اگر بخواهیم دوام فرهنگ و معنویت قومی و ملی خودمان را تضمین کنیم باید برای ادبیات بومی کشورمان بیشتر ارج و امتیاز قائل شویم و به ماهیت و کیفیت آن بیشتر توجه کنیم فرهنگ بومی و ادبیات عامه شهرها و استان-های بزرگ ایران گنج نهفته¬ای است که شناخت و گردآوری آن می¬تواند پشتوانه¬ای برای فرهنگ گسترده و زایای مادری باشد در واقع این فرهنگ بزرگ چون اقیانوسی است که رودهای کوچک را در آغوش خویش می¬پذیرد و دغدغه بودن و ماندگاری فرزندانش را دارد. شهر مهدیشهر در 15 کیلومتری سمنان مثل بسیاری دیگر از نقاط ایران زمین مهد جلوه¬های گوناگونی از فرهنگ و ادبیات عامیانه همچون آداب و رسوم، داستان¬ها، مثل¬ها، اصطلاحات و باورهای عامیانه است. می توانید این پژوهش رشته زبان و ادبیات فارسی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
مهدیشهر نام قطعه¬ای زیبا و سرسبز در استان سمنان است که دارای فرهنگ و آداب رسوم مردمانی با ویژگی¬های خاص می¬باشد که در این پایان¬نامه سعی شده است تا مشتاقان را با آن آشنا کنم که به یاری خدا امیدوارم موفق باشم. شهر تاریخی مهدیشهر از نظر جغرافیای تاریخی ایران و هم چنین بررسی جوانب اجتماعی آن پیرامون طرز زندگی و فعالیت¬های متنوع و پرجوش و خروش مردم پرکار و سلحشور و بی¬باک آنجا چه در اعصار گذشته و چه در حال حاضر دارای اهمیت خاص و درخور توجه و مطالعه و تحقیق است.
سابقه تاریخی این شهر به پیش از اسلام و حتی به زمان سلسه¬ی پیشدادی می¬رسد. در آغاز آنرا با نام سکسار یا سگسار می¬نامیدند چون این ناحیه نشیمنگاه قوم سکاها بوده است که اعراب به اشتباه نام این شهر را راس الکب ترجمه کردند و همین امر باعث شد تا نام این شهر از سگسار به سنگسر تبدیل شود بعد از انقلاب باز هم نام این شهر تغییر یافت و به مهدیشهر تبدیل گشت.
مهدیشهر منطقه کوهستانی و دارای آب و هوای سرد مرطوب می¬باشد و مردم سخت¬کوش و شجاعی دارد و شغل مردمان آن دامپروری می¬باشد و به صورت کوچ¬نشین ییلاق و قشلاق زندگی می¬کند و البته در جامعه جوان امروز این نوع زندگی کم رنگ شده است و جوانان به شغل¬های صنعتی و اداری روی آورده¬اند ولی با این حال هنوز هم دامداری شغل اصل مردمان این دیار می¬باشد. گویش اصلی مردم به زبان سنگسری می¬باشد و فرهنگ و آداب رسوم هم چنان از نسلهای گذشته حفظ شده است و مردم سعی در حفظ آن آداب رسوم دارند.
فهرست مطالب
فصل اول کلیات تحقیق 1
1-1-مقدمه 2
2-1- سوال های تحقیقاتی 3
3-1- فرضیه های تحقیق 4
4-1- اهداف تحقیق 4
5-1- روش تحقیق 5
فصل دوم ادبیات تحقیق 6
1-2- فولکور 7
2-2- تعریف و قلمرو فولکلور 7
3-2- بعد زمانی فولکلور 8
4-2- فرهنگ عامّیانه ، میراث غیر مادّی ملت ها 9
5-2- ارزش فولکلور و جایگاه آن در میان مردم 10
6-2- فولکور و رابطه با معیشت در سنگسر 11
7-2- را بطه با معیشت در میان کوچ نشینان 11
8-2- منشأ و پیدایش فولکور 11
9-2- شباهت مواد فولکوری در میان اقوام مختلف 11
10-2- کارکردهای فرهنگ عامّه در اجتماع 12
11-2- جایگاه فرهنگ عامّه در ادب فارسی 14
فصل سوم پیشینه تاریخی سنگسر(مهدیشهر) 16
1-3- سنگسر در کتب قرون اولیه اسلامی 18
2-3- اوضاع ایل سنگسر در قرن حاضر 18
