هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین شفافیت اطلاعات مالی و ریسک سقوط قیمت سهام در شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار می باشد. يكي از الزامات رقابت سالم دسترسي همه مشاركت كنندگان بازار به اطلاعات شفاف است. يكي از انواع مهم بازارها (در كنار بازارهاي كالا، پول و كار(بازار سرمايه است كه اطلاعات شفاف بر عملكرد آن به شدت مؤثر است. نقصان اطلاعات در اين بازار موجب افزايش هزينه مبادلات و ناتواني بازار در تخصيص بهينه منابع ميشود. اطلاعات كه جزء جدايي ناپذير فرايند تصميمگيري است، هر چه شفافتر و قابل دسترس تر باشد، ميتواند به اتخاذ تصميمات صحيحتري در زمينه تخصيص بهينه منابع منجر گردد و در نهايت باعث كارايي تخصيصي و شفافيت بازار شود كه هدف نهايي بازار سرمايه است.در راستای این هدف، اطلاعات مالی به 60 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که در طی دوره زمانی 1387 تا 1391 جمع آوری گردید.نتایج نشان می دهد که شفافیت اطلاعات با ریسک سقوط قیمت سهام شرکت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه منفی معناداري دارد به عبارتی دیگر، افزایش میزان شفافیت اطلاعات باعث کاهش ریسک سقوط قیمت سهام میشود. می توانید این پژوهش رشته حسابداری را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
سرمایه گذاری قطب اصلی اقتصاد هرکشور می باشد و این قطب از طریق مبادله سهام شرکت ها در بازار بورس اوراق بهادر تامین می گردد.اگر قیمت سهام در بازار منطقی نبوده و دارای نوسانات بسیار شدید باشد جذابیت این گونه سرمایه گذاری به شدت کاهش یافته و در نتیجه شاهد خروج سرمایه از این بازار خواهیم بود و در نهایت منجر به کاهش سرمایه گذاری در شرکتهای بورسی و کاهش رشد اقتصادی خواهد شد. از طرفی تصمیم گیری های اقتصادی نیازمند اطلاعاتی است که بتوان با کمک آن ها منابع موجود و در دسترس را به گونه ای مطلوب تخصیص داد. یکی از مهم ترین عوامل در تصمیم گیری صحیح اطلاعات مناسب ومرتبط با موضوع تصمیم است که اگربه درستی فراهم و پردازش نشود تاثیرات منفی برای فرد تصمیم گیرنده در پی خواهد داشت. بهره گیری از اطلاعات افشاء شده و به عبارتی تصمیم گیری صحیح در بازار اوراق بهادار زمانی امکان پذیر است که این اطلاعات به موقع، بااهمیت، کامل و قابل فهم باشند. چنانچه اطلاعات فاش شده این ویژگی ها را نداشته باشد بدون تردید سازوکارکشف قیمت در بازار به درستی عمل نخواهد کردو قیمت گذاری اوراق بهادار به شیوه ای مطلوب انجام نخواهد شد. افشای اطلاعات موجب بهبود ساز وکار کشف قیمت ها و در نتیجه قیمت گذاری بهینه می شود. امروزه شفافیت اطلاعات شرکتها از جمله دل مشغولی های اصلی فعالان بازارسرمایه در کشورهای مختلف به شمارمی رود.
در بازار سرمایه ایران باشروع بحران مالی از اوایل سال 1383 شفافیت مالی شرکتهای پذیرفته در بورس مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفته است.علاوه بر این در محیط پر تلاطم امروزی بسیاری از سرمایه گذاران بر اهمیت شفاف سازی اطلاعات تاکید می کنند وفقدان اطلاعات ویا عدم اطمینان درباره آنها به یک مشکل اساسی در بازارهای مالی تبدیل شده است.
بیان مسئله تحقیق
یکی از انواع مهم بازارها (در كنار بازارهاي كالا، پول و كار(بازار سرمايه است كه اطلاعات شفاف بر عملكرد آن به شدت مؤثر است. نقصان اطلاعات در اين بازار موجب افزايش هزينه مبادلات و ناتواني بازار در تخصيص بهينه منابع ميشود. اطلاعات كه جزء جدايي ناپذير فرايند تصميمگيري است، هر چه شفافتر و قابل دسترس تر باشد، ميتواند به اتخاذ تصميمات صحيحتري در زمينه تخصيص بهينه منابع منجر گردد و در نهايت باعث كارايي تخصيصي و شفافيت بازار شود كه هدف نهايي بازار سرمايه است.
