هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین مدیریت ریسک اعتباری با مطالبات معوق بانک ملت به صورت یک مطالعه مطالعه موردی درمدیریت شعب بانک ملت استان سمنان بوده است. جامعه آماري تحقيق حاضر بانک ملت استان سمنان بوده است. نمونه آماری تحقیق حاضر در مدیریت شعب بانک ملت استان سمنان دربازه زمانی سال های1391-1381،می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ روش درجمله تحقیقات توصیفی و ازنوع مطالعات همبستگی می باشد. علاوه براین روش تجزیه تحلیل داده ها، تحلیل همبستگی یا تحلیل واریانس بوده که سعی در تبین رابطه علت و معلولی بین مدیریت ریسک اعتباری(به عنوان متغیرمستقل تحقیق که خود شامل:1-ریسک اعتباری وامهای دریافتی مشتريان به صورت انفرادي(كه متناظر با تحليل انفرادي ريسك اوراق بهادار است)، و2-ریسک اعتباري سبد وام(كه معادل تحليل ريسك سبد اوراق بهادار است))، با مطالبات معوق (به عنوان متغیروابسته تحقیق) بانک ملت در مدیریت شعب بانک ملت استان سمنان بوده است که نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که:رابطه بین مدیریت ریسک اعتباری با مطالبات معوق بانک ملت و به صورت یک مطالعه موردی درمدیریت شعب بانک ملت استان سمنان معنا دار بوده است. ودر سطح خطای 5%(درصد)،وهمچنین درسطح اطمینان 95%(درصد)،رابطه معنی داری را بین دومتغیرمدیریت ریسک اعتباری با مطالبات معوق بانک ملت و به صورت یک مطالعه موردی درمدیریت شعب بانک ملت استان سمنان را نشان می دهد. بنابراین با توجه به خروجی های نرم افزارآماری(SPSS) که در جداول فوق نشان داده شده است، می توان بیان نمود،ازآن جا که سطح معنی داری (sig)، کمتراز پنج درصد است، فرضH0 درسطح خطای پنج درصدرد می شود و وجود همبستگی بین این دو متغیر تایید می شود. واین نتایج را می توان به کل جامعه آماری تحقیق، یعنی بانک ملت تعمیم داد. می توانید این تحقیق رشته مدیریت صنعتی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
ريسك اعتباري از اين واقعيت ريشه مي‌گيرد كه طرف قرارداد نتواند يا نخواهد تعهداتش را انجام دهد. به‌‌شيوۀ سنتي، تأثير اين ريسك با هزينۀ ريالي ناشي از نكول طرف قرارداد سنجيده مي‌شود. زيان‌هاي ناشي از ريسك اعتباري ممكن است قبل از وقوع واقعي نكول از جانب طرف قرارداد، ايجاد شود.
بنابراين، ريسك اعتباري را مي‌توان به عنوان زياني محتمل تعريف كرد كه در اثر يك رويداد اعتباري اتفاق مي‌افتد. رويداد اعتباري زماني واقع مي‌شود كه توانايي طرف قرارداد در انجام تعهداتش تغيير كند. با اين تعريف، تغيير ارزش بازار بدهي به‌خاطر تغيير رتبه‌بندي اعتباري (يا تغيير آگاهي بازار از توانايي طرف قرارداد نسبت به انجام تعهداتش)، را نيز مي‌توان به‌عنوان ريسك اعتباري در نظر گرفت(رادپور،1390).
تا سال 1970 بیشتر فعالیت های بانکی شامل پرداخت های اعتباری بود. به عبارت دیگر، واسطه گری بین سپرده های کوچک و کم هزینه و اعطای وام بود. قیمت گذاری ها و سرمایه گذاری ها مبتنی بر تصمیم گیری های ساده بود و کلیدی ترین چالش مدیریت، کنترل کیفیت دارایی ها، زیان وامها و هزینه های سربار بود.
بروز مشکلات تورم، رکود اقتصادی و بی ثباتی نرخهای بهره در اواخر دهه 1970 و اوایل 1980، باعث شد تا مدیریت دارایی ها و بدهی ها در بانک ها برای نگهداری حاشیه سود پذیرفتنی، بسیار ضرورت پیدا کند) جرونینگ و براتانوویچ،2003). بانک ها با انواع متنوعی از ریسک ها روبرو می باشند،ریسکی که این تحقیق به آن می پردازد، ریسک عملیاتی نامیده می شود. در حال حاضر بانک های معتبرجهانی در حال انجام اقدامات قابل توجهی در زمینه مقابله با ریسک های عملیاتی می باشند. این اقدامات شامل مراحل زیر میشود:
1-شناسایی ریسک های عملیاتی درمؤسسه مالی (در اینجا منظور همان زیان های عملیاتی است).
