پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _پس آزمون با دوره پیگیری است. جامعه آماری پژوهش شامل بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی به همراه یکی از اعضای خانواده آنها است. از بین این افراد 30 بیمار به همراه یکی از اعضا خانواده به روش هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند .ابزار اندازه گیری پرسشنامه کیفیت روابط QRI، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی CERQ، پرسشنامه تکانشگری بارت BIS-11 بود. پس از اجرای پرسشنامه ها، مداخله میکلوویتز با استفاده از فضای مجازی برای گروه آزمایش برگزار شد و در پایان دوره شرکت کنندگان هر دو گروه با استفاده از ابزارهای پژوهش ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 22 و روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد بررسی قرار گرفتند. می توانید این پژوهش رشته روانشناسی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
اختلال دوقطبی یکی از رایج ترین اختلال¬های روانی است. مشخصه آن دوره های تکرار شونده شیدایی و افسردگی است. تکرار این دوره ها بر حیطه ها مختلف زندگی از جمله شناخت، هیجان، روابط و عملکرد زندگی تاثیر نامطلوب می گذارد. این اختلال در عملکرد روانی - اجتماعی تغییرات محسوسی ایجاد می کند(انجمن روانپزشکی آمریکا،2015). بنابراین توجه به روابط بین فردی و تنظیم هیجانی و تکانشگری برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی توصیه شده است. یکی از مداخلات درمانی رایج برای اختلالات روانی مدل متمرکز بر خانواده است که توسط میکلوویتز مطرح شده است. این درمان شامل جلسات پیوسته آموزش روانشناسی در مورد بیماری دو قطبی، آموزش تقویت ارتباط و آموزش مهارت های حل مسئله است. این مداخله به آموزش مهارت¬هایی مانند ابراز احساسات مثبت، گوش دادن فعال، بیان خواسته ها به شیوه مثبت، ارتباط شفاف و بیان احساسات منفی در مورد رفتارهای خاص توجه ویژه دارد. این مهارت¬ها ممکن است زمینه ساز بهبود تنظیم هیجان، عمیق تر ساختن کیفیت رابطه و کاهش تکانشوری باشند. اما در این مداخله حضور فیزیکی بیمار و سایر اعضای خانواده در جلسات ضروری است.
بیان مساله
اختلال دوقطبی یکی از رایج ترین اختلال¬های روانی است. مشخصه آن دوره های تکرار شونده شیدایی و افسردگی است. تکرار این دوره ها بر حیطه ها مختلف زندگی از جمله شناخت، هیجان، روابط و عملکرد زندگی تاثیر نامطلوب می گذارد. این اختلال در عملکرد روانی-اجتماعی تغییرات محسوسی ایجاد می کند.
بر اساس ملاک های DSM5 بی ثباتی خلق، اشکال در قضاوت، عدم تمرکز حواس و تکانشگری از علائم اختلال دوقطبی است. این وضعیت کیفیت روابط مبتلایان به اختلال دوقطبی را با اشکال مواجه می سازد و به روابط بین فردی آنها آسیب وارد می کند از طرف دیگر تحقیقات نشان داده است که بروز خودکشی در این بیماران بالا است(گودوین و همکاران،2003). بی ثباتی خلق در آسیب خودکشی و رفتارهای غیرخودکشی مثل مشکلات پاکسازی و اضطراب نقش اساسی دارد(پیترز و همکاران،2019). مطالعات مختلف نشان داده است اگر چه دارودرمانی باعث فرونشاندن مرحله عود حملات مانیک را دارد اما همچنان این بیماران بازگشت مجدداً دوره عود را تجربه می کنند(وی و همکاران،2010). همچنین بهبود و درمان این اختلال به صرف هزینه های بالایی نیاز دارد علاوه بر این آسیب عملکرد این افراد در مطالعات مختلف ثابت شده است. و تعداد کثیری از این بیماران مقاومت بالایی برای درمان دارویی دارند(کرو و همکاران،2010). لذا درمان های روانی می توانند راهکار مناسبی باشند. تکانشگری از طریق رفتارهای آشفته و شتابزده به محرک های خارجی بدون توجه به عواقب منفی آن رفتارها تعریف می شود و اغلب پیامدهای ناخوشایند به همراه دارد. کنترل تکانشگری می تواند از میزان بروز این رفتارها جلوگیری کند و تاثیر مثبتی بر تداوم زندگی این افراد داشته باشد.
