از عوامل مهم بقا و حيات سازمانها، كيفيت و توانمندي نيروي انساني است که اهمَيت آن به مراتب فراتر از فناوریهای جدید، منابع مالي و مادي است. در این راستا نقش نيروي انساني كارآمد، توانا و دانا در تحقق اهداف سازماني امري غير قابل انكار ميباشد. نيروي انساني توانمند، سازمان توانمند را بوجود ميآورد و سازمان توانمند محيطي است كه كاركنان در گروه¬هاي مختلف، در انجام فعاليتها با يكديگر همكاري ميكنند (عبدالهي: 1385، ص149). هدف پژوهشگر در این تحقیق بررسی رابطه توانمندسازی منابع انسانی و عملکرد آنها در زندانهاست. برای انجام این کار از جامعه آماری 143 نفری تعداد 104نفر نمونه بر اساس جدول مورگان از كاركنان زندانهای استان خراسان شمالی برای تایید یا رد فرضیههای تحقیق و مؤلفههای تأثير آموزش شغلي، تفويض اختيار، انگيزههاي فردي، غنيسازي شغل، سبك مديريت و توانمندي بر عملكرد مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. براي جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گرديده كه از روايي محتوا و پايايي مناسب برخوردار میباشد. روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده که از طریق آن و تجزیه تحلیل دادهها آموزش شغلی، انگيزههاي فردي، توانمندي، تفويض اختيار، غنيسازي شغل، سبك مديريت مورد تایید قرار گرفت. يافتههاي تحقيق نشان ميدهد كه متغير سبک مدیریت مشارکتی با ضريب 832/0 موثرترين عامل برافزايش عملكرد كاركنان ميباشد. به عبارت ديگر هر سازماني كه بتواند از نظر و تخصص کارکنان خود در تصمیمگیری استفاده نمايد، سريعتر و با اطمينان خاطر بيشتر به اهداف سازماني خود ميرسد. می توانید این پژوهش رشته مدیریت آموزشی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
توانمندسازی کارکنان یکی از تکنیکهای موثر برای افزایش بهره وری کارکنان و استفاده بهینه از ظرفیت و تواناییهای فردی و گروهی آنها در راستای اهداف سازمانی است. توانمندسازی فرایندی است که در آن از طریق توسعه و گسترش نفوذ و قابلیت افراد و تیمها به بهبود و بهسازی مستمر عملکرد کمک ميشود. به عبارت دیگر توانمندسازی یک راهبرد توسعه و شکوفایی سازمانی است. در این پژوهش با یک رویکرد کاربردی به مفهوم توانمندسازی کارکنان به توضیح و تبیین ابعاد این مفهوم پرداخته شده است. تعاریف، ویژگیهای سازمانی کارکنان توانمند، عوامل موثر بر توانمندسازی دستاوردها و موانع موجود در سازمانها مقولاتی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. تاریخچه اولین تعریف اصطلاح توانمندسازی به سال ۱۷۸۸ بر میگردد که در آن توانمندسازی را به عنوان تفویض اختیار در نقش سازمانی خود میدانستند که این اختیار بایستی به فرد اعطا یا در نقش سازمانی او دیده شود. این توانمندسازی به معنی اشتیاق فرد برای پذیرش مسئولیت واژهای بود که برای اولین بار به طور رسمی به معنی پاسخگویی تفسیر شد. گرو (۱۹۷۱) به تعاریف رایج فرهنگ لغت از توانمندسازی اشاره میکند که شامل تفویض قدرت قانونی، تفویض اختیار کردن، مأموریت دادن و قدرت بخشی است.در سال ۱۹۹۰ گاندز توانمندسازی را با واگذاری اتخاذ تصمیم به کارکنان مفهوم سازی کرد، اما زایمرمن (۱۹۹۰) به سهل و ممتنع بودن ارائه تعریفی از آن اشاره میکند و معتقد است زمانی ارائه تعریفی از توانمندسازی آسان است که آن را بدون در نظر گرفتن واژههایی مانند "درماندگی"، "بیقدرتی" و "بیگانگی "بخواهیم مورد توجه قرار دهیم و هرگاه آن را با توجه به افراد گوناگون بخواهیم تعریف کنیم بسیار مشکل است. ادبیات توانمندسازی تاکنون دگرگونیهای زیادی به خود دیده است تا اینکه بالاخره لی (۲۰۰۱) توانمندسازی را زمینهای برای افزایش دیالوگها، تفکر انتقادی، فعالیت درگروههای کوچک میداند و اشاره میکند که اجازه دادن به فعالیتهایی جهت حرکت به فراسوی تسهیم، تقسیم و پالایش تجربیات، تفکر، دیدن و گفتگوها، از اجزای اصلی توانمندسازی هستند. در این پژوهش سعی بر این بوده است که با پرهیز از بحثهای پراکنده و حاشیهای برای سازمانی که مدیریت آن درصدد بهبود تواناییهای کارکنان خویش است، چارچوبها و روشهای دستیابی به این هدف تبیین شود.
