هدف از انجام این پژوهش پیش بینی ادراک از محیط یادگیری و سرزندگی تحصیلی بر اساس نیرومندی من (مورد مطالعه دانشجویان علوم پزشکی استان مازندران) بود. این پژوهش از نظر روش گردآوری داده ها " توصیفی" از نوع "همبستگی" و از نظر هدف "کاربردی" است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیۀ دانشجویان علوم پزشکی استان مازندران، که تعدادشان 550 نفر بود. بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 225 نفر به عنوان نمونه آماری و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها به دو صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفت."ابزار گردآوری داده ها" در این تحقیق، سه پرسشنامه بود که توسط محققین قبلی بر اساس ادبیات موضوع تهیه شده بود. از پرسشنامه استاندارد سرزندگی تحصیلی توسط مارش و مارتین و پرسشنامة ادراک از محیط یادگیری توسط سوئینی، سورنسن و کمیس و پرسشنامه نیرومندی من توسط استروم و همکاران در سال ۱۹۹۷ استفاده شده است. اعتبار پایایی این سه پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته است از آزمون آلفای کرونباخ محاسبه شده است که ضریب بدست نشان از مطلوب بودن پایای پرسشنامه دارد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو روش آماری شامل: آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که نیرومندی من می تواند ادراک از محیط یادگیری و سرزندگی تحصیلی را پیش بینی کند. می توانید این پژوهش رشته روانشناسی عمومی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
قدرت ایگو متغیر مهمی در عملکرد انسان به شمار می‌رود. اصطلاح قدرت ایگو به توانایی فرد برای برخورد مؤثر با خواست‌های رقابت‌آمیز و موقعیت‌های توان‌فرسا و برای عملکرد مؤثر به‌رغم خواست‌ها و توقعات این نیروهای متعارض، به کار می‌رود. بنابراین، وجود یک ایگو قدرتمند باعث می‌شود که نشانه‌های آسیب روانی را از خود کمتر نشان دهند، و در برابر تنش ناشی از شرایط فشارزای زندگی تحمل و ظرفیت کافی داشته باشند. از طرف دیگر ضعف ایگو موجب می‌شود که ارگانیسم از دنیای بیرونی به دنیای درونی برگردد و به خودش عقب‌نشینی کند (خادمی،13295).
عوامل شناختی و انگیزشی مختلفی با موفقیت نظام آموزشی ارتباط دارند و با توجه به اینکه سرزندگی تحصیلی نیز با موفقیت نظام آموزشی ارتباط دارد، لذا با طراحی و آموزش سرزندگی تحصیلی میتوان تا حدودی موفقیت نظام آموزشی را تضمین کرد. سرزندگی تحصیلی به عنوان یکی از مولفه‌های بهزیستی روانی است که تابآوری تحصیلی را در چارچوب زمینه روانشناسی مثبت منعکس میکند (سولبرگ، هاپکینز، اوماندسن و هالوار، 2012). سرزندگی تحصیلی به معنای توانایی موفقیت‌آمیز دانش‌آموزان در مواجهه با موانع و چالشهای تحصیلی و فائق آمدن بر آنها می‌باشد (کامرفورد، باتیسون و تورم، 2015). در تعریفی دیگر سرزندگی تحصیلی به عنوان پاسخ مثبت، سازنده و انطباقی به انواع چالشها و موانع عرصه جاری و مداوم تحصیل تعریف شد (پوتواین، کونورس، سیمز و داگلاس – اسبور]، 2011). وقتی فردی کاری را به صورت خودجوش انجام میدهد، نه تنها احساس خستگی نمی‌کند، بلکه احساس افزایش نیرو و انرژی میکند (دویجن، راسنستیل، اسچاتس، اسمالنبراک و داهم]، 2011).
یکی از مهمترین عوامل موفقیت هر نظام آموزشی، موفقیت تحصیلی فراگیران آن می‌باشد. موفقیت تحصیلی به معنای توانایی اثبات موفقیت در اکتساب پیامدی است که برای آن طرح‌ریزی و برنامه‌ریزی شده است (لستر، لئونارد و ماسیاس، 2013). موفقیت تحصیلی از مهمترین دغدغه‌های نظام آموزشی و نشان‌دهنده موفقیت نظام آموزشی در زمینه هدف‌یابی و توجه به رفع نیازهای فردی می‌باشد. بنابراین نظام آموزشی را زمانی میتوان موفق و کارآمد دانست که موفقیت تحصیلی فراگیران آن به بیشترین و بالاترین رقم برسد (حسینی طباطبایی و قدیمی مقدم، 1394). مهمترین نشانه موفقیت نظام آموزشی در رسیدن به اهداف، میزان موفقیت تحصیلی فراگیران آن می‌باشد. فراگیر با کسب موفقیت تحصیلی مورد تایید و پذیرش همسالان، معلمان و والدین قرار میگیرد و عزت نفس و احساس کفایت و لیاقت او بیشتر می‌شود، در مقابل فرد با شکست تحصیلی به توانایی و کفایت خود شک میکند و احساس بی‌کفایتی، بی‌لیاقتی و حقارت میکند و از ادامه تحصیل و یادگیری باز می‌ماند (فان و نگو،2014).
