پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روان درمانی مثبت نگر بر خودتنظیم گری هیجانی و خودمراقبتی بیماران کرونر قلبی صورت گرفت. این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی است و طرح آن به صورت سه گروهی( دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) همراه با سه مرحله پیش آزمون (T1)، پس آزمون (T2) و پیگیری (T3) یک ماه بعد از پس آزمون می باشد. جهت انجام پژوهش پس از مرور منابع مختلف و بررسی نظر متخصصین پروتکل های درمانی مناسب انتخاب شدند. سپس 45 نفر از زنان مبتلا به عروق کرونر که شرایط ورود به پژوهش را داشتند با روش نمونه گیری در دسترس در شهر قزوین انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه 15 نفره گمارده شدند: گروهی که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (8 جلسه هفتگی) دریافت کردند، گروهی که تحت روان درمانی مثبت نگر (8 جلسه هفتگی) قرار گرفتند و گروه گواه که مداخله ای بر روی آنها صورت نگرفت. جهت اندازه گیری متغیرها از ابزارهای زیر استفاده شد: پرسشنامه خودتنظیم گری ایبانز، پرسشنامه اروپایی رفتار مراقبت از خود در بیماران نارسایی قلبی جاراسما و فرم اطلاعات جمعیت شناختی. می توان نتیجه گرفت که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث بهبود رفتارهای خودمراقبتی و خودتنظیم گری هیجانی در بیماران مبتلا به عروق کرونر می شود و پیشنهاد می گردد به عنوان یک درمان تکمیلی در مراکز درمانی مرتبط به آن توصیه شود. می توانید این پژوهش رشته روانشناسی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
یکی از تاثیرگذارترین عوامل روانشناختی که در سال‌های اخیر در زمینه بیماریهای مرتبط با سلامت روان مورد پژوهش قرار گرفته است، هیجان می‌باشد. هیجان‌ها، اساس زیست‌شناختی دارند، اما افراد قادرند بر هیجان‌ها و ابزار آنها تسلط داشته باشند. تنظیم‌گری هیجانی به اعمالی اطلاق می‌شود که به منظور تغییر یا تعدیل یک حالت هیجانی به کار می‌رود و شکل خاصی از خودتنظیمی است. عوامل متعددی در بروز بیماری قلبی ـ عروقی دخالت دارند. کلسترول، تغذیه، سابقه خانوادگی، فشارخون، چاقی، سیگار، عدم فعالیت فیزیکی، استرس و اضطراب ریسک فاکتورهای بیماری CHD هستند. مردان ریسک بالاتری برای بیماری قلبی نسبت به زنان دارند. بیماری عروق کرونر قلب (CHD) بر اثر تنگی و انسداد عروق کرونر، عروقی که خون سرشار از اکسیژن را به قلب می‌رساند، به‌وجود می‌آید. در کشور ما نیز بیماری قلبی ـ عروقی به‌عنوان یک مشکل عمده مطرح بوده که ابعاد آن به‌سرعت رو به افزایش است.
بیان مسئله
بیماریهای قلبی که در اثر تنگی و گرفتگی عروق کرونری قلب ایجاد می‌شود و یک مشکل بهداشتی در کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته به‌شمار می‌رود، از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان و ازجمله ایران محسوب می‌گردد (صباحی و اکبرزاده توتونچی، 2014). بیماریهای عروق کرونر قلب شامل آن دسته از بیماریهای قلبی عروقی است که به علت نارسایی خون و اکسیژن ناکافی به بافت‌های مختلف قلب به وجود می‌آید .
متخصصان روانشناسی تندرستی دریافتند که بیماری کرونری قلبی یکی از انواع بیماریهای قلبی است که اساساً دارای ماهیت روان‌تنی بوده و نقش عوامل روانشناختی در ظهور آن روشن است. در واقع این عوامل به طور مستقیم یا غیرمستقیم با تأثیرگذاری بر عوامل خطر فیزیولوژیک، خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهند .در بیماریهای قلبی و عروقی، هیجان و یا سرکوب آن از جمله عوامل تاثیرگذار هستند که ممکن است در بروز و یا تشدید بیماری نقش داشته باشند (هنرمند، فهیمی، جمالومدی، ۲۰۱۵). پژوهش‌ها نشان می دهند که اثرات مزمن بازداری هیجانات منفی منجر به افزایش فعالیت سمپاتیک سیستم قلبی و عروقی می‌شود .
یکی از شکایات عمده که به‌صورت مکرر توسط بیماران مبتلا به بیماری قلبی ذکر می‌شود، کمبود آگاهی از رفتارهای خودمراقبتی است. بیماریهای مزمن فرصت آموزش ایجاد می‌کنند تا بیماران تشویق شوند فعالیت بیشتری در امر مراقبت از خود به عمل بیاورند. هرگونه پیشرفت در نتایج درمان، بستگی به توان بیمار برای مراقبت از خودش و مدیریت پیامدهای درمان دارد. اگر بیمار بتواند مراقبت خود را به طور مناسب انجام دهد، درمان دارویی و برنامه‌های بعد از ترخیص را بپذیرد و حمایت‌های اجتماعی هم در حد مطلوب انجام شود، بیش از ۵۰ درصد از موارد بستری مجدد بیماران قابل پیشگیری خواهد بود.
