از عوامل مهم در زمان تصمیم گیری سرمایه¬گذاران بالقوه و بالفعل برای سرمایه¬گذاری در شرکت ها ارزیابی عملکرد شرکت های موردنظر است . این فرایند زمانی که اطلاعات بطور برابر در بازار توزیع نمی شود ، دشوارتر می گردد. نسبت های ارزش بازار به ارزش دفتری (M/B) و قیمت به سود هر سهم (P/E) ، دو روش مهم تکنیکهای ارزشیابی نسبی بشمار می روند . درجه اهرم اقتصادی یکی از تکنیکهای جدید در تبیین و شناسایی ریسک در چهاچوب مبانی نظری اهرم ها می باشد . در اهرم های دیگر فروش به عنوان متغیر مستقل اما در درجه اهرم اقتصادی متغیر وابسته می باشد ، که متاثر از تغییرات متغیر اقتصادی است . بطوریکه در این تحقیق هزینه بهره برای سنجش متغیر اقتصادی مورد بررسی قرار می گیرد .سرمایه¬گذاران عموما به نسبت ارزش بازار و ارزش دفتری (M/B) و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) شرکت ها توجه داشته و برای ارزیابی سهام شرکت ها از این دو بیش از سایر عوامل استفاده می کنند . با توجه به عدم شناخت کافی سرمایه گذاران از درجه اهرم اقتصادی ، در این تحقیق سعی می شود با محاسبه درجه اهرم اقتصادی شرکت ها در سال های مختلف و پیدا کردن رابطه معنی¬دار تغییرات آن با تغییرات نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری (M/B) و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) ، به سرمایه گذاران و سهامداران برای تصمیم¬گیری بهتر در خرید و فروش سهام شرکت های مختلف کمک کنیم. با توجه به محدودیت امکانات و زمان، تعداد 60 شرکت از صنایع فعال بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1384-1389 به عنوان نمونه آماری این تحقیق انتخاب گردید.تحلیل داده ها با استفاده از روش رگرسیون تلفیقی ،با کمک نرم افزار Eveiws انجام و بر اساس05/0=α یعنی در سطح 95% اطمینان نتایج نهایی ذیل حاصل گردید :
1- بر اساس فرضیه یک ،بین درجه اهرم اقتصادی و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری (M/B) رابطه مثبت و معنی¬دار وجود دارد و ضرایب محاسبه شده نیز حاکی از قوی بودن این رابطه می¬باشد و بدین ترتیب فرضیه مذکور تایید می شود .
2- بر اساس نتایج حاصل از فرضیه دوم بدلیل کوچکتر بودن t استیودنت از مقدار 2 بین درجه اهرم اقتصادی و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) ارتباط معناداری ملاحظه نگردید .
می توانید این تحقیق رشته مدیریت مالی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
بورس بازاری است که در آن پس انداز کنندگان وجوه نقد خود را مستقیما" سرمایه گذاری می کنند . هر چند اوراق بهاداری که در بورس معامله می شوند دارای نقدینگی زیادی هستند اما در امر سرمایه گذاری مسائلی همچون ریسک و بازده اهمیت زیادی دارند. برای سرمایه گذاران به عنوان یکی از اجزای مهم بازارهای مالی این سؤال مطرح است که چه سهمی را به چه قیمتی خریداری کنند تا بازده بیشتری با ریسک کمتر نسیب آنها شود به عبارت ساده سرمایه گذاران بدنبال سهم پر سود و کم ریسک هستند . برای انتخاب سهام با بازده بیشتر و ریسک کمتر سرمایه گذار باید با استفاده از اطلاعات ارائه شده توسط شرکت ها و بکارگیری روش ها و ابزارهای لازم به بررسی و تجزیه و تحلیل هر سهم بپردازد تا سهم و یا مجموعه ای از سهم های مطلوب را انتخاب نماید.(کردستانی و امیربیگی لنگرودی ،1387).
یکی از راههای سرمایه گذاری خرید دارایی های مالی است . مزیت خرید دارایی های مالی نسبت به خرید دارایی های واقعی از دیدگاه اقتصادی این است که اولا" دارایی واقعی کالای مصرفی است نه وسیله پس انداز و سرمایه گذاری ، دوم اینکه خرید دارایی های واقعی و بلا استفاده نگه داشتن آنها به امید گرانتر شدن در آینده به معنای بلا استفاده نگه داشتن منابع کشور است و ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند مگر اینکه از آن استفاده شود . در اقتصاد بازار مالی به مکانیزمی اطلاق می شود که امکان خرید و فروش سهام ، کالا یا هر محصول قابل تبادلی را برای مشارکت کنندگان با هزینه ای پایین فراهم می آورد .