2- ارزیابی و یا به بیان دقیقتر کمی کردن ریسک های عملیاتی(که نتیجه آن تعیین میزان سرمایه مورد نیاز برای مقابله با ریسک های عملیاتی می باشد.)
3- مدیریت ریسک های عملیاتی که شامل انتقال ریسک ( با استفاده از ابزار بیمه و ...) و یا انجام اقداماتی درجهت کاهش میزان ریسک های عملیاتی سازمان می باشد).
بيان مسأله
واقعیت این است که مشکلات زیادی در میزان تاثیر گذاری ریسک بر عملکرد بانکها ایجاد شده است که این مشکلات ناشی از عدم تفکیک میزان نوع ریسک وام ها بر عملیات بانکی می باشد. یعنی اینکه ما مشاهده می کنیم که اقدام تفکیک در وام های بانکی یعنی در دو بخش حقیقی و حقوقی و سنجش آنها در عملکرد بانکها کاملاً متفاوت بوده اما نشان می دهد که صنعت بانکداری و دست اندرکاران آن با توجه به حجم مطالبات موجود می بایست به این مقوله مهم اهتمام ویژه و بیشتری داشته باشند که در عمل چنین نیست. از مهم ترین عوامل موجود می توانیم به کمبود فرصتهای بهینه، عدم وجود نیروهای متوسط و عدم بکارگیری ابزارهای مدیریت علمی ریسک اشاره کنیم که بانکها می بایست بدان توجه ویژه داشته باشند که تحقیق حاضر براساس مشکلات موجود شکل گرفته است.
ارزيابي و سنجش توان بازپرداخت مشتريان اعتباري به‌صورت انفرادي و محاسبۀ احتمال عدم‌بازپرداخت اعتبارات دريافتي آن¬ها را "اعتبارسنجي" گويند. اعتبارسنجي، نظامي است كه به وسيلة آن بانك¬ها و مؤسسات اعتباري با استفاده از اطلاعات حال و گذشتۀ متقاضي، احتمال عدم‌بازپرداخت وام توسط وي را ارزيابي نموده و به او امتياز خاص خود را مي‌دهند. اين روش ابزاري عيني براي مديريت ريسك اعتباري بانك‌ها بوده و مشتريان اعتباري را بي‌طرفانه و بر اساس آمار و اطلاعات كيفي و كمّي طبقه¬¬بندي مي‌نمايد. بانك‌هاي موفق در سطح جهان، سيستم‌هاي اعتبارسنجي و مديريت سبد اعتباري متناسب خود را توسعه مي‌دهند. چنين سيستم‌هايي مديران بانك را در جهت اتخاذ هرچه بهتر تصميمات اعتباري ياري مي‌دهد، تصميماتي كه بر پايۀ ارزيابي‌هاي كيفي و كمّي وام‌هاي انفرادي و سبد اعتباري بانك قرار دارد.
ضرورت تحقیق
سبد وام قسمت عمدۀ دارايي‌هاي بانك‌هاي تجاري را تشكيل مي‌دهد. تخصص محوري اين بانك‌ها جذب سپرده از سرمايه‌گذاران و اعطاي وام به متقاضيان وجوه است. سپرده‌هاي جذب‌شده بانك را نسبت به پرداخت سود و اصل آن در سررسيدهاي معين متعهد مي‌كند و اين در حالي است كه وام‌هاي پرداخت‌شده بانك را در معرض نكول وام‌گيرندگان قرار مي‌دهد. بنابراين بررسي اعتبار متقاضيان براي تصميم‌گيري در زمينۀ اعطاي وام به آنها از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
بنابراین بانکها به واسطه سرمایه گذاران و وام گیرندگان متعدد با انواع بازارهای پولی و مالی رابطه دارند به همین دلیل دائماً با ریسک های مختلفی روبرو می شوند به طوری که ممکن است ورود به یک بازار و یا خروج از آن کاهش یا افزایش در یک یا چند نوع ریسک را در پی داشته باشد.
