
6- اشتباه حضرت داوود(علیه‌السلام) 14
عصمت پیامبر اکرم(ص) از دیدگاه شیعه و مذاهب اربعه اهل سنت 14
مراتب عصمت 15
دیدگاه اهل سنت 16
دیدگاه شیعه 17
دلایل عصمت 17
آیا افراد دیگری غیر از پیامبران علیهم السلام معصوم می باشند؟ 18
نتیجه گیری: 20
منابع 22