صاحبان سرمایه ، اعتباردهندگان ، دولت ودیگر استفاده کنندگان ازگزارش های مالی شرکت ها برای تصمیم گیری در زمینه خرید، فروش ، ونگهداری سهام ، اعطای وام ، ارزیابی عملکرد مدیران ودیگر تصمیم های اقتصادی مهم به اطلاعات معتبر،مربوط وبا کیفیت نیاز دارند. به طور کلی ، سرمایه گذاران زمانی در یک واحد اقتصادی سرمایه گذاری می کنند که نخست درباره آن ها اطلاعات کافی (شامل اطلاعات مالی ) داشته باشند و درثانی به این اطلاعات اطمینان کنند. اعتباردهندگان نیزبدون اطلاع از وضعیت مالی و عملکرد مالی یک واحد نمی توانند منابع مالی خود را دراختیارآن قرار دهند. شفافیت اطلاعات مالی از مهم ترین دغدغه های سرمایه گذاران در بازارهای مالی و یکی از مهم ترین عوامل موثر برای سرمایه گذاری جهت تحصیل سهام شرکت هاست .سرمایه گذاران جهت خرید سهام یک شرکت همواره به دنبال اطلاعاتی شفاف هستند علی رغم این حساسیت مدیران جهت بهتر نشان دادن عملکرد خود به دنبال تحریف اطلاعات می باشند. آنان با این تحریف از یک طرف وضعیت شرکت را مطلوب توصیف می کنند واز طرف دیگر شفافیت اطلاعات را ازبین می برند. شفافيت را ميتوان سادگي و سهولت تحليل معنادار فعاليتهاي شركت و بنيانهاي اقتصادي آن توسط فرد خارج از شركت دانست.
ضرورت تحقیق
شفافیت اطلاعات از این حیث دارای اهمیت است که اطلاعاتی قابل اتکا و به موقع را در دراختیار همه ذی نفعان قرار می دهد. اگر مدیران شرکتها اطلاعات خصوصی را دراختیار بگیرند به عدم تقارن اطلاعاتی و درنتیجه انتخاب نا مساعد وخطر اخلاقی منتج خواهد شد .(بارنی وهمکاران 1985) ،(هیلی وپالپو2001) معتقدند که شرکتها می توانند از طریق گزارشگری مالی و افشای اطلاعات عدم تقارن اطلاعاتی و تضادهای نمایندگی بین مدیران و سرمایه گذاران خارجی را کاهش می دهد و از این رو کیفیت افشاء،کیفیت تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد.
مزایای بالقوه افشاء وشفافیت بیشتر می تواند شامل هزینه کمتر(بتوسان1999) (دیاموند و رشیا2001 ) ، کاهش هزینه های نمایندگی (لفویچ و دیگران1981) ، بهبود قیمت سهام وافزایش ارزش شرکت (چو ودیگران2010) باشد.
افشای کافی اطلاعات توسط شخصیت اقتصادی به سرمایه گذاران وبستانکاران در جستجوی فرصتهای سرمایه گذاری یاری می کند و بدین سان سرمایه به کاراترین شرکت ها روانه می شود.اگر اطلاعاتی شفاف و صحیح در صورتهای مالی آورده شود هر نوع کاهش یا افزایش شرکت تدریجی بوده و یکبار سقوط یا رشد غیرطبیعی ارزش سهام را درپی نخواهد داشت .