بیان مسئله
آدمی همواره در گسترة زندگی، مسیر پر فراز و نشیبی را می پیمایدکه سرشار از چالشها و فرصتهاست. در زندگی روزانة تحصیلی نیز دانشجویان با انواع چالشها، موانع و فشارهای ویژة این دوره (همچون نمرات ضعیف، تنشزاهای دانشجویی، تهدید اعتماد به نفس در نتیجة عملکرد، کاهش انگیزش و تعامل) روبرو میشوند. برخی از دانشجویان در برخورد با این موانع و چالشها موفق عمل میکنند و گروهی دیگر در این زمینه ناموفق هستند. ازاینرو پژوهشگران تعلیم و تربیت باید به درک و چگونگی سازگاری با چالشهای تحصیلی توجه جدی نشان دهند. دانشجویان برای پاسخگویی به چالشها و خواسته های خود، نیازمند تعامل و سازگاری با محیط اطراف خود است.( بدری گرگری و همکاران،1395)
سرزندگی تحصیلی، تابآوری تحصیلی را در چارچوب روانشناسی مثبت بازتاب میدهد. سرزندگی تحصیلی پاسخ مثبت، سازنده و انطباقیای است به انواع چالشها و موانعی که دانشجویان در عرصة مداوم و جاری تحصیلی آن را تجربه می کنند. مارتین و مارش پرسشهای چالش برانگیزی در زمینة تحصیل وجود دارد که باید بدانها سخت توجه کرد. مدارس و دانشگاهها مکانهایی هستند که در آنها چالشهای تحصیلی و موانع و فشارها، حقیقت پایدار زندگی تحصیلی هستند و پژوهشهای انجام گرفته به وضوح این موضوع را تأیید میکنند. پژوهش در پیشایندهای سرزندگی تحصیلی در سه سطح روانی، عوامل مربوط به محیط یادگیری و مشارکت در فرآیند تحصیل، و عوامل مربوط به خانواده و گروه همسالان انجام میگیرد. یکی از پیشبینهای سرزندگیِ تحصیلیِ دانشجویان، محیط یادگیری و ادراک دانشجویان از محیط یادگیری خود است. بسیاری از پژوهشگران بر آنند که محیط یادگیری مؤلفهای مهم است که بر انجام موفقیت آمیز یک برنامه تأثیر می گذارد. محیط یادگیری شامل همة شرایط و امکانات فیزیکی، روانی، عاطفی، عوامل فرهنگی و اجتماعی است که بر رشد یادگیرنده در یک مؤسسة آموزشی تأثیر میگذارد(رحیمی و همکاران. 1395).
حمایت در مدرسه به معنای دریافت حمایت از جانب همسالان و کارکنان مدرسه است. بُعد اصالت به تکالیف معنیدار، ارزشمند و سزاوار تلاش اشاره دارد و بُعد مالکیت نیز به انعطاف پذیری در روش تدریس و فرایند یادگیری شاره دارد؛ آن نوع یادگیریای که دانشآموز نسبت به آموخته های خود احساس مالکیت کند. محیط آموزشی در دانشگاهها نقش مهمی را در تربیت فارغ التحصیلان ماهر ایفا میکند. مهمترین ابعاد در محیط، فعالیتهای تدریس و آموزش و همچنین تعامل استاد – دانشجو در محیط روزمرة دانشگاههاست. در محیط یادگیری، مدرسان تأثیر زیادی بر ادراک و یادگیری اثربخش دارند. علاقه به پژوهش دربارة محیط یادگیری از زمانی بیشتر شد که پژوهشگران دریافتند که بازده و پیامدهای یادگیری شناختی و عاطفی و نگرش فراگیران در مورد یادگیری، تا حد زیادی تحت تأثیر ادراک آنها از محیط است . پژوهشهای متعدد نشان دادهاند که محیط یادگیری ادراکشده بیشتر از محیط یادگیری واقعی بر یادگیری تأثیر میگذارد. بین محیط یادگیری و پیآمدهای ارزشمند همچون رضایت، موفقیت و سرزندگی تحصیلی دانشجویان رابطة آشکاری را میتوان دید(مصرآبادی،1393). با توجه به موارد فوق الذکر سال اصلی تحقیق این است که آیا می توان ادراک از محیط یادگیری و سرزندگی تحصیلی را بر اساس نیرومندی من پیش بینی کرد؟
اهمیت و ضرورت تحقیق
پژوهشهای اندکی پیرامون سرزندگی تحصیلی بر اساس ادراک از محیط یادگیری و سرسختی روانشناختی انجام گرفته است. با توجه به مطالبی که پیشتر گفته شد، میتوان سرزندگی تحصیلی را از مهمترین ویژگی هایزندگی هر فرد به شمار آورد. در این دوران، شایستگیها، تواناییها و پیشرفتهای علمی در افراد به وجود میآید، اما در این زندگی، دانشجویان با انواع چالشها، فرصتها، موانع و فشارهای خاص دوران تحصیل روبرو هستند. برخی از دانشجویان در برخورد با این موانع و چالشها عملکرد موفقی دارند و گروهی دیگر در این زمینه ناموفق هستند؛ بهویژه دانشجویان رشتههای پزشکی که با استرسهای شغلی زیادی مواجه میشوند؛ استرسهایی که بر سلامت روانی، جسمی و عملکرد تحصیلی آنان تأثیر میگذارد. بنابراین پژوهشگران باید به درک این موضوع توجه ویژهای داشته باشند.