بنابراین در تحقیق حاضر درباره اعتبارسنجي و مديريت سبد اعتباري که یکی از مهمترین مباحث بانکداری نوین می باشد بحث شده است. که شامل1- بررسي رابطه بین ریسک اعتباری وامهای دریافتی مشتريان به صورت انفرادي( كه متناظر با تحليل انفرادي ريسك اوراق بهادار است) با مطالبات معوق بانک ملت استان سمنان. 2- بررسي رابطه بین ریسک اعتباري سبد وام به صورت غیرانفرادي (كه معادل تحليل ريسك سبد اوراق بهادار است) با مطالبات معوق بانک ملت استان سمنان. که در نهایت به دنبال آزمون هدف کلی تحقیق یعنی بررسی رابطه بین مدیریت ریسک اعتباری با مطالبات معوق بانک ملت(مطالعه موردی: مدیریت شعب بانک ملت استان سمنان) می باشد.
اهمیت ریسک های عملیاتی
به دو دلیل در سال های اخیر، توجه زیادی به ریسک های عملیاتی در سازمان ها شده است:
1-رشد نمایی استفاده از تکنولوژی.
2-افزایش ارتباطات میان شرکت کنندگان در بازارهای سرمایه.
با وجود اینکه تکنولوژی سبب سهولت انجام بسیاری از کارها درسازمان و مهمتر از آن رشد بهرهوری سازمانی شده است، اما رشد تکنولوژی،سازمان ها را با مسائل و مشکلات جدیدی نیز روبرو ساخته است. برای روشنتر شدن مطالب می توان به مثال زیر اشاره کرد:
اتوماسیون در سازمان ها باعث شده است که عملیاتی که در گذشته بصورت دستی در سازمان انجام می شدند و شاید ساعت ها وقت کارکنان اداره صرف انجام آن می شد،هم اکنون در مدت زمان بسیار کوتاهتری و با احتمال خطای بسیار کمتری انجام شوند. امّا این رشد تکنولوژی باعث آن نمی شود که بتوانیم ادعا کنیم ریسک ناشی از انجام کارهای اداری کاهش یافته است زیرا در حال حاضرسازمان با ریسک بسیار بزرگتری مانند امکان از کارافتادگی سیستم اتوماسیون روبروست. ریسک عملیاتی اصولاً مفهوم جدیدی نمی باشد، علت مطرح شدن این بحث در سالیان اخیر، به اهمیت روزافزون آن مربوط می شود، بطوریکه اجتناب از رویارویی با بحث ریسک های عملیاتی در سازمان ها را برای بسیاری از مؤسسات مالی غیر ممکن ساخته است.
فهرست مطالب
چكيده...............................................................................................................1
كلمات كليدي: ..........................................................................................1
فصل اول:كليات تحقيق
1-1-مقدمه.......................................................................................................3
1-2-بيان مسأله .................................................................................................................4
1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق.....................................................................................................10
1-4-اهداف تحقیق..................................................................................... ...................................11
1-4-1- هدف اصلی تحقیق.................................. ....................................................................11
1-4-2- اهدف فرعی تحقیق........................................................................................................11
1-5-سوالات و فرضیات تحقیق......................................................................................................11
1-5-1-سوالات تحقیق................................................................................................................11
1-5-1- 1-سوال اصلی تحقیق...................................................................................... ..............11
1-5-1- 2-سوال فرعی تحقیق ...................................................................................................11
1-5-2- فرضیات تحقیق..............................................................................................................12
1-5-2-1-فرضیات اصلی تحقیق................................................................................................12
1-5-2-2-فرضیات فرعی تحقیق.................................................................................................12
1-6-قلمرو تحقیق................................................................ ........................................................13
1-6-1-قلمرو مکانی تحقیق.........................................................................................................13
1-6-2-قلمرو زمانی تحقیق......................................................................................13
1-6-3-قلمرو موضوعی تحقیق.....................................................................................................13
1-7-تعریف اصطلاحات و واژه ها..........................................................................................13
فصل دوم: ادبيات و پيشينه تحقيق
2-1- مقدمه..............................................................................................................19
2-2- ادبيات و پيشينه تحقيق...............................................................................................20
2-2-1- ادبيات تحقيق........................................................................................................20
2-2-1-1- بانک و بانکداری ..................................................................................................20
2-2-1-2- ضرورت بانکداری ..................................................................................................20
2-2-1-3- جایگاه ریسک .....................................................................................................21
2-2-1-4- تاریخچه و جایگاه ریسک ........................................................................................23
2-2-1-5- نظریه ریسک .............................................................................................................26
2-2-1-6- اهمیت ریسک ...................................................................................................26
2-2-1-7- روشهای محاسباتی ریسک ........................................................................................27
2-2-1-8- مدیریت ریسک ...................................................................................................28
2-2-1-9- اصول و مقررات کمیته بال در خصوص مدیریت ریسک ....................................29
2-2-1-10- تعریف ریسک ....................................................................................................30
2-2-1-11- طبقه بندی ریسک ها ..........................................................................................30
2-2-1-12- مفهوم ریسک تسهیلات .........................................................................................32
2-2-1-13- مهمترین ریسک های بانکی ..................................................................................34
2-2-1-14- تاثیر ریسک اعتباری بر بانک یا موسسه مالی .....................................................36
2-2-1-15- مدلهای محاسبه ریسک اعتباری و تحلیل مدل CR .............................................36