بازارهای مالی طی چند سده اخیر رشد قابل توجهی داشته و به طور مستمر در حال تکامل و افزایش نقدینگی در جهان است . وظیفه بازار گردآوری خریداران و فروشندگان علاقمند به مشارکت در بازار است ، در واقع تمامی بازارهای مالی در پی گردآوری سرمایه و برقراری ارتباط بین جویندگان سرمایه و دارندگان هستند . بنابراین بورس اوراق بهادار تهران به عنوان یکی از این نهادهای مالی نقش مهمی در اقتصاد ایران ایفا می کند .
بیان مسأله
گسترش روز افزون فعالیت های تجاری موجب گردیده است که مناسبات مالی ، فرایندها و شیوه های مدیریت مالی علی الخصوص مدیریت مالی سازمانها ، بطور مستمر پیچیده تر شود ، چنین است که تداوم فعالیت های شرکت ها و بنگاه های اقتصادی را باید در داشتن منابع مالی کافی جستجو کرد .بدون دسترسی به منابع مالی و مدیریت صحیح این منابع که با بهره گیری از سازو کارهای مختلف میسر می گردد ،بسیاری از فعالیت ها یا به اجرا در نمی آید و یا اینکه عملیات و فعالیت ها اثر بخش نخواهد بود . و در نتیجه تحقق هدف ها میسر نمی شود. تحولات پیاپی و سریعی که در قلمرو فعالیت شرکت ها و انواع واحدهای اقتصادی رخ داده و در حال وقوع است ، اهمیت مدیریت مالی و به تبع آن آگاهی از روش های علمی در این رشته را بیش از پیش ضروری ساخته است .
به عوامل فوق الذکر باید نقش اطلاعات اقتصادی در تصمیم گیری مدیریت را اضافه نمود . زیرا اغلب تصمیمات مدیریت تبعات مالی دارد . این امر فراگیری روش های مناسب و روش هاو ابزارهای تهیه و تدارک اطلاعات مالی به شکل سازمان یافته و رسمی که در حقیقت همان آموزش فنون مدیریت مالی و به تعبیر بعضی از صاحبنظران علم مالی و اقتصادی است آنچنان اهمیتی یافته است که بی توجهی به آن سلامت اقتصادی خانواده ، بنگاه و جامعه را به خطر می اندازد .طی دهه اخیر تئوری های اقتصادی به میزان قابل توجهی ،تآکید خود را بر بنگاهها معطوف داشته اند . در نتیجه جهت گیری بررسی های اقتصادی از سطح کلان به خرد صورت گرفته و تعامل فعالیت و راهبرد شرکت ها با سیاست های کلان دولت به هسته اصلی مباحث اقتصادی تبدیل شده است. بدلیل اهمیت و حساسیت موضوع قیمت گذاری سهام تاکنون مدل های زیادی مبتنی بر دیدگاههای مختلف ارائه گردیده که با توجه به شرایط اقتصادی ،سیاسی ،منطقه ای و غیره نتایج و کاربردهای متنوع و متفاوتی داشته است. یکی از روشهای ارزیابی شرکتها نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری کل دارایی ها (M/B) می باشد. این نسبت بیانگر کل ارزش بازار سرمایه (کل سهام عادی) شرکت تقسیم بر ارزش دفتری مجموع دارایی‌های شرکت می باشد. ارزش بازار مجموع سرمایه (سهام عادی )شرکت از حاصلضرب ارزش بازار سهام(در آخرین روزهای سال مالی)در تعداد سهام عادی بدست می اید.( ریموند پی،1384). مورد دیگر نسبت قیمت به سود هر سهم ( P/E ) می باشد . این نسبت که از آن به عنوان ضریب سودآوری نیز نام برده می شود ، حاصل تقسیم قیمت سهم به سود آن است و در واقع رابطه بین قیمت سهام و سود آن را نشان می دهد .
