از آغاز روند صنعتی شدن، تهران همواره با دارا بودن تقریبی یک / دوم صنایع، مهمترین قطب صنعتی کشور بوده است و اگر چه اتخاذ خط مشی‌های تمرکززدایی صنعتی از سال 1346 به بعد و قانون ممنوعیت احداث صنایع در شعاع 120 کیلومتری تهران در یک دوره زمانی موجبات کاهش تدریجی استقرار صنایع در تهران را فراهم آورد، اما در عوض به انتقال تمرکز صنعتی به نواحی اطراف و ظهور محورهای صنعتی پیرامونی در امتداد جاده‌های ارتباطی و اصلی و در اتصال به تهران انجامیده است. این تحقیق سعی دارد رابطه این استقرار را با مدیریت شهری مورد پژوهش قرار دهد در این فصل کلیات تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. بر این اساس هدف اصلی تحقیق حاضر پس از طراحی و توسعه چارچوب نظری تحقیق، به بیان فرضیه(فرضیات) تحقیق پرداخته شد و در نهایت جهت سنجش هدف اصلی تحقیق چهار فرضیه ایجاد گردید.جهت حل مسئله و پاسخ گویی به سوالات تحقیق،گام های زیر پیموده شد: مطالعه ادبیات موضوع، استخراج سازه ها، متغیرها و عوامل مرتبط با ویژگی های استقرار صنایع اطراف تهران ،طراحی ابزار اندازه گیری مرتبط ،مطالعات میدانی مقدماتی و معتبر سازی ابزار اندازه گیری داده ها و اطلاعات، تهیه پرسشنامه های نهایی و توزیع آن در بین کارشناسان محیط زیست و شهرداری تهران، مطالعات میدانی اصلی و جمع آوری داده ها و اطلاعات، و در نهایت تجزیه و تحلیل بدست آمده ،که در آن جهت روایی ابزار اندازه گیری از آزمون آلفای کرونباخ ، جهت آزمون فرضیات از آزمون دوجمله ای ، ضریب همبستگی اسپیرمن و جهت رتبه بندی عوامل از آزمون فریدمن یافته استفاده شده،نتایج نشان می دهد استقرار صنایع اطراف تهران بر همه عوامل به غیر از عامل اقتصادی تاثیر گذار است همچنین این عوامل اولویت بندی شده ،در پایان نیز پیشنهاداتی در این خصوص ارائه شده است. می توانید این پژوهش مدیریت شهری را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
كلان شهر تهران به عنوان بزرگترين مركز شهري خاورميانه، تا دو سده پيش، در مقابل شهرهاي تاريخي و پر آوازه ايران زمين، شهري كوچك به شمار مي آمد كه در حاشيه شمالي ري قرار داشت و مكاني خوش آب و هوا در دامنه هاي جنوبي البرز محسوب مي شد كه تحولات سياسي كشور از دوره صفوي به بعد، بر اهميت چهار راهي ارتباطي آن صحه نهاد بويژه از آن جهت كه اين شهر در مركزيت و ثقل جغرافيايي جريان حركت طوايف قدرتمند مدعي حكومت قرار گرفت. تا اينكه از آغاز قاجاريه به پايتختي برگزيده شد و اهميت روز افزون يافت و با ورود كشور به عصر جديد پس از انقلاب مشروطه و آغاز دوره پرشتاب شهر نشيني در ايران، تهران با در نورديدن مرز هاي طبيعي و تاريخي خود و الحاق شهرها و روستاهاي پيرامون به كلان شهري بزرگ تبديل گرديد كه البته به مشكلات و معضلات كاركردي كالبدي و اجتماعي – اقتصادي كلان شهرهاي كشورهاي توسعه نيافته نيز دچار گرديد. مسائلي چون بي هويتي ، بافت ناهماهنگ كالبدي و فضايي بخش هاي كهنه و جديد شهر، آلودگي هاي زيست محيطي، حاشيه نشيني، تمركز بيش از اندازه فعاليتهاي رسمي و غير رسمي اقتصادي و در نتيجه تمركز ناموزون جمعيت در اين شهر و غيره، موجب گرديد تا بتدريج مراكز جمعيتي و شهرهاي حاشيه اين كلان شهر نيز رشد نموده و به عنوان مراكز خوابگاهي و پسكرانه تهران به قطب هاي جمعيتي تبديل شوند كه ايجاد قطب شهري كرج در غرب تهران نمونه اصلي آن است (پايگاه اطلاع رساني دانش مديريت شهري )درنتيجه با تمركز جمعيت در ساير شهرهاي پيرامون تهران اكنون با يك مجموعه و منطقه شهري در محدوده استان تهران مواجه هستيم كه شكل گيري چنين ساختاري بر پيكره كشورو استان تهران پيامدهاي خاص خود را داشته و مديريت كلان سياسي و اداري خاصي را طي مي نمايد این فصل به مبانی نظری استقرار صنايع بزرگ پيرامون شهر با مديريت شهري می پردازد.