اهميت و ضرورت پژوهش
از آنجا كه اداره كل زندان¬ها يك مركز اصلاح و تربيت ميباشد و كاركنان آن با قشر آسيب پذير جامعه در ارتباط ميباشد ميبايست كاركنان آن نيرويي توانمندي باشند و نيروي آموزش ديده متناسب با شرح وظيفه خودشان، داراي انگيزه بالا كه بتوانند اثربخشي بالايي در ارائه خدمت به زندانيان داشته باشند. وقتي انگيزه كار در كاركنان ايجاد شود و خلاقيت از خودشان داشته باشند عملكرد مورد قبولي را خواهند داشت و با عملكرد بالا پاداش خوبي از طرف مديريت دريافت خواهند كرد. هرسازماني كه نيروي توانمندي داشته باشند مديريت آن سازمان فارغ بال از مشكلات به فكر برنامهريزي براي آينده سازمان، پيشرفت و توسعه مجموعه كاري خود و همچنين ارائه خدمت به كاركنان و ارباب رجوع خواهد بود. پس براي اينكه نيروي توانمند و توانا داشته باشيم بايد از عقيده صاحبنظران، مديران موفق سازمانهاي ديگر و محققان در این زمینه استفاده کرد.
اهميت انجام اين پژوهش عبارت است از:
1. نتايج حاصله نقش مهمي در برنامهريزي توسعه کارکنان اداره کل زندانهای خراسان شمالی خواهد داشت.
2. براساس يافتههاي بدست آمده مديران اين سازمان بصورت مؤثرتري مديريت خواهند نمود.
3. نتايج حاصله مورد استفاده ساير پژوهشگران قرار خواهد گرفت.
فهرست مطالب
چكيده تحقيق......................................................................................................................................1
فصل اول: کلیات تحقیق مقدمه.............................................................................................................................................................3
بیان مسأله......................................................................................................................................................4
1-2 اهميت و ضرورت پژوهش.....................................................................................................................5
1-3 اهداف تحقيق.........................................................................................................................................7
1-3-1 هدف كلي..................................................................................................................................7
1-3-2 اهداف جزئي...............................................................................................................................7
1-4 فرضيات تحقيق......................................................................................................................................7
1-5 متغیرهای پژوهش...................................................................................................................................7
1-6 قلمرو پژوهش........................................................................................................................................8
1-7 تعريف اصطلاحات و مفاهيم...................................................................................................................8
1-7-1آموزش.........................................................................................................................................8
1 -7-2 تفويض اختيار.............................................................................................................................9
1 -7-3 غنيسازي شغلي..........................................................................................................................9
1-7-4 نگرشها.........................................................................................................................................9
1-7-5 ايجاد انگيزه.................................................................................................................................10
1-8 عملكرد.................................................................................................................................................10
فصل دوم- ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1 منابع انساني...........................................................................................................................................13
2-1-1اهميت منابع انساني.....................................................................................................................13
2-1-2- ابعاد توسعه منابع انسانی............................................................................................................15
2-2 توانمندسازی.........................................................................................................................................17
2-2-1 تاریخچه و تعریف توانمندسازی.................................................................................................18
2-2-2 اهمیت و نقش توانمندسازی نیروی انسانی در سازمانهای امروزه..............................................19
2-2-3 مدلهای توانمندسازی................................................................................................................21
2-2-4 توانمندسازی به عنوان رویکردی شناختی...................................................................................25
2 -2-5 عوامل موثر بر توانمندسازی......................................................................................................26
2-2-6 رهنمودهايي براي اجراي توانمندسازي.......................................................................................32
2-2-7اصول توانمندسازي......................................................................................................................37
2 -2-8 آموزش توانمندسازي................................................................................................................38
2-2-8- 1 انواع آموزش.....................................................................................................................42
2-8-۲- 2 اهداف آموزش..................................................................................................................43
2-2-8-3 ساختار آموزش در توانمندسازی..........................................................................................44
2 -2-9 مولفههاي نگرشها.....................................................................................................................45
2-2-9-1 ويژگيهاي منبع تغيير دهنده نگرش........................................................................................45
2-2-9-2 انواع نگرش.........................................................................................................................46
2-2-9-3 نگرش اقتضايي...................................................................................................................46