بنابراین با توجه به بیان مسئله پژوهش حاضر، انتخاب ساختار سرمایه بهینه بر ارزش شرکتها تاثیر گذار می باشند و بعنوان یک نکته کلیدی در این پژوهش بحث خواهد شد و بدنبال پاسخ این سوالات هستیم که آیا بین اهرم اقتصادي و معیارهای ارزیابی عملکرد (P/E) و (M/B) در صنایع فعال بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟ درصورت وجود رابطه، شدت همبستگی بین اهرم اقتصادي و معیار های ارزیابی عملکرد نام برده تا چه اندازه می باشد؟ این تحقیق سعی دارد که با تکیه بر محاسبات در هر روش به این سوالات پاسخ دهد. از آنجا كه ايران جزء كشورهاي در حال توسعه بوده و از شرايط خاص سياسي برخوردار است بنابراين بررسي و تبيين اهرم اقتصادي براي سنجش ريسك و ارتياط آن با متغيرهاي P/E,M/B حائز اهميت است . امروزه تصمیمات بودجه بندی سرمایه ای و تامین مالی، اصلی ترین حوزه های تصمیم گیری مدیران مالی شرکتهای سهامی عام به شمار می روند. با عنایت به اینکه در اهرم عملیاتی درصد تغییرات سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) به درصد تغییرات فروش سنجیده می شود و در اهرم مالی ،درصد تغییر سود هر سهمEPS به درصد تغییرات سود قبل از بهره و مالیات (EBIT)سنجیده می شود.( جهانخانی و پارسائیان ،1384).
ضرورت و اهمیت تحقیق
سازمان بورس اوراق بهادار در هر کشور یکی از منابع اصلی تامین مالی مورد نیاز شرکت های عضو اعم از شرکت های خصوصی و دولتی است . این سازمان باید با ایجاد محیطی مناسب برای سرمایه گذاری های سالم و ایجاد تعادل در بازده و ریسک سرمایه گذاریها منابع و سرمایه های کوچک مردم را جذب و با تزریق آن به بنگاه های اقتصادی باعث پویایی اقتصاد یک کشور شود . بورس اوراق بهادار تهران تنها بازار اوراق بهادار در ایران می باشد که در سال 1348 تاسیس گردیده است . هدف از تاسیس بورس جهت دادن به پس اندازهای خصوصی ( مردم ) و تخصیص آن به سرمایه گذاری های بخش صنعتی و تولیدی می باشد . بورس اوراق بهادار تهران پس از یک توقف 10 ساله به واسطه انقلاب و جنگ تحمیلی از 1357 تا 1368 مجددا فعالیت خود را در سال 1368 از سر گرفت و طی سال های گذشته به رونق بخشی به فعالیت خود مشغول می باشد .( مصدق ، 1389).
تغییرات اساسی که طی چندین سال گذشته در روش های اقتصادی رخ داده است همانند تامین مالی از طریق انتشار اوراق مشارکت در سطح عمومی و خصوصی سازی برخی سازمان های تحت پوشش غیر قابل انکار است . از سوی دیگر رشد و توسعه بنگاه های اقتصادی در کنار پیچیده تر شدن معاملات تجاری و فرایند تصمیم گیری ، محققین را بر آن داشته است تا مسایل و مشکلات این بازارها را مورد بحث و بررسی قرار داده و راه را برای سرمایه گذاری های با اطمینان بالا در جهت تخصیص دادن بهینه منابع محدود هموار کنند . بخشی از این بررسی ها ، نیازهای اطلاعاتی سرمایه گذاران را فراهم می کند ، این اطلاعات به سرمایه گذاران ، اعتباردهندگان و سایر اشخاص ذینفع در زمینه شناخت نقاط قوت و ضعف های واحد تجاری ، فرصت های سرمایه گذاری ، روند رشد آتی موسسات ، سنجش نقدینگی ، توانایی پرداخت بدهیها و ارزیابی عملکرد موسسات و مدیران آنها یاری می رساند . ( مصدق ، 1389 ).
در پژوهش حاضر از درجه اهرم اقتصادی و بررسی ارتباط آن با معیارهای P/E و M/B در بازارهای سرمایه استفاده شده و با بررسی میزان تفاوت درجه اهرم اقتصادی شرکت ها، سعی در مشخص ساختن میزان و چگونگی همبستگی این عامل با نسبت های P/E و M/B شرکت های مورد بررسی است . پژوهش جاری می تواند به سرمایه گذاران در شرایطی که درجه اهرم اقتصادی پایین است و این انعکاس ریسک پایین را نشان می دهد در اتخاذ تصمیم بهتر برای سرمایه گذاران کمک نماید .