با توجه به پیامدها و تأثیرات مثبت سرزندگی تحصیلی برای دانشجویان و همچنین نبود پژوهشی که نقش ادراک از محیط یادگیری و سرسختی روانشناختی را بررسی کرده باشد، و نیز با در نظر گرفتن شرایط تحصیلی پراسترس و متفاوت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و همچنین با توجه به استفاده از نتایج این پژوهش در زمینة برخورد با چالشها و فرصتها، سلامت عمومی و مقاومت در برابر فشارهای روانی، انجام این پژوهش بسیار ضرورت داشته است. انجامدهندگان این پژوهش در پی آن هستند تا به بررسی پیش بینی ادراک از محیط یادگیری و سرزندگی تحصیلی بر اساس نیرومندی من (مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران) بپردازد.
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول: کلیات تحقیق 2
مقدمه 3
بیان مسئله 4
اهمیت و ضرورت تحقیق 5
هدف کلی 6
اهداف جزئی 6
فرضیه های تحقیق 6
فرضیه کلی 6
فرضیات فرعی 6
متغیرهای پژوهش 7
واژه ها و اصطلاحات 7
الف)تعریف نظری 7
ب) تعاریف عملیاتی 8
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق 9
بخش اول: ادراک محیط یادگیری 20
تعریف فضای فیزیکی محیط یادگیری 20
عوامل مؤثر بر ادراک یادگیری 20
مدرسه 20
خانواده 21
اجتماع 21
رسانه های جمعی و اینترنت 21
محيط آموزشی 21
تاثیر فضای کلاس و مدرسه در یادگیری 23
تأثیر عوامل فیزیکی کلاس بر پیشرفت تحصیلی و خلاقیت دانش آموزان 24
ابعاد ظاهری کلاس 25
حرارت و تهویه کلاس 26
سازماندهی و آرایش کلاس 27
محیط آموزشی سازنده 28
درس خواندن در محیطی شاد 29
مفهوم سرزندگی 31
سرزندگی تحصیلی 32
ادراک محیطی 35
نظریه های مرتبط با سرزندگی تحصیلی 36
رویکردها و شاخص هاي سرزندگی تحصیلی 38
بخش چهارم: پیشینه تحقیقات انجام شده 56
الف: پیشینه تحقیقات انجام شده داخل کشور 56
ب: پیشینه تحقیقات انجام شده خارج از کشور 58
مدل مفهومی 60
فصل سوم: روش تحقیق 61
مقدمه 62
نوع روش تحقیق 62
جامعه آماری 62
نمونه آماری 62
روش گردآوري داده ها 62
ابزار گردآوری داده ها 63
پرسشنامه 63
اعتبار و روايي پرسشنامه 63
روايي 63
پایایی 63
روش تجزيه و تحليل داده ها 64
روش تحليل توصيفي داده ها 64
روش تحليل استنباطي داده ها 64
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 65
مقدمه 65
تحلیل توصیفی 67
مشخصات فردی پاسخگویان 67
تحلیل استنباطی 74
فصل پنجم: نتیجه گیری 78
خلاصه پژوهش 79
یافته ها تحقیق 79
بحث و نتیجه گیری 80
پیشنهادها 83
محدودیت های پژوهش 84
منابع 85
فهرست جداول
جدول نحوه ارزش گذاري گزينه هاي پرسشنامه 61
جدول آزمون کرونباخ پرسشنامه 62
جدول 4-2. توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک جنس 66
جدول 4-3. توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک سن 67
جدول شماره 4-4. توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک سطح تحصیلات 68
فهرست نمودارها
نمودار شماره 1: مدل مفهومی 58
نمودار 4-2. نمودار دایره¬ای توزیع درصدی پاسخگویان به تفکیک جنس 66
نمودار 4-3. نمودار ستونی توزیع درصدی پاسخگویان به تفکیک سن 67
نمودار 4-4. نمودار ستونی توزیع درصدی پاسخگویان به تفکیک سطح تحصیلات 68