2-2-1-16- معیارها و مدل های مورد استفاده برای رتبه بندی مشتریان .....................................39
2-2-1-17- رویکرد فعلی در کشور درخصوص نرخ سود سپرده ها و تسهیلات اعطایی ................ 41
2-2-1-18- تعیین نرخ سود تسهیلات و سپرده ها در سالهای نه چندان دور ............................44
2-2-1-19- بررسی عقود مبادله ای و مشارکتی در بسته های سیاستی و نظارتی بانک مرکزی ...........48
2-2-1-20- بانک ها براساس بخش های مختلف درخصوص عقود مشارکتی .....................50
2-2-1-21- رویکرد سایر کشورها درخصوص نرخ سود ...........................................................50
2-2-1-22- مروری بر عملکرد شرکتهای بیمه با هدف پوشش ریسک .........................................51
2-2-1-23- چگونگی تعیین نرخ بهره در وامهای رهنی ...........................................................53
2-2-1-24- تعریف ریسک عملیاتی ..................................................................................55
2-2-1-25- اهمیت ریسک های عملیاتی .............................................................................56
2-2-1-26- ویژگی های تعریف ریسک عملیاتی از دیدگاه کمیته بال ...............................56
2-2-1-27- روشهای اندازه گیری ریسک عملیاتی ....................................................................57
2-2-1-28- استقرار ساختاری برای مدیریت نقدینگی ....................................................................60
2-2-1-29- نظارت و اندازه گیری خالص وجوه مورد نیاز ........................................................60
2-2-1-30- کنترل های داخلی برای مدیریت ریسک نقدینگی .................................................61
2-2-1-31- ویژگی های دارایی های نقد شونده در بانکها ............................................................62
2-2-1-32- ویژگی های بدهی ها در بانک ها ........................................................................63
2-2-1-33- مدلهای مدیریت نقدینگی ......................................................................................69
2-2-1-34- استراتژی های مدیریت ریسک اعتبار مالی ..............................................................72
2-2-1-35- معرفي بانک ملت و مدیریت شعب بانک ملت در استان سمنان.....................................73
1-تاريخچه بانک ملت .........................................................................................................75
2-شبکه بین المللی بانک...............................................................................................................76
3-اهداف /چشم انداز/مأموريت ها................................................................................................76
4-معرفی مدیریت شعب بانک ملت استان سمنان............................................................................79
2-2-2- پيشينه تحقيق.......................................................................................................80
2-2-2-1-پيشينه تحقيق داخلي................................................................................................80
2-2-2-2-پيشينه تحقيق خارجي..................................................................................................85
3-2-2-2- استخراج مدل مفهومی تحقیق..................................................................................90
فصل سوم: روش تحقيق
3-1- مقدمه.........................................................................................................................92
3-2- روش تحقيق..................................................................................................................93
الف) دسته بندی تحقیقات بر حسب هدف......................................................................................93
1-تحقیق بنیادی....................................................................................................................93
2-تحقیق کاربردی.................................................................................................................94
3-تحقیق و توسعه...................................................................................................................94
ب) دسته بندی تحقیقات بر حسب نحوه گردآوری داده ها (طرح تحقیق)..................................94
تحقیق توصیفی(غیر آزمایشی).......................................................................................................94
تحقیق آزمایشی............................................................................................................................94
تحقیق کاربردی....................................................................................................................... 94
3-2-1-جامعه آماری...................................................................................................................95
3-2-2-حجم نمونه................................................................................................................... 97
شیوه نمونه گیری......................................................................................................................97
3-2-2-1- ابزار گردآوری داده ها...............................................................................................100
3-3- فرضیات تحقیق.................................................................................................................102
3-3-1- فرضیه اصلی تحقیق.........................................................................................................102
3-3-2- فرضیات فرعی تحقیق.......................................................................................................102
1-1- فرضیه اول تحقیق.........................................................................................102
1-2- فرضیه دوم تحقیق....................................................................................................102
1-3- فرضیه سوم تحقیق.......................................................................................................102
2-1- فرضیه چهارم تحقیق.................................................................................................102
2-2- فرضیه پنجم تحقیق.........................................................................................................102
2-3- فرضیه ششم تحقیق..........................................................................................................102
3-4-قلمرو تحقیق.................................................................................................................102
3-4-1-قلمرو مکانی تحقیق...................................................................................................102