یکی از مداخلات درمانی اختلال دوقطبی مدل متمرکز بر خانواده است که در اواسط 1980 توسط میکلوویتز مطرح شده است. این درمان مبتنی بر این است که بیماری دوقطبی چه طور در محیط خانواده درمان شود. این مدل درمانی در کنار دارودرمانی برای پیشگیری از بروز و آغاز عود مجدد برای افرادی که در معرض بروز مجدد این بیماری هستند طراحی شده است.
فهرست مطالب
چکیده فارسی 1
فصل اول کلیات پژوهش.............................................................................................................2
1-1-مقدمه 3
1-2-بیان مساله 4
1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق 13
1-4-اهداف پژوهش 16
1-4-1-اهداف کلی 16
1-4-2-اهداف جزئی 16
1-5-فرضیه های پژوهش 16
1-6-متغیرهای پژوهش 17
تعاریف مفهومی 17
تعاریف عملیاتی 18
فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش………………………………………………….. 19
2-1-مقدمه 20
2-2- اﺧﺘﻼل دوﻗﻄﺒﻲ 20
2-1-1-مقایسه وضعیت شناختی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و بیماران دوقطبی 23
2-1-2-نقش باورهای غیر منطقی در بیماری روانی 24
2-1-3- نقش خانواده بر عملکرد اجتماعی بیماران روانی 26
2-2-تنظیم شناختی هیجان 27
2-2-1-مدل های نظری و انواع راهبردهای تنظیم شناختی هیجان 31
2-2-2-راهبردهاي شناختي تنظیم هيجان 34
2-2-3-تنظیم هیجان و آسیب شناسی روانی 37
2-3-تکانشگری 40
2-3-1- پردازش گزينه ها در تصميم گيري مخاطره آميز 42
2-3-2-تکانشگری و جنسیت 44
2-3-3-اختلال های مرتبط با تکانشگری 44
2-3-4-درمان 45
2-4-ارتباط و روابط بین فردی 46
2-4-1-الگوهای ارتباطی 48
2-4-2-انواع روش های برقراری روابط بین فردی 51
2-4-3-مهارت های ارتباطی 52
2-4-4-مهارت های ارتباطی مؤثر 53
2-4-5-پنج مهارت ارتباطی مؤثر 54
2-4-6-اهمیت مهارت های ارتباطی در تعاملات اجتماعی 55
2-4-7-روابط بین فردی و صفات بنیادی شخصیتی 56
2-4-8-دلایل مشکلات بین فردی در دیدگاه های مختلف 58
2-5-درمان خانواده محور 64
2-5-1-درمان خانواده محور مبتنی بر فضای مجازی 67
2-6-شواهد پژوهش 70
2-7-جمع بندی 74
فصل سوم روش شناسی پژوهش…………………………………………………………. 78
3-1-طرح پژوهش 79
جامعه آماری 79
3-2-نمونه و روش نمونه گیری 80
3-3-ملاک های ورود 80
3-4-ملاک های خروج 81
3-5-ابزارهای اندازه گیری 81
3-6-روش اجرای پژوهش 83
3-7-روش و ساختار درمانی 84
3-8-روش آماری و تجزیه و تحلیل 86
فصل چهارم یافته ها……………………………………………………………………. 87
فصل پنجم بحث و نتیجه گیری……………………….………………………………. 172
منابع فارسی 184
منابع انگلیسی 186
پیوست 1 196