باتوجه به مزایای آموزش مبتنی بر تئوری و مدل در مداخلات روانشناختی بر آن شدیم که با طراحی، اجرا و ارزشیابی یک برنامه آموزشی الگومحور مبتنی بر مدل جامع، تاثیر آن را بر خودتنظیمگری هیجانی و رفتارهای خودمراقبتی ارتقادهنده سلامت بیماران مبتلا به عروق کرونر بررسی نماییم. بنابراین با توجه به آنچه که گفته شد پژوهش حاضر به دنبال پاسخ‌گویی به این سوال است که چه تفاوتی بین میزان اثربخشی درمان‌های مبتنی بر پذیرش و تعهد و رواندرمانی مثبتنگر بر خودتنظیمگری هیجانی و رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به عروق کرونر وجود دارد.
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول کلیات تحقیق 2
1-1- مقدمه 3
1-2- بیان مسئله 6
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقيق 15
1-4- اهداف تحقيق 17
1-4-1- هدف کلی 17
1-4-2- اهداف جزئی 18
1-5- فرضيههاي تحقیق: 18
1-6- تعريف اصطلاحات و مفاهیم 19
فصل دوم گستره نظری و پیشینه پژوهش 22
2-1- مقدمه 23
2-2- بیماری عروق کرونری قلب 23
2-2-1- همهگیرشناسی بیماریهای قلبی و عروقی 26
2-2-2- عوامل خطر بیماری های قلبی و عروقی 27
2-2-3- عوامل خطر فیزیولوژیکی 27
2-2-4- عوامل خطر روانشناختی 28
2-2-5- وضعیت اجتماعی و اقتصادی 29
2-2-6- حمایت اجتماعی 30
2-2-7- استرس 30
2-2-8- افسردگی 31
2-2-9- تنظیم هیجان و بیماریهای قلبی ـ عروقی 32
2-3- خودتنظیمگری (تنظیم هیجان) 33
2-3-1- راهبردهای تنظیم هیجان 35
2-3-2- مقابله 39
2-3-3- راهبردهای مقابله 42
2-3-4- ویژگی راهبرد مقابله هیجانمدار و مقابله مسئلهمدار 43
2-4- رفتارهای خودمراقبتی 46
2-4-1- انواع خودمراقبتی به نقل از سازمان بهداشت جهانی (2016) 49
2-4-2- خودمراقبتی 51
2-4-3- انواع خودمراقبتی 52
2-5- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد 55
2-5-1- مبانی فلسفی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد 56
2-5-2- مبانی نظری درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد 58
2-5-3- فرایندهای زیربنایی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد 61
2-5-4- نظریه آسیبشناسی روانی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد 69
2-6- رواندرمانی مثبتنگر 72
2-6-1- تاریخچه روانشناسی مثبتنگر 72
2-6-2- مفاهیم و نظریه‌های بنیادی در روانشناسی مثبتنگر 73
2-6-2-1- نظریه توانمندی‌ها 73
2-6-2-2- نظریه ایجاد و گسترش هیجان‌های مثبت 75
2-6-2-3- فرضیه گسترش 75
2-6-2-4- فرضیه تاب‌آوری 76
2-6-2-5- فرضیه شکوفایی 77
2-6-3- رواندرمانی مثبتنگر 77
2-6-4- زندگی لذت‌بخش 78
2-6-5- زندگی متعهدانه 79
2-6-6- زندگی معنادار 80
2-6-7- زندگی کامل 80
2-6-8- فرایند رواندرمانی مثبتنگر 80
2-6-9- جلسات کامل رواندرمانی مثبتنگر 82
2-7- پیشینه پژوهش 90
2-7-1- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد 91
2-7-2- رواندرمانی مثبتنگر 96
2-8- جمع بندی 101
فصل سوم روش تحقیق 104
3-1- مقدمه 105
3-2- طرح کلی پژوهش 105
3-3- متغیرهای پژوهش 106
3-3-1- متغیرهای مستقل 106
3-3-2- متغیر های وابسته 106
3-4- جامعه آماري 106
3-5- حجم نمونه و نحوه نمونه‌گیری 107
3-6- معیارهای ورود 108
3-7- معیارهای خروج 109
3-8- ابزار جمع‌آوری داده‌ها 109
3-8-1- مقیاس خودتنظیمگری (SRI-25) 110
3-8-2- پرسشنامه اروپایی رفتار مراقبت از خود در بیماران نارسایی قلبی 111
3-8-3- فرم اطلاعات جميعت‌شناختي 112
3-9- روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل داده‌ها: 113
3-10- روش اجرای پژوهش 113
3-11- اصول و محتوای جلسات مداخله 114
3-11-1- خلاصه جلسات درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد 114
3-11-2- خلاصه جلسات رواندرمانی مثبتنگر 116
3-12- ملاحظات اخلاقی 117
فصل چهارم توصيف و تحليل داده ها 118
مقدمه: 119
فصل پنجم بحث و نتیجه گیری 141
5-1-مقدمه 142
5-2-بحث در یافته های پژوهش 142
5-2-1-فرضیه اول: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودتنظیم گری هیجانی بیماران کرونر 142
5-2-2- فرضیه دوم: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودمراقبتی بیماران کرونر قلبی تأثیر دارد. 145