3-4-2-قلمرو زمانی تحقیق...................................................................................................103
3-4-3-قلمرو موضوعی تحقیق...................................................................................................103
3-5- روش تجزیه و تحلیل داده ها...........................................................................................103
الف) آمار توصیفی................................................................................................................104
ب) آمار استنباطی.............................................................................................................. 104
فصل چهارم:تجزيه و تحليل داده ها
4-1-مقدمه.........................................................................................................................106
4-2-توصيف آماري داده ها...............................................................................................106
4-3-جامعه آماري و حجم نمونه و روش نمونه گيري.................................................................108
4-3-1-جامعه آماری...........................................................................................................108
3-3-2-حجم نمونه..............................................................................................................108
4-4- نتايج آزمون هاي اوليه داده ها.........................................................................................109
4-4-1-توصیف آماری داده ها و ویژگی¬های داده ها.............................................................. 109
4-4-2-آزمون تعیین نرمالیتی متغیرها........................................................................................109
4-5- نحوه اندازه گيري متغيرهاي تحقيق................................................................................111
4-6- تجزیه تحلیل داده ها و آزمون فرضيه هاي تحقيق...............................................................111
4-6-1-نتایج آزمون فرضیه اول تحقیق.....................................................................................111
فرضیه اول تحقیق.......................................................................................................................111
4-6-2-نتایج آزمون فرضیه دوم تحقیق..................................................................................115
فرضیه دوم تحقیق....................................................................................................................115
4-6-3-نتایج آزمون فرضیه سوم تحقیق....................................................................................119
فرضیه سوم تحقیق..............................................................................................................119
4-6-4-نتایج آزمون فرضیه چهارم تحقیق......................................................................................123
فرضیه چهارم تحقیق.................................................................................................................123
4-6-5-نتایج آزمون فرضیه پنجم تحقیق.....................................................................................127
فرضیه پنجم تحقیق...................................................................................................................127
4-6-6-نتایج آزمون فرضیه ششم تحقیق....................................................................................131
فرضیه ششم تحقیق..................................................................................................................131
4-6-7-نتایج آزمون فرضیه اصلی اول تحقیق................................................................................135
فرضیه اصلی اول تحقیق...............................................................................................................135
4-6-8-نتایج آزمون فرضیه اصلی دوم تحقیق...............................................................................139
فرضیه اصلی دوم تحقیق............................................................................................................139
فصل پنجم: بحث و نتيجه گيري
5-1-مقدمه..................................................................................................................145
5-2-بحث.................................................................................................................................145
5-2- 1-خلاصه نتایج آزمون فرضیه های تحقیق به تفکیک (بحث بر روی یافته های تحقیق)..................................145
5-2-2-خلاصه نتایج آزمون فرضیه اول تحقیق.....................................................................145
5-2-3- خلاصه نتایج آزمون فرضیه دوم تحقیق.........................................................................146
5-2-4-خلاصه نتایج آزمون فرضیه سوم تحقیق............................................................................147
5-2-5- خلاصه نتایج آزمون فرضیه چهارم تحقیق........................................................................148
5-2-6- خلاصه نتایج آزمون فرضیه پنجم تحقیق.............................................................................149
5-2-7-خلاصه نتایج آزمون فرضیه ششم تحقیق.........................................................................150
5-2-8-خلاصه نتایج آزمون فرضیه اصلی اول تحقیق....................................................................151
5-2-9-خلاصه نتایج آزمون فرضیه اصلی دوم تحقیق....................................................................152
5-2-10-نتیجه گیری............................................................................................................... 154
5-3-محدودیت های تحقیق..................................................................................................155
5-4- پیشنهادات تحقیق.............................................................................................................. 156
5-4-1- پیشنهادات کاربردی تحقیق............................................................................................156
5-4-2- پیشنهادات تحقیق برای انجام مطالعات آتی.....................................................................158
فهرست منابع و مآخذ تحقیق..................................................................................................159
الف) منابع فارسی.....................................................................................................................159
ب) منابع لاتین.....................................................................................................................164
فهرست پيوست ها و ضمائم تحقیق ............................................................................................170