بیان مساله
استان تهران به ويژه كلانشهر تهران بخاطر موقعيتهاي سياسي و اقتصادي و وجود زيرساختهاي لازم ، بسياري از فعاليتهاي صنعتي و خدماتي را در خود جاي داده است . وجود تمركز بالاي اقتصادي در اطراف شهر ، سبب ايجاد فرصتهاي شغلي زياد مي شود ، آنهم به نوبه خود مديريت شهري را تحت تاثير قرار مي دهد استقرار تعداد زيادي از صنايع بزرگ در اطراف شهر تهران چه تاثيراتي بر مديريت شهري دارد ؟ در مديريت امور مديريت شهري چگونه مي توانيم اثرات منفي اين موضوع را كاهش دهيم ؟ از آنجا كه روز به روز بر تعداد صنايع اطراف شهر تهران افزوده مي شود به نظر مي رسد مديريت شهري بايد در اين خصوص تدابيري انديشيده تا از ميزان آسيبهاي افزايش استقرار صنايع بزرگ در اطراف شهر تهران بر مديريت شهري كاهش دهد . در اين راستا چگونه مي توان نهادها وسازمانهاي مرتبط را براي كاهش اثرات منفي صنايع اطراف شهر تهران بر مديريت شهري ، تجهيز كرد ؟ چه سازمانهايي مسئوليت توزيع متوازن استقرار صنايع را در اطراف شهر بعهده دارند ؟ ظرفيت پذيرش صنايع بزرگ در اطراف شهر تهران به چه ميزان مي باشد ؟ صدور مجوزهاي مختلف از جانب نهادهاي مختلف به سرمايه گذاران و مالكين در صنعت ، براي تاسيس و استقرار كارخانجات و صنايع كوچك و بزرگ در اطراف شهر تهران ، عدم پيش بيني ظرفيتها و عدم بررسي جوانب مختلف آسيبهاي اقتصادي ، زيست محيطي ، اجتماعي و ... تمركز و رشد بي رويه صنايع بزرگ در اطراف شهر تهران از سوي سازمانهاي مرتبط ، استقرار دفاتر مختلف مركزي و دفاتر فروش اين صنايع در شهر و پيرامون آن ، از جمله مسائل اساسي دراين باب مي باشد(پايگاه اطلاع رساني دانش مديريت شهري)
جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق
با توجه به بررسي تحقيقات گذشته ، مقاله بررسي تاثير سازماندهي صنايع بر ترافيك و حمل ونقل درون شهر تهران ، نوشته رمضانعلي و سلطاني (سال 1385) ، مقاله بهره وري صنايع كارگاهي و تاثير آن بر توسعه شهري نوشته نصيري ( سال 1388) ، مقاله ساماندهي صنايع و خدمات شهري نوشته مهدي زاده ( سال 1380)و مقاله محيط زيست شهري و تاثير فعاليتهاي صنعتي و خدماتي بر آن نوشته معلمي( سال 1382 ) كه به موضوع اين تحقيق نزديك مي باشد و با مطالعه ادبيات تحقيق ، اين عنوان از نظر حيطه موضوعي ، جديد مي باشد . ضمن اينكه افزايش چشمگير صنايع بزرگ در اطراف شهر تهران در سالهاي اخير ، مديريت شهري را با موضوعات جديد روبرو ساخته كه بررسي و تحقيق در اين خصوص تقريبا بي سابقه خواهد بود.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق 2