اطلاعات شفاف را ميتوان به عنوان يكي از ابزارهاي ايفاي مسئوليت پاسخگويي مديران دانست. هرقدر توزيع اطلاعات در جوامع بيشتر باشد، امكان تصميم گيري آگاهانه و پاسخگويي بخش خصوصي و دولتي در مورد چگونگي تحصيل و مصرف منابع بيشتر میشود وامکان رشد فساد کاهش می یابد.(نوبخت 1383)
تشریح فصول
در فصل اول سعی شد تا با بیان کلیه جوانب تحقیق در خصوص مطالعه انجام شده اطلاعات کامل وقابل فهمی ارائه گردد. بدین منظور ابتدا به بیان مسئله پرداخته شده؛ تا خواننده با مسائل بنیادی تحقیق بیشتر آشنا گردد. سپس دلایل اهمیت تحقیق مطرح گردید و علت انتخاب چنین موضوعی تبیین شد. در ادامه سوالاتی را که قرار است این مطالعه قرار است به آن پاسخ دهد؛ بیان گردید و در این راستا اهداف و فرضیه های تحقیق مطرح شد. هم چنین نحوه پاسخگویی به سوالات و شیوه آزمون فرضیات به صورت اجمالی تبیین گردید و نهایتا واژگان کلیدی تحقیق را تعریف نمودیم.
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
این فصل به دو بخش تقسیم می شود: در بخش اول مبانی نظری شفافیت، سقوط قیمت سهام و حاکمیت شرکتی تشریح می گردد و در بخش دوم پیشینه پژوهش های انجام شده مرتبط با موضوع تحقیق حاضر در داخل و خارج کشور معرفی می شوند.
فصل سوم:روش شناسی تحقیق
در این فصل فرضیه های تحقیق، جامعه آماری و انتخاب نمونه، تعریف عملیاتی متغیرها و نحوه جمع آوری اطلاعات و آزمون های آماری تشریح می شوند.
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل اطلاعات
دراین فصل با استفاده از آزمون های آماری اجراشده و سایر اطلاعات جمع آوری شده، تجزیه وتحلیل اطلاعات صورت می گیرد.
فصل پنجم: خلاصه، استنتاج وپیشنهادات تحقیق
در این فصل نتیجه گیری های انجام شده از نتایج آزمون فرضیات و پیشنهادات لازم برای انجام تحقیقات آتی ارائه می شود.
فهرست مطالب
فصل اول.........................................................................................................................................1
1-1 مقدمه..........................................................................................................................................................................2
1-2 تبیین ومسئله تحقیق .................................................................................................................................................3
1-3 اهمیت وضرورت تحقیق............................................................................................................................................4
1-4 هدف تحقیق...............................................................................................................................................................5
1-5 استفاده کنندگان تحقیق...............................................................................................................................................5
1-6 فرضیه تحقیق .............................................................................................................................................................6
1-7 جامعه آماری..............................................................................................................................................................6
1-8 نمونه آماری...............................................................................................................................................................6
1-9 روش گردآوری اطلاعات........................................................................................................................................7
1-10 قلمرو تحقیق.........................................................................................................................................................7
1-11 تعریف عملیاتی.....................................................................................................................................................7
1-12 تشریح فصول آتی.................................................................................................................................................8
فصل دوم.....................................................................................................................................9
2-1 مقدمه .................................................................................................................................................................10
2-2 شفافیت اطلاعات.................................................................................................................................................11
2-2-1 اندازه گیری شفافیت.............................................................................................................................................14
2-2-2 مدل شفافیت دی پیازا و ایکالوس.........................................................................................................................15
2-2-3 مدل شفافیت بوشمن، پیوتروسکی واسمیت.........................................................................................................17
2-2-4 اهیمت شفافیت در بازار مالی................................................................................................................................19
2-2-5 نقش شفافیت در گزارشگری مالی........................................................................................................................22
2-2-6 شفاف سازی مالی از نگاه سازمان های بین المللی...............................................................................................23
2-2-7 قابلیت دسترسی به اطلاعات.................................................................................................................................24
2-2-8 توانایی برقراری ارتباط و وجود جریان ارسال و دریافت اطلاعات.......................................................................24
2-3 اهیمت قیمت سهام....................................................................................................................................................26
2-3-1 پدیده سقوط قیمت سهام......................................................................................................................................26
2-4 حاکمیت شرکتی........................................................................................................................................................28
2-5 پیشینه تحقیق ..........................................................................................................................................................30
2-5-1 تحقیقات داخلی....................................................................................................................................................31
2-5-2 تحقیقات خارجی..................................................................................................................................................33
فصل سوم .....................................................................................................................................36
3-1 مقدمه........................................................................................................................................................................37
3-2 روش تحقیق .............................................................................................................................................................38
3-3 قلمرو تحقیق.............................................................................................................................................................38
3 -3-1 قلمرو موضوعی...................................................................................................................................................39
3-3-2 قلمرو مکانی.........................................................................................................................................................39
3-3-3 قلمرو زمانی..........................................................................................................................................................39
3-4 جامعه آماری.............................................................................................................................................................39
3-5 نمونه آماری..............................................................................................................................................................40
