هدف از پژوهش حاضر، تعیین میزان تأثیر هنردرمانی خانوادهمحور بر حساسیت اضطرابی، نگرشهای ناکارآمد و سازگاری دانشآموزان مبتلا اختلال اضطراب فراگیر بود. در این مطالعه از طرح نیمهآزمایشی پیشآزمون – پسآزمون همراه با گرون کنترل، استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشآموزان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیری که در سال 1399 به مراکز تخصصی مشاوره روانشناختی تحت نظارت سازمان بهزیستی مراجعه کردند، تشکیل دادند. از میان آنها به روش نمونهگیری هدفمند 30 نفر که ویژگیهای لازم براساس آزمون اختلال اضطراب فراگیر و مصاحبه بالینی را داشتند، فهرست شدند و سپس بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) گمارش شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامههای حساسیت اضطرابی (ASQ)، نگرشهای ناکارآمد (DAS) و راهبردهای سازگاری کودکان بل بود. تجزیه و تحلیل توسط نرمافزار 23SPSS- با استفاده از تحلیل کواریانس صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که هنردرمانی خانوادهمحور بر حساسیت اضطرابی (039/0=P)، نگرشهای ناکارآمد (001/0P<) و سازگاری (001/0P<) دانشآموزان دارای اختلال اضطراب فراگیر تأثیر معنادار دارد. آموزش هنردرمانی خانوادهمحور بر حساسیت اضطرابی، نگرشهای ناکارآمد و سازگاری دانشآموزان دارای اختلال اضطراب فراگیر اثر معناداری داشت، با توجه به اینکه تقویت این مهارتهای منجر به بهبود عملکرد روانی این نوجوانان میشود، بهرهگیری از هنردرمانی خانوادهمحور به عنوان یک روش کارآمد اهمیت ویژهای دارد. می توانید این پژوهش رشته روانشناسی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
اختلال اضطراب فراگیر اختلالی با مشخصهی اصلی نگرانی دربارهی وقایعی که الزاماً منفی و نگرانکننده نیستند، و منجر به احساس تنش، برانگیختگی و گوش به زنگی در فرد مبتلا میشود، تعریف شده است (گودوین، یند و هیرش،2017). این در حالی است که در طی دورهی نوجوانی به دلیل تغییرات گسترده زیستی، فردی، اجتماعی سطوح بالاتری از اضطراب دور از ذهن نخواهد بود، در واقع ما در این دور شاهد تحولات عظیمی در زمینه استدلال اخلاقی و استقلال شخصی در نوجوانان هستیم و این اصول اگر همراه با تعارضات اجتماعی و خانوادگی و حتی گروههای همسالی باشد پیشبینیکنندهی قوی برای بروز مشکلات روانشناختی از جمله اضطراب خواهد بود (ولف، بازرگانی، کیلفورد، دومنتیل و بلکمور،2015). این گروه از افراد به دلایل ذکر شده بافت فکری و نگرشی ویژهای دارند که با عنوان نگرشهای ناکارآمد شناخته شدهاند که معیارهایی انعطافناپذیر، افراطی و مقاوم در برابر تغییر و کمالگرایانهای هستند و فرد از آن برای قضاوت درباره خود و دیگران استفاده میکند (هبرت و داگاس،2019؛ جیا و همکاران،2020)، و عامل زمینهساز در تعیین رفتارهای نابهنجار، ضعف پردازش شناختی و هیجانی و افت عملکرد فردی و اجتماعی هستند (براور، ویلیامر، فوراند، دیرایس و بوکتینگ،2019). در بین گروههای متعدد این وضعیت برای نوجوانان حادتر و در شکلی مقاومتر بروز مییابد؛ نوجوانان به دلیل مواجه با افسانههای شخصی و افکار آسیبناپذیری گرایش به افکارهای مخدوش و البته ناکارآمدی بیشتری داشته؛ حساسیت و آسیبپذیری بیشتری را نیز گزارش میدهند (ژو، آرند، موفسون، گالیکس-استوسل،2021).
با توجه به بیانات فوق رویکردهای درمانی فردی به سمت درمانهای خانوادگی رفته و خانوادهمحور بودن رواندرمانی، میتواند بر تاثیرات درمانهای اختصاصی افزوده و از شدت مشکلات جاری در فرد و خانوادهاش بکاهد (افضلی، قاسمزاده و هاشمبخشی،1395). هنردرمانی خانوادهمحور بعنوان رویکردی تسکینی حمایتی است، و بصورت خاص مبتنی بر نظریه سیستمی خانواده است و شماری از تشابهات قابل توجه را در بستر رشد و شکوفایی خویش داشته است . هنردرمانی با وجود پیشینهی قوی و موثری که برای درمان انواع مشکلات رفتاری، خلقی، عاطفی و روحی دارد؛ اما فقدان یافتههای مبتنی بر ترکیب هنر با نقش خانواده کمتر مورد بررسی بوده و فرایند هنر بعنوان حوزهای در گروه نوجوانان و جوانان مورد غفلت واقع شده است. بنابراین خلاء پژوهشی حاضر در دو بعد تاکید بر نقش خانواده و تاکید بر گروه نوجوانان مدنظر بوده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تأثیر هنردرمانی خانوادهمحور بر حساسیت اضطرابی، نگرشهای ناکارآمد و سازگاری دانشآموزان دارای اختلال اضطراب فراگیر بوده است.
فهرست مطالب
· چکیده
· مقدمه
· روش
· ابزار سنجش
· پرسشنامه تجدیدنظر شده حساسیت اضطرابی
· پرسشنامه سازگاری بل
· مقیاس نگرش ناکارآمد
· برنامه هنردرمانی خانوادهمحور
· یافتهها
· بحث و نتیجهگیری
· منابع