1-1-مقدمه 3
1-2- بیان مساله 6
1-3- اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق: 8
1-4- جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق 10
1-5- اهداف پژوهش 10
1-5-1 هدف آرمانی پژوهش 11
1-5-2 هدف کلی: 11
1-5-3 اهداف ویژه پژوهش 12
1-5-4 هدف كاربردي پژوهش 12
1-6- سوال اساسی پژوهش 12
1-7- مدل مفهومی 13
1-8- قلمرو تحقیق 13
1-8-1 قلمرو موضوعی تحقیق 13
1-8-2 قلمرو مکانی تحقیق 13
1-8-3 قلمرو زمانی تحقیق 13
1-9- محدودیت های تحقیق 13
1-10- تعریف واژه های تحقیق 14
1-10-1 تعاريف مفهومي
فصل دوم: پيشينه تحقيق 19
بخش اول – مبانی نظری تحقیق 19
2-1 مقدمه 20
2-2 مفهوم صنعت 20
2-2-1 تعریف صنعت 23
2-2-2 گروه‌های صنعت 25
2-2-3 تقسیم‌بندی صنایع 31
2-4-2 خط مش یهای تمرکز زدایی صنعتی از تهران (قبل از انقلاب اسلامی) 32
2-4-3 زمینه های توسعه فضایی- صنعتی محور غرب تا قزوین 32
2-5گسترش فزاینده صنایع در محور غرب تهران بعد از انقلاب اسلامی 33
2-5-1توسعه صنعتی بعد از انقلاب اسلامی1357 34
2-6 استقرار صنایع بزرگ اطراف تهران و تاثیر آن بر زیست محیط از دیدگاه مدیریت شهری 35
2-6-1عوامل آلودگی زیست محیطی شهر تهران 36
2-6-2 آلودگي صنعتي: 36
2-6-3بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا:
2-6-3-1 آمفيزم 38
2-6-3-2 برونشيت مزمن 39
2-6-3-4 آسم 40
2-6-3-5 سرطان ريه، معده و بيماريهاي قلبي 42
2-6-3-3 حساسيت 44
2-7- اثر آلودگي هوا بر گياهان
2-8- اثرات جوي 45
2-8-1 وارونگي جوي 46
2-8-2 اثر گلخانه‌اي 46
2-9 بارش اسيدي 47
2-10استقرار صنایع بزرگ اطراف تهران و تاثیر آن بر اقتصاد از دیدگاه مدیریت شهری 50
2-10-1 تاسیسات و تسهیلات زیربنائی شهری 51
2-10-2 برق 52
2-10-3 تلفن 52
2-10-4 گازرسانی 54
2-10-5 فاضلاب و دفع آبهای سطحی 62
2-10-6 فضای سبز 62
2-10-7 مسائل و مشکلات جنوب تهران 63
2-10-8 توسعه غیرمجاز در تهران بزرگ 63
2-11استقرار صنایع بزرگ اطراف تهران و تاثیرات اجتماعی آن از دیدگاه مدیریت شهری 63
2-11-1 پيامدهاي فضايي و اجتماعي رشد فيزيكي و جمعيتي تهران 64
2-12 استقرار صنایع بزرگ اطراف تهران بر حمل ونقل وترافيك از دیدگاه مدیریت شهری 64
2-12-1 ارتباط كاربري هاي صنعتی با ترافيك تهران 65
بخش سوم – مروري بر مطالعات 65
2-2- مقدمه
2-2-1- مطالعات انجام شده در ايران
2-2-2- مطالعات انجام شده در خارج از ايران 66
فصل سوم: روش و مراحل اجرای تحقیق 67