5-2-3-فرضیه سوم: روان درمانی مثبت نگر بر خودتنظیم گری هیجانی بیماران کرونر قلبی تأثیر دارد. 147
5-2-4-فرضیه چهارم: روان درمانی مثبت نگر بر خودمراقبتی بیماران کرونر قلبی تأثیر دارد. 148
5-2-5-فرضیه پنجم: بین میزان اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روان درمانی. 149
5-2-6-فرضیه ششم: بین میزان اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روان درمانی 152
5-3-نتیجه گیری 157
5-4-محدودیت های پژوهش 158
5-5-پیشنهاد های پژوهشی 159
5-6-پیشنهادهای کاربردی 160
منابع 161
منابع فارسی: 162
منابع لاتین 168
پیوست اول 181
پیوست دوم 182
پیوست سوم 183
فهرست جداول
جدول 3-1- طرح کلی پژوهش 106
جدول 3-2- خلاصه محتوای جلسات درمان مبتنی برپذیرش و تعهد 115
جدول ۳-3- خلاصه محتوای جلسات روان درمانی مثبت نگر بر اساس پروتکل رشید 116
جدول(4-1)نتایج آزمون تی دو نمونه زوجی پیرامون مولفه های خودتنظیم گری وخودمراقبتی در گروه درمان مبتني برپذيرش وتعهد 120
جدول (4-2)نتایج آزمون تی دو نمونه زوجی پیرامون مولفه های خود تنظیم گری و خود مراقبتی در گروه کنترل 122
جدول (4-3)نتایج آزمون تی دو نمونه زوجی پیرامون مولفه های خود تنظیم گری و خود مراقبتی در گروه روان درماني مثبت نگر 124
جدول (4-4) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر عملكرد مثبت بيماران كرونر قلبي 126
جدول (4-5) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر مهار پذیری بيماران كرونر قلبي 126
جدول (4-6) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر آشکار سازی احساسات و نیازهای بيماران كرونر قلبي 127
جدول (4-7) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر قاطعیت بيماران كرونر قلبي 127
جدول (4-8) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر بهزیستی طلبی بيماران كرونر قلبي 128
جدول (4-9) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر خود مراقبتی بيماران كرونر قلبي 129
جدول (4-10) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر خود تنظیم گری هیجانی بيماران كرونر قلبي 129
جدول (4-11) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر روان درماني مثبت نگر بر عملكرد مثبت بيماران كرونر قلبي 130
جدول (4-12) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر روان درماني مثبت نگر بر مهار پذیری بيماران كرونر قلبي 130
جدول (4-13) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر روان درماني مثبت نگر بر آشکار سازی احساسات و نیازهای بيماران كرونر قلبي 131
جدول (4-14) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر روان درماني مثبت نگر بر قاطعیت بيماران كرونر قلبي 131
جدول (4-15) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر روان درماني مثبت نگر بر بهزیستی طلبی بيماران كرونر قلبي 132
جدول (4-16) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر روان درماني مثبت نگر بر خود مراقبتی بيماران كرونر قلبي 133
جدول (4-17) خلاصه نتایج کواریانس تکمتغیری تاثیر روان درماني مثبت نگر بر خود تنظیم گری هیجانی بيماران كرونر قلبي 133
جدول (4-18) آماره های توصیفی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودتنظیمگری هیجانی و خودمراقبتی بیماران کرونر قلبی 134
جدول (4-19) نتایج آزمون تحلیل واریانس اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودتنظیمگری هیجانی و خودمراقبتی بیماران کرونر قلبی 135
جدول (4-20) آماره های توصیفی اثربخشی روان درماني مثبت نگر بر خودتنظیمگری هیجانی و خودمراقبتی بیماران کرونر قلبی 136
جدول (4-21) نتایج تحلیل واریانس پیرامون اثربخشی روان درماني مثبت نگر بر خودتنظیمگری هیجانی و خودمراقبتی بیماران کرونر قلبی 137
فهرست اشکال
شکل 2-1- هرم خودمراقبتی 51
شکل 2-2- شش فرایند اصلی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به نقل از هیز و همکاران (2010) 63
شکل 2-3- الگوی آسیبشناسی روانی در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد 70
شکل 3-1- نمودار حجم نمونه 107
شکل 3-2- نمودار حجم نمونه 108