مقدمه و هدف: پیشگیری از بیماریها و ارتقای سلامت باهدف "سلامت برای همه" مرهون ارتقا سطح سواد سلامت مردم از طریق اجرای اصل مشارکت مردم و برنامه خود مراقبتی میباشد .با توجه به نقش مهم سفیران سلامت در افزایش آگاهی مردم و ترویج شیوه زندگی سالم ، پژوهش حاضر باهدف تعیین تأثیر بستههای آموزشی طرح آزمایشی هر خانه یک پایگاه سلامت بر ارتقاء دانش سفیران منتخب سلامت و عملکرد خانواده در شهر سمنان و عوامل مرتبط با آن در سال ۱۳۹۸ انجام گردید.
مواد و روشها: جامعه آماری پژوهش تحلیلی-مقطعی حاضر، سفیران سلامت تحت پوشش مراکز بهداشتی خیرآباد(مرکز جامع سلامت روستایی)،شهید علیاصغر مطلبی(مرکز جامع سلامت شهری) و فریدون فامیلی(مرکز جامع سلامت شهری و روستایی)بودند. بر اساس آخرین آمار ۱۴۲۶۹ نفر سفیر سلامت در این مراکز فعالیت داشتند. تعداد ۴۱۰نفر به صورت تصادفي به دو گروه آموزش دیده و آموزش ندیده تقسيم شدند. اطلاعات موردنیاز توسط پرسشنامهی پژوهشگر ساخته شامل سه بخش اطلاعات دموگرافيك ، سؤالات دانش ، سؤالات عملکرد و پرسشنامه سنجش سواد سلامت که در اختیار افراد قرار گرفته بود ، جمعآوری شد و با اسـتفاده از نرمافزار spss و آزمونهای آماری تی زوج و مک نمار مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند. سطح معنیداری ۰۵/۰ درنظرگرفته شد.
یافتهها : مقایسه نتایج دو گروه نشان داد که نمره دانش و عملکرد سفیران سلامت گروه آموزش ندیده ناچیز بوده ، در حالی که در گروه آموزش دیده سطح دانش در همه بستهها و سطح عملکرد در اکثر بستهها (بهجز بسته خود مراقبتی در افسردگی) مناسب ارزیابی شد. همچنین مطالعه حاضر نشان داد متغیرهای سطح تحصیلات بالا و تعداد بستههای آموزشی با دانش سفیران و رابطین سلامت ارتباط مستقیم داشتهاند و تنها متغیری که با عملکرد سفیران سلامت ارتباط مستقیم داشت تعداد بستههای آموزشدیده بود .
نتیجه گیری: مطالعه حال حاضر نشان داد بستههای آموزشی طرح آزمایشی هر خانه یک پایگاه سلامت، بر ارتقاء دانش سفیران منتخب سلامت و عملکرد خانواده آنها در شهر سمنان مؤثر واقعشده و با توجه به نقش محوری و الگوی بهداشتی بودن این افراد در جامعه برنامهریزی مناسب برای افزایش سطح کیفی این افراد توصیه میگردد. می توانید این تحقیق رشته پزشکی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
ضرورت انجام تحقیق
پیشرفت و توسعه جامعه در تمامی ابعاد آن مستلزم داشتن نیروي انسانی پويا و سالم است و سلامتی وابسته به عوامل بسیار زيادي است كه سبک زندگی نقش مهمی را در اين میان ايفا میکند[1] سلامت کیفیتی است که تعریف آن دشوار و اندازهگیری واقعی آن تقریباً غیرممکن است[2] .
سلامت حق و مسئولیتی همگانی است. سلامت برای همه، جز با تلاش همه برای سلامت محقق نمیشود. ارتقای عادلانه سلامت نیازمند توانمندسازی مردم و جامعه برای مشارکت در مراقبت از سلامت خود، خانواده و جامعه است. ارتقای سلامت، فرآیند قادرسازی افراد برای کنترل و مدیریت سلامت و سرنوشت آنها است. درواقع، سلامت محصول مشترک دولتها، ملتها و بازار است. مردم با انتخاب گزینههای سالم، سلامت را بهعنوان یک ثروت حفظ کرده و ارتقا میدهند. شایان ذکر است که این انتخاب نیازمند برخورداری از سواد سلامت و تمرین مهارتهای خود مراقبتی برای داشتن سبک زندگی سالم و مدیریت ناخوشیهای جزئی، بیماریهای مزمن و حاد است[3]
سازمان جهاني بهداشت در بيانيه اولين اجلاس جهاني شيوه زندگي سالم در مسكو بيان نمود كه در حال حاضر %٦٠ از مرگومیر جهاني و همچنين %٨٠ از مرگومیر كشورهاي درحالتوسعه كه به وقوع میپیوندد به علت سبك زندگي ناسالم بوده است[5]. امروزه 60 درصد سلامت افراد به رفتار و سبک زندگی آنها مرتبط است[6]. بنابراین رفتار در آموزش بهداشت از اهمیت فراوان ای برخوردار است و بدون تأمین رفتار بهداشتی درست،آموزش بهداشت کامل نخواهد شد[7]. بر اساس مطالعات مختلف پایین بودن سطح سواد سلامت موجب عدم توانایی در مهارتهای خود مراقبتی، درک ناکافی اطلاعات بهداشتی، کاهش اقدامات پیشگیرانه مثل آزمایش غربالگری، عدمتشخیص بهموقع بیماری و عدم توانایی در تبعیت از رفتارهای سبک زندگی سالم، افزایش میزان ارجاعات پزشکی و بستری شدن در بیمارستان، افزایش هزینههای پزشکی و افزایش مرگومیر میشود و کمبود سواد سلامت تأثیرات اقتصادی فراوانی دارد.