3-1- مقدمه 68
3-2- روش تحقیق 72
3-3- فرآیند تحقیق 72
3-4- جامعه آماری 76
3-5-روش و ابزار گردآوری اطلاعات 76
3-6- آزمون های ابزار (اعتبار یا روایی ، قابلیت اعتماد یا پایائی ابزار) 76
3-7- روش تحلیل داده ها 79
فصل چهارم : يافته ها 80
4-1- مقدمه 81
4-2- آمار توصيفي 81
4-2- آزمون فرضیات 82
فرضیه اهم یک 82
فرضیه اهم دو 86
فرضیه اهم سه 86
فرضیه اهم چهار
بخش دوم- رتبه بندی استقرار صنايع بزرگ بر اساس آزمون تحلیل واریانس فریدمن
فصل پنجم : بحث ونتیجه گیری و ارائه پیشنهادات 93
5-1- مقدمه 94
5-2- بحث ونتيجه گيري
5-3- پيشنهادات پژوهشگر 96
5-4- پیشنهاداتی برای پژوهشهاي آینده 96
فهرست منابع و مآخذ: 97
منابع فارسی 98
منابع لاتین 99
پیوست ها 100
پیوست شماره یک-پرسشنامه تحقیق 100
پیوست شماره دو- آزمون آلفای کرونباخ برای پرسشنامه 101
پیوست شماره سه- آزمون های آماری 102
پیوست شماره چهار- اسناد و نمودارهای 10 سال اخیر مرتبط با استقرار صنایع اطراف تهران 102
چکیده انگلیسی: 102
جدول 1-1 متغیرها ، شیوه و ابزار اندازه گیری 30
جدول 2-1، نسبت جمعيت تهران را به كل جمعيت، جمعيت شهرنشين كشور و استان تهران 30
جدول (2-3) نتايج بررسي پايايي پرسشنامه تحقيق 33
جدول 4-1- توزیع فراوانی و درصد نمونه های مورد مطالعه بر حسب جنسیت 37
جدول 4-2- توزیع فراوانی و درصد نمونه های مورد مطالعه بر اساس سابقه کاری 46
جدول 4-3- توزیع فراوانی و درصد نمونه های مورد مطالعه بر اساس میزان تحصیلات 51
جدول 4-4- توزیع فراوانی و درصد نمونه های مورد مطالعه بر حسب سن 52
جدول 4-5 آمار توصیفی پرسشنامه تحقیق 55
جدول 4-6- محاسبات مربوط به آزمون فرضیه (زيست محيطي ) 57
جدول 4-7- ضریب همبستگی بین استقرار صنايع و مسایل زيست محيطي شهري 98
جدول 4-8- محاسبات مربوط به فرضیه 1-1 113
جدول 4-9- ضریب همبستگی بین استقرار صنايع بزرگ پيرامون شهر تهران بر روی اقتصاد شهري 114
جدول 4-10- محاسبات مربوط به آزمون فرضیه 2-1 117
جدول 4-11- ضریب همبستگی بین استقرار صنايع بزرگ بر روی فرهنگ و عوامل اجتماعی118 119
جدول 4-12- محاسبات مربوط به آزمون فرضیه 3-1 120
جدول 4-13- ضریب همبستگی بین استقرار صنايع بزرگ بر روی ايمني وبهداشت ، حمل ونقل وترافيك 128
جدول 4-14 خلاصه نتایج تحقیق بر اساس دو روش آماری آزمون دوجمله ای و ضریب همبستگی اسپیرمن 129
جدول4-15بررسی آزمون تحلیل واریانس فریدمن برای مولفه های استقرار صنايع بزرگ 128
جدول 4-16میانگین رتبه مولفه های استقرار صنايع بزرگ 129