روش تحقیق
این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر شیوه و روش تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی است . تحقیق توصیفی شامل مجموعه روشهایی که هدف آنها توصیف شرایط یا پدیده های مورد بررسی است . اجرای تحقیق توصیفی می تواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری رساندن به فرایند تصمیم گیری باشد . تحقیق توصیفی را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد : 1 – پیمایشی 2 – اقدام پژوهشی 3 – همبستگی 4 – بررسی موردی 5 – پس رویدادی – علی مقایسه ای . یکی از انواع روشهای تحقیق توصیفی ( غیر آزمایشی ) تحقیق همبستگی است . همبستگی ابزاری است آماری که می توان بوسیله آن درجه ای که یک متغیر به متغیر دیگر از نظر خطی مرتبط است را اندازه گیری کرد . همبستگی با تحلیل رگرسیون بکار می رود . (مصدق ،1389)
در این تحقیق رابطه بین متغیر ها بر اساس هدف تحقیق تحلیل می گردد. تحقیقات همبستگی بر حسب هدف به سه دسته تقسیم می شوند : 1- همبستگی دو متغیر 2 – رگرسیون 3 – تحلیل ماتریس همبستگی. در تحقیقاتی که از تحلیل رگرسیون استفاده می شود ، هدف معمولا پیش بینی یک یا چند متغیر ملاک از یک یا چند متغیر پیش بین است . چنانچه هدف پیش بینی یک متغیر ملاک از چند متغیر پیش بین باشد از رگرسیون چندگانه استفاده می شود .
در این تحقیق از آنجاییکه در همه فرضیه های بیان شده ، تصمیم به آزمون آماری دو متغیر کمی با مقیاس فاصله ای را داریم ، لذا از آزمون ضریب همبستگی جهت تعیین رابطه معنی داری بین متغیر های اصلی تحقیق استفاده خواهیم نمود . این آزمون را با استفاده از نرم افزار Eviews6 به اجرا گذاشته و سپس خروجی های بدست آمده را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم .
فهرست مطالب
چكيده 1
فصل اول - كليات تحقیق 2
1-1) مقدمه 3
1-2) بيان مسأله تحقیق 3
1-3) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 6
1-4) سوالات تحقیق 7
1-5) فرضيههاي تحقیق 7
1-6)اهداف تحقیق 7
1-7) قلمرو تحقیق 8
1-8) روش تحقیق 8
1-9)جامعه آماری 9
1-10) تعاریف وا‍ژه ها و كلمات كليدي تحقيق 9
1-10-1) متغیر مستقل 10
1-10-2) متغیرهای وابسته 10
فصل دوم – ادبيات و پيشينه تحقيق 11
2-1) مقدمه 12
2-2) مروری بر مبانی نظری 13
2-2-1) نقطه سر به سر 13
2-2-2) اهرم و ساختار آن 14
2 -2-2-1) اهرم عملیاتی 15
2-2-2-1-1) مفروضات اصلی درجه اهرم عملیاتی 17
2-2-2-1-2) کاربردهای اهرم عملیاتی 17
2-2-2-1-3) محاسبه ریسک تجاری 18
2-2-2-2) اهرم مالی 18
2-2-2-2-1) تفسیر درجه اهرم مالی 19
2-2-2-2-2) مفروضات درجه اهرم مالی 19
2-2-2-2-3) کاربردهای اهرم مالی 20
2-2-2-2-4) محاسبه ریسک مالی 20
2-2-2-2-5) درجه اهرم مالی و سود هر سهم 21
2-2-2-3) اهرم مرکب 21
2-2-2-3-1) تفسیر درجه اهرم مرکب 22
2-2-2-3-2) مفاهیم درجه اهرم مرکب 22
2-2-2-3-3) محاسبه ریسک کل شرکت 23
2-2-2-4) درجه اهرم اقتصادی 23
2-2-2-4-1) عوامل اقتصادی 26
2-2-2-4-2) ریسک 27