2-2-9-4 اتخاذ نگرش مثبت..............................................................................................................47
2-2-9-5- ارتباط نگرش/رفتار...........................................................................................................47
2-2-10 رهبري و توانمندسازي..............................................................................................................48
2-3 عملكرد.................................................................................................................................................54
2-3-1 تعريف ارزيابي عملكرد...............................................................................................................55
2 -3-2 عوامل موثر بر ارزيابي عملكرد..................................................................................................57
2 -3-3 پاداش مبتني به عملكرد.............................................................................................................57
2-4 پيشينه تحقيق........................................................................................................................................60
2-4-1 تحقيقات انجام شده در داخل كشور...........................................................................................60
مفاهیم نظری تحقیق.....................................................................................................................................65
فصل سوم: روش شناسی
3-1 روش تحقیق........................................................................................................................................67
3-2 جامعه آماري........................................................................................................................................67
3-3 حجم نمونه و رو ش آمارگیری............................................................................................................68
3-4 روش گردآوری داده ها.......................................................................................................................68
3-5 ابزار پژوهش.......................................................................................................................................68
3-6 تکنيکهاي توصيف و تحليل داده ها...................................................................................................69
3-7 پايايي...................................................................................................................................................69
1- سازه آموزش شغلی............................................................................................................................69
2- سازه غنی سازی شغل........................................................................................................................70
3- سازه تفویض اختیار...........................................................................................................................71
4- سازه انگیزههاي فردی.......................................................................................................................72
5- سازه سبک مدیریت مشارکتی...........................................................................................................73
6- سازه نگرش شغلی..............................................................................................................................74
3-8 روايي...................................................................................................................................................76
3-9 روش تجزيه و تحليل دادهها ................................................................................................................76
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل
مقدمه...........................................................................................................................................................78
4-1 تحليل تک متغيره.................................................................................................................................78
4-1-1 آموزش شغلی.............................................................................................................................78
4-1-2 غنی سازی شغل........................................................................................................................80
4-1-3 تفویض اختیار............................................................................................................................82
4-1-4 انگیزههاي فردی........................................................................................................................84
4-1-5 سبک مدیریت مشارکتی............................................................................................................86
4-1-6 نگرش شغلی.............................................................................................................................88
4-1-7 توزيع فراواني پاسخگويان برحسب جنسیت...............................................................................90
4-1-8 توزيع فراواني پاسخگويان برحسب سن......................................................................................90
4-1-9 توزيع فراواني پاسخگويان برحسب سطح تحصيلات...................................................................91
4-2 تحليل دو متغيره....................................................................................................................................92
4-2-1 آزمون فرضيات تحقيق..............................................................................................................92
4-2-1-1 آموزش شغلي با توانمندسازي و افزايش عملكرد كاركنان رابطه دارد....................................92
4-2-1-2 تفویض اختیار با توانمندسازي و افزايش عملكرد كاركنان رابطه دارد...................................93
4-2-1-3 غنی سازی شغلی با توانمندسازي و افزايش عملكرد كاركنان رابطه دارد................................93
4-2-1-4 انگيزه هاي فردي با توانمندسازي و افزايش عملكرد كاركنان رابطه دارد..............................94
4-2-1-5 سبك مديريت مشاركتي با توانمندسازي و افزايش عملكرد كاركنان رابطه دارد...................94
4-2-1-6 نگرش شغلي با توانمندسازي و افزايش عملكرد كاركنان رابطه دارد......................................95
فصل پنجم: نتیجه گیری