3-3- ویژگیهای اجتماعی مردم مهدیشهر 19
4-3- نژاد 19
5-3- زبان و گویش 19
6-3- دین و مذهب 20
7-3- جمعیت 20
8-3- سواد و تحصیلات 21
9-3- صنعت 21
1-9-3- معدن 22
10-3- کشاورزی 22
11-3- حشم داری 22
12-3- صنایع دستی 22
13-3- آثار تاریخی 23
14-3- امکانات 24
15-3- مشاهیر و معارف 24
1-15-3- مشاهیر مهدیشهر 25
16-3- شهرها و روستاهای شهرستان مهدیشهر 25
17-3- مکان های دیدنی 25
1-17-3- غار دربند مهدیشهر 26
18-3- نیم نگاهی به ورزش مهدیشهر 27
فصل چهارم آئین گله داری و دامپروری 28
1-4- مقدمه 29
2-4- تعداد و انواع دام 29
3-4- سرانه دام 30
4-4- نژاد دام 30
5-4- خصوصیات پشم گوسفندان سنگسری 31
6-4- منابع تعلیف دام 31
1-6-4- تعلیف دستی 31
2-6-4-مکمل های غذایی 32
3-6-4- مکمل های ترکیبی ابتکاری 32
7-4- منابع آب 33
8-4- شستن دام 34
9-4- پشم چینی 34
1-9-4- طریقه پشم چینی 34
2-9-4- زمان پشم چینی 34
10-4- اصول و تنظیم زایش دام ها و آیین آن 34
1-10-4- انتخاب قوچ(نر) 35
2-10-4- انتخاب کل(بز نر) 36
11-4- ملاحضات دوره آبستنی دام 37
12-4- راه های مهربان کردن دام های نگیرون 39
13-4-آیین شمارش دام 41
14-4- واحدهای شمارش 42
15-4- نام گذاری دام 43
16-4-زنجیره تهیه فرآورده‌های لبنی 43
17-4- جایگاه شیردوشی 44
1-17-4- دوره شیر دوشی 44
2-17-4- واره یا شیرواره 45
3-17-4- بهداشت شیردوشی 45
4-17-4- اندازه گیری شیر 46
18-4- تیلیم (Tilem): 46
1-18-4- طرز تهیه تیلم 46
19-4- چگونگی تهیه ماست 47
21-4- غذاهای سنگسری 52
فصل پنجم دست بافتهای عشایر مهدیشهری و پوشاک 55
1-5- پوشاک مردان ایل سنگسری 56
1-5-1-کارتی بَرک 56
2-5- پوشاک زنان مهدیشهری 57
1-2-5-کژین شوی 57
2-2-5- مَکِنه 58
3-2-5- سرگیرا 58
4-2-5- فراخ شوال سرپاره دار 59
3-5- سایر دست بافته ها / جاجیم 60
1-3-5- گلیم یا پلاس 60
2-3-5- بافته های ابریشمی 60
4-5- گوت 61
1-4-5- سطح فضای داخلی گوت 61
2-4-5- حریم گوت 62
5-5- هنر سوزن دوزی 62
6-5- قالی مهدیشهری 63
7-5- چنگوم سازی 63
فصل ششم گاهشماری سنگسری 64
1-6- جشن های باستانی و ملی در گاهنامه های سنگسری 67
1-1-6- ورمز 68
2-1-6- ورمزی 68
3-1-6- خیل به خیل 68
4-1-6- چلّه 69
5-1-6- دَر نون 69
6-1-6- نَرون 70
7-1-6- شَشا 70
2-6- چهارشنبه سوری 74
3-6- اعیاد مذهبی 74
4-6- مراسم نامزدی، عقد و عروسی 74
1-4-6- خواستگاری 75
2-4-6- قند اشکنؤن: 75
3-4-6- شربت خوری: 75
4-4-6- لحاف دوزان: 76
5-4-6- معرفی داماد به خانواده عروس: 77
6-4-6- مراسم عقد کنان: 77
7-4-6- مراسم عروسی 77
5-6- ختنه سوران 80
6-6- سوگواری ها: مرگ و میر و مراسم آن 80
1-6-6- مراسم عزاداری آل محمد(ص) و یاران امام حسین (ع): 81
7-6- صبغه سروده ها، ترانه ها، موسیقی مهدیشهری 81
8-6- سروده های کهن گویش سنگسری 84
9-6- ضرب المثلها، اصطلاحات و کنایات 91
10-6- چیستانها 110
11-6- افسانه ها 114
12-6- داستانهای امثال 115
13-6- لطیفه 118
سخن آخر 120
14-6- بررسی زبان مهدیشهری 123
جایگاه زبان سنگسری در بین زبانها و گویشهای ایرانی 125
15-6- مهدیشهر و هشت سال دفاع مقدس 126
1-15-6- خاطراتی از عشایر در مورد جنگ 127
فصل هفتم نتیجه گیری 134
منابع 136