3-5-1 تعیین حجم نمونه..................................................................................................................................................41
3-6 ابزار گردآوری داده ها................................................................................................................................................43
3-7 طرح مساله تحقیق......................................................................................................................................................44
3-8 فرضیه های تحقیق ....................................................................................................................................................44
3-9 متغیرهای تحقیق.......................................................................................................................................................45
3-9-1 متغیرمستقل...........................................................................................................................................................45
3-9-2 متغیر وابسته.........................................................................................................................................................46
3-9-3 متغیرکنترل............................................................................................................................................................47
3-9-4 متغیر تعدیل کننده...............................................................................................................................................47
3-10 روش تجزیه و تحلیل داده ها................................................................................................................................48
3-10-1 روش داده های پانل..........................................................................................................................................49
3-10-1-1 روش اثرات ثابت...........................................................................................................................................50
3-10-1-2 روش اثرات تصادفی .....................................................................................................................................50
3-10-1-3 آزمون چاو یا fمقید........................................................................................................................................50
3-10-1-4 آزمون هاسمن..................................................................................................... ..........................................51
3-10-2 آزمون معنی دار بودن مدل.................................................................................................................................51
3-10-3 آزمون معنی دار بودن متغیرهای تحقیق...............................................................................................................52
3-10-4 آزمون مربوط به مفروضات مدل رگرسیون خطی...............................................................................................52
3-10-4-1 فرض نرمال بودن باقیمانده ها........................................................................................................................53
3-10-4-2 فرض عدم وجود هم خطی بین متغیرهای مستقل..........................................................................................54
3-10-4-3 فرض مستقل بودن باقیمانده ها......................................................................................................................54
3-10-4-4 فرض همسانی واریانس باقیمانده ها..............................................................................................................55
3-10-5 تحلیل همبستگی ................................................................................................................................................56
3-10-5-1 ضریب تعیین..................................................................................................................................................56
3-10-5-2 ضریب همبستگی...........................................................................................................................................56
3-10-6 آزمون ریشه واحد درداده های ترکیبی................................................................................................................57
3-10-7 تصمیم گیری برای رد یا پذیرش فرضیه ها........................................................................................................57
فصل چهارم....................................................................................................................................59
4-1 مقدمه ........................................................................................................................................................................60
4-2 آمار توصیفی .............................................................................................................................................................60
4-3 آزمون مانایی متغیرهای پژوهش.................................................................................................................................62
4-4 نتایج آزمون رگرسیون ..............................................................................................................................................63
4-4-1 بررسی ناهمسانی واریانس...................................................................................................................................63
4-4-2 آزمون fو آزمون هاسمن.......................................................................................................................................64
4-4-2-1 آزمون های تشخیصی در داده های ترکیبی......................................................................................................65
4-4-2-2 آزمونf لیمر......................................................................................................................................................66
4-5 آزمون فرضیات..........................................................................................................................................................67
4-5-1 فرضیه اول.............................................................................................................................................................67
4-5-2 فرضیه دوم............................................................................................................................................................69
فصل پنجم......................................................................................................................................72
5-1 مقدمه.........................................................................................................................................................................73
5-2 اهداف تحقیق............................................................................................................................................................73
5-3 خلاصه تحقیق...........................................................................................................................................................73
5-4 یافته های پژوهش......................................................................................................................................................74
5-4-1 نتیجه آزمون اول....................................................................................................................................................74
5-4-2 نتیجه آزمون دوم...................................................................................................................................................74
5-5 پیشنهادات..................................................................................................................................................................74
5-6 محدودیت تحقیق......................................................................................................................................................75