مقدمه...........................................................................................................................................................97
5-1 نتایج براساس یافتههاي تحقیق..............................................................................................................97
5-1-1 توصیف متغیرها........................................................................................................................97
5-1-2 تحلیل فرضیات.........................................................................................................................98
5-1-2-1 فرضیه اول.............................................................................................................................98
5-1-2-2 فرضیه دوم.............................................................................................................................99
5-1-2-3 فرضیه سوم............................................................................................................................99
5-1-2-4 فرضیه چهارم.........................................................................................................................99
5-1-2-5 فرضیه پنجم.........................................................................................................................100
5-1-2-6 فرضیه ششم.........................................................................................................................100
5-2 نتیجهگیری کلی................................................................................................................................100
5-3 محدوديتهای تحقیق............................................................................................................................101
5-3 -1 محدوديت تحقيق....................................................................................................................101
5-3 -2 محدوديت محقق.....................................................................................................................101
5-4 پیشنهادات براساس یافتههاي تحقیق...................................................................................................101
5-4-1 پیشنهاد در خصوص توانمند سازی...........................................................................................101
5-4 -2 پیشنهاد جهت تحقق افزایش عملکرد کارکنان.......................................................................102
5-4 -3 پيشنهادات براي ساير پژوهشگران..........................................................................................102
پرسشنامه....................................................................................................................................................103
منابع و ماخذ..............................................................................................................................................104
فهرست جداول
جدول 1-2 مدل توانمندی اسپرتیز» 22
جدول 2-2«فرایند تغییر در تواناسازی- مأخذ: کتاب تواناسازی کارکنان «اسکات. ژاف» 26
جدول 3-2 عبدالهی: 1385، ص 13» 27
جدول 1-3 آلفای کرونباخ سازه آموزش شغلي 69
جدول 2-3 آزمون برآورد هماهنگی سئوالات سازه آموزش شغلي 70
جدول 3-3 آلفای کرونباخ سازه غني سازي شغل 70
جدول 4-3 آزمون برآورد هماهنگی سئوالات سازه غني سازي شغل 71
جدول 5-3 آلفای کرونباخ تفويض اختيار 71
جدول 6-3 آزمون برآورد هماهنگی سئوالات تفويض اختيار 72
جدول 7-3 آلفای کرونباخ سازه انگیزههاي فردی 72
جدول 8-3 آزمون برآورد هماهنگی سئوالات سازه انگیزههاي فردی 73
جدول 9-3 آلفای کرونباخ سازه سبک مدیریت مشارکتی 73
جدول 10-3 آزمون برآورد هماهنگی سئوالات سازه سبک مدیریت مشارکتی 74
جدول 11-3 آلفای کرونباخ سازه نگرش شغلی 74
جدول 12-3 آزمون برآورد هماهنگی سئوالات سازه نگرش شغلی 75
جدول13-3 محاسبه آلفاي كرونباخ براي متغيرهاي سازه اي 75
جدول1-4 توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب پاسخ به گویههاي آموزش شغلی 78
جدول 2-4 جدول آمارههاي توصیفی متغیر آموزش شغلی 79
جدول3-4 توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب پاسخ به گویههاي غنی سازی شغل 80
جدول 4-4 جدول آمارههاي توصیفی متغیر غنی سازی شغلی 80
جدول5-4 توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب پاسخ به گویههاي تفویض اختیار 82
جدول 6-4 جدول آمارههاي توصیفی تفویض اختیار 82
جدول 7-4 توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب پاسخ به گویههاي انگیزههاي فردی 84
جدول 8-4 جدول آمارههاي توصیفی انگیزههاي فردی 84
جدول 9-4 توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب پاسخ به گویههاي سبک مدیریت مشارکتی 86
جدول 10-4 جدول آمارههاي توصیفی سبک مدیریت مشارکتی 86
جدول 11-4 توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب پاسخ به گویههاي نگرش شغلی 88
جدول 12-4 جدول آمارههاي توصیفی نگرش شغلی 89
جدول 13-4 جدول شاخص مركز متغير جنسیت 90
جدول 14-4 جدول توزيع فراواني پاسخگويان بر حسب نوع جنسیت 90
جدول 15-4 خلاصه آماری سن 90
جدول 16-4 توزيع فراواني پاسخگويان بر حسب سن 91
جدول 17-4 جدول شاخص مركزي متغير تحصيلات 91
جدول 18- 4 توزيع فراواني پاسخگويان بر حسب مقطع تحصیلی 92
جدول 19-4 آماره کي دو فرضيه اول 92
جدول 20-4 آماره کي دو فرضيه دوم 93
جدول 21-4 آماره کي دو فرضيه سوم 93
جدول 22-4 آماره کي دو فرضيه چهارم 94
جدول 23-4 آماره کي دو فرضيه پنجم 94
جدول 23-4 آماره کي دو فرضيه ششم 95
فهرست نمودارها
نمودار 1-1 انواع سبکهای رهبری.................................................................................................................50
نمودار 2-1 مفاهیم نظری تحقیق...................................................................................................................65
نمودار1-4....................................................................................................................................................79
نمودار2-4....................................................................................................................................................81
نمودار3-4....................................................................................................................................................83
نمودار 4-4...................................................................................................................................................85
نمودار5-4....................................................................................................................................................87
نمودار 6-4...................................................................................................................................................89