2-2-3) چرخه های تجاری 28
2-2-3-1) رشد اقتصادی و سیکل های تجاری 30
2-2-4) سرمایه گذاری 32
2-2-4-1) اشکال سرمایه گذاری 33
2-2-4-1-1) سرمایه گذاری در دارائیهای مالی 33
2-2-4-1-2) سرمایه گذاری در دارائیهای فیزیکی 34
2-2-4-1-3) سایر موارد(احشام واغنام،نفت وبورس کالا) 34
2-2-4-2) اهداف سرمایه گذاری 35
2-2-4-3) فرایند سرمایه گذاری 37
2-2-5) روش های تجزیه و تحلیل اوراق بهادار 38
2-2-6) ارزشیابی 39
2-2-6-1) مفاهیم و تاریخچه ارزشیابی 40
2-2-6-2) رویکرد های ارزشیابی 41
2-2-6-2-1) تکنیکهای ارزشیابی مبتنی بر جریان نقد 41
2-2-6-2-2) تکنیکهای مبتنی بر رویکردارزشیابی نسبی 42
2-2-6-2-2-1) روش ضریب درآمدی 43
2-2-6-2-2-2) نسبت قیمت به جریان نقدی( ) 45
2-2-6-2-2-2 نسبت قیمت به ارزش دفتری 46
2-2-6-2-2-4) نسبت قیمت به فروش 47
2-2-7-1) تحقیقات انجام شده در داخل 49
2-2-7-2) تحقیقات انجام شده در خارج 51
فصل سوم – روش شناسی تحقیق 55
3-1)مقدمه 56
3-2)روش تحقیق 57
3-3)متدلوژی تحقیق 58
3-4) جامعه آماری 58
3-5)انتخاب نمونه آماری 59
3-6) روش نمونهگيري و حجم نمونه 60
3-7) روش جمع آوری اطلاعات 61
3-8) فرضیه های تحقیق 61
3-9) روش های آماری مورد استفاده 62
3-9-1) آزمون هاسمن 63
3-9-2) مدل رگرسیون تلفیقی 64
3-10) ضریب تعیین r2 64
فصل چهارم - تجزيه و تحليل داده ها و آزمون فرضيه ها 67
4-1) مقدمه 68
4-2) آمار توصیفی 68
4-3) آزمون فرضیه های تحقیق 75
4-4) آزمون مدل تحقیق 75
4-5)تجزیه و تحیل رگرسیون سری زمانی و مقطعی 76
4-6) آزمون هاسمن 76
4-6-1) آزمون ایستایی 77
4-7)مدل رگرسیون تحقیق 79
4-8) ضریب تعیین r2 79
4-9) آزمون خود همبستگی جملات اخلال (مستقل بودن) 80
4-10) آزمون معناداری مدل رگرسیون 80
4-11) برآورد مقادیر ثابت و غیرثابت متغیرها در رگرسیون 81
4-12) نتایج برآوردی آزمون فرضیه های تحقیق 82
4-12-1) فرضيه اول 82
4-12-2) فرضیه دوم 83
4-13) نتایج تخمین مدل رگرسیون 84
فصل پنجم - نتیجه گیری و پیشنهادات 85
5-1) مقدمه 86
5-2) مروری کلی بر چهارچوب کلی تحقیق 86
5-3) نتایج برآورد فرضیه ها 87
5-4) پیشنهادات مبتني بر نتايج حاصل ازتحقيق 89
5-4-1) پیشنهادات کاربردی..............................................................................................................89
5-4-2) پیشنهادات برای تحقیقات آتی 90
منابع ومآخذ 91
الف) منابع فارسی 92
ب)منابع انگلیسی 94
پیوست ها 96
جدول 1 – مشخصات شرکتهای نمونه منتخب در تحقیق 97
جدول 2- آماره های توصیفی درجه اهرم اقتصادی و نسبت های (M/B)و (P/E) برای شرکت های مورد بررسی 98
جدول 3- نتایج آزمون هاسمن برای فرضیه اول و دوم 99
فهرست مطالب
عنوان صفحه
جدول 4- آزمون هادری برای درجه اهرم اقتصادی و نسبت های (M/B) و (P/E) 101
جدول5- آزمون (لوین ، لو و چو) برای متغیرهای درجه اهرم اقتصادی (DEL) و نسبتهای (M/B) و
(P/E) 103
جدول 6 – نتایج r^2 ،آماره Fو ضرایب برآوردی متغیرهای مورد استفاده در تحقیق 105