طرح آزمایشی هر خانه یک پایگاه سلامت باهدف ارتقاء سلامت خانواده در 4 دانشگاه علوم پزشکی سمنان، کاشان، همدان و قزوین بهعنوان استانهای پیشرو در آذرماه 1398 افتتاحشده است. در این طرح یک نفر بهعنوان سفیر سلامت در خانواده بهعنوان یک فرد مراقب سلامت اعضای خانواده و مسئول امور بهداشتی خانواده خود طبق شرایطی و در مورد موضوعات مهم بهداشتی آموزش میبیند و مسئولیت رصد سلامت خانواده را بر عهده میگیرد. بعد از انتخاب سفیران، با استفاده از مجموعهای از بستههای آموزشی، مهمترین مطالب (21 موضوع مهم بهداشتی) آموزش ایشان انجام میشود.
در این مطالعه میخواهیم با سنجش سطح دانش بهداشتی سفیران منتخب سلامت قبل و بعد از ارائه بسته آموزشی و نیز برآورد شاخصهای عملکردی ایشان در خانوادهها تأثیر آن را در قالب یک مطالعه قبل و بعد موردسنجش و عوامل دموگرافیک و اجتماعی مرتبط با آن را موردسنجش قرار دهیم.
فهرست مطالب
فصل اول معرفی پژوهش 1
۱-۱.بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق 2
۱-۲. اهداف 5
۱-۲-۱. هدف اصلی 5
۱-۲-۲. اهداف فرعی 5
۱-۳. سؤالات و فرضیات پژوهش 6
۱-۴. تعریف واژهها 8
فصل دوم کلیات پژوهش و مروری 11
بر مطالعات مشابه 11
2-1 کلیات پژوهش 12
2-2. مروری بر مطالعات مشابه 12
فصل سوم روش پژوهش 16
۳-۱. نوع پژوهش 17
۳-۲. جامعه پژوهش 17
۳-۳. نمونه پژوهش 17
۳-۳-۱. روش نمونهگیری 17
۳-۳-۲. حجم نمونه 17
۳-۳-۳. مشخصات واحد های موردپژوهش 18
۳-۴. محیط پژوهش 18
۳-۵. ابزار گرد آوری داده ها 18
۳-۶. روش کار 19
۳-۷. روش تجزیه تحلیل داده ها 20
۳-۸. محدودیت های پژوهش 20
۳-۹. ملاحظات اخلاقی 20
فصل چهارم نتایج پژوهش 21
یافته ها: 22
فصل پنجم بحث و نتیجه گیری 30
بحث یافتهها: 31
نتیجهگیری 36
پیشنهادها: 36
منابع 37
پیوست ها : 43
Abstract 67
فهرست جداول
جدول 1-4 توزیع فراوانی سفیران سلامت شرکتکننده در طرح 22
جدول 2-4 توزیع فراوانی سفیران سلامت شرکتکننده در مطالعه ازنظر تعداد بستههای آموزشدیده 23
جدول 3-4 مهمترین منبع اطلاعاتی سفیران سلامت شرکتکننده در طرح ازنظر سلامت و پزشکی 24
جدول 4-4 نحوه دریافت آموزش و نحوه آموزش ترجیحی سفیران سلامت شرکتکننده در طرح 25
جدول 5-4 توزیع فراوانی سفیران سلامت شرکتکننده در طرح به تفکیک سطح سواد سلامت به همراه میانگین و انحراف معیار نمره سواد سلامت بهطورکلی و به تفکیک هر حیطه 26
جدول 6-4 مقایسه میانگین و انحراف معیار نمره دانش و عملکرد (به درصد) سفیران سلامت در دو گروه آموزشدیده و ندیده به تفکیک هریک از بستههای آموزشی 27
جدول 7-4 نتایج آنالیز رگرسیون خطی چندگانه در خصوص ارتباط میان عوامل موردمطالعه با نمره دانش و عملکرد 29