همواره در طول تاریخ مالیات نقش بسزایی در تامین منابع در آمد هر حکومت داشته است. در عصر صفوی نیز مالیات، یکی از منابع مهم در آمد محسوب میشد که وصول انواع مالیات به صورت نقدی و غیر نقدی از نواحی مختلف صورت می گرفت. ضعف و قدرت شاهان صفوی در میزان مالیاتی که به خزانه حکومت میرسید موثر بود. برخی شاهان صفوی مانند شاه عباس اول توجه ویژه ای به مالیات داشتند و در جهت افزایش میزان آن کوشش کردند و اصلاحاتی در این راستا انجام دادند. میزان وصول مالیات در زمان شاهان مختلف صفوی متفاوت بود و در پاره ای از موارد شاهد افزایش یا کاهش میزان مالیات هستیم. تحلیل آماری میزان مالیاتها در این دوره نشان می دهد نظام مالیاتی صفویان بهینه نبوده است و اهداف مالیاتی را دنبال نمی کرده است. پژوهش پیش رو به بررسی مالیات عصر صفوی می پردازد. می توانید این پژوهش رشته تاریخ را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
در اکثر کشورهای دنیا دولتمردان برای تامین بسیاری از خواسته های مردم نظیر امنیت، رفاه اجتماعی و ... باید پاسخگو باشند و برای تامین این خواسته ها نیازمند منابع مالی هستند. امروزه مالیات از مهمترین منابع درآمد کشورهای مختلف محسوب میشود و به نوعی برای جبران هزینه دولتها به شمار می رود. در واقع مردم برای داشتن رفاه اجتماعی باید هزینه ای بپردازند که مالیات پرداخت این هزینه است. همواره در طول تاریخ از ابتدای تشکیل جوامع بشری وصول انواع مالیات وجود داشته هرچند تحت عناوین مختلفی رایج گشته است. دریافت مالیات همواره نقش بسزایی در تامین منابع مالی هر حکومت داشته است. البته با توجه به نوع حکومت و سیاستهای مالی دولتمردان مالیات انواع و عناوین مختلفی داشته و نحوه تشخیص و وصول آن متفاوت بوده است. در هر کشور داشتن یک نظام مالیاتی مطلوب میتواند نقش ویژه ای در افزایش میزان درآمدهای مالیاتی داشته باشد. صفویان که نخستین حکومت منسجم شیعی در ایران را پس از ورود اسلام به ایران تشکیل دادند و توانستند یک حکومت متمرکزی را بعد از حمله مغول در ایران به وجود آورند، در بررسی وقایع تاریخی جایگاه ویژه ای دارند. در دوره صفویه با وجود اینکه شالوده اقتصاد آن را دامداری و کشاورزی تشکیل میداد، اما با وجود این همچنان مالیات بندی رواج و مالیات نقش بسزایی در پر کردن خزانه شاهان صفوی داشت.در این دوره برخی مالیاتهای جدید نیز وضع شد و تعیین مبنای مالیات بسته به اراده شاهان داشت. در این پژوهش با توجه به اینکه امروزه مالیات نقش مهمی در تامین منابع مالیاتی هر کشور دارد به بررسی نقش آن در دوره صفوی به عنوان یک منبع درآمد می پردازیم.
بیان مساله
مساله مورد بررسی در این پژوهش«بررسی مالیات عصر صفوی»است. در تاریخ نگاری دوره صفویه مشاهده میکنیم بیشتر تاریخ نگاران به دنبال ثبت اوضاع سیاسی بودند و کمتربه مسائل مالی و ثبت وقایع مالی پرداخته اند. اگرچه دریافت مالیات به عناوین مختلف رواج داشت. اما در گذشته قوانین مالیاتی آنگونه که امروزه وجود دارد نبود.داشتن یک نظام مالیاتی مطلوب مستلزم داشتن تدوین اصول و قوانین مالیاتی متناسب با شرایط هر جامعه است.دغدغه پژوهشگر دراین پژوهش بررسی مبنای مالیات،نحوه و تشخیص مالیات و به طور کلی بررسی نظام مالیاتی صفویان و همچنین بررسی میزان درآمدهای مالیاتی در این دوره ازتاریخ است.
اهمیت و ضرورت پژوهش
امروزه مالیات در تمام کشورها نقش بسزایی در تامین در آمدهای هر حکومت دارد.در اين راستا هدف اصلی پژوهش پیش رو اینست که ضمن بررسی موضوع مالیات در در دوره صفوی به ابهاماتی که در این زمینه وجود دارد پاسخ گوید. همچنین با استفاده از تحلیل آماری که در این پژوهش صورت گرفته میتوان میزان در آمدهای مالیاتی در این دوره را تحلیل نمود.
سازمان پژوهش
اين پژوهش در چهار فصل سازماندهی شده است.فصل اول به مبانی و مفاهيم مالیات اعم از تعریف،اهداف و تاريخچه پرداخته شده است. فصل دوم به بیان سیاست های مالیاتی صفویان اختصاص یافته است.در فصل سوم نظام مالیاتی صفویان مورد بررسی قرار گرفته است.فصل چهارم به بیان میزان در آمدهای مالیاتی صفویان و با استفاده از نرم افزار spss به تجلیل آماری این در آمدها پرداخته است.
مالیات در لغت به معنی باج و خراج می باشد.
مالیات یعنی قسمتی از در آمد یا دارایی افراد که به منظور پرداخت مخارج عمومی و اجرای سیاست های مالی در راستای حفظ منافع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور به موجب قوانین و به وسیله اهرم های اداری و اجرایی دولت وصول می شود. عده ای از صاحب نظران، مالیات را مبلغی می دانند که دولت از اشخاص، شرکت ها و موسسات بر طبق قانون برای تقویت عمومی حکومت و تأمین مخارج عامه می گیرد.
فهرست مطالب
کلیات
فصل اول 1
مبانی و مفاهیم 1
1- تعریف مالیات 2
2- تعریف مالیات بندی 3
3- عوامل تشخیص مالیات 3
4- اهداف مالیات 4
5-اصول یک نظام مالیاتی مطلوب 4
5-1- اصل عدالت و برابری 5
5-2- اصل معین و مشخص بودن 5
5-3- اصل سهولت یا سهل الوصول بودن 5
5-4- اصل صر فه جویی 5
6-تاریخچه مالیات 6
فصل دوم 18
سیاستهای مالیاتی صفویان 18
1- ابزارها و سیاستهای مالی 22
2-سیاستهای مالیاتی شاهان صفوی 22
2-1- سیاست مالیاتی شاه اسماعیل 22
2-2- سیاست مالیاتی شاه طهماسب 23
2-3- سیاست مالیاتی شاه اسماعیل دوم 26
2-4- سیاست مالیاتی سلطان محمد خدابنده 26
2-5- سیاست مالیاتی شاه عباس اول 27
2-5-1-سیاست مالیاتی شاه عباس و املاک خاصه 29
2-6- سیاست مالیاتی جانشینان شاه عباس اول 30
3- سیاستهای مالیاتی فوق العاده 31
4- معافیت مالیاتی در عصر صفوی 32
5- پرداخت کنندگان مالیات 34
6- هزینه ها و مخارج صفویان 36
فصل سوم 38
نظام مالیاتی صفویان 38
1- انواع مالیات در دوره صفویه 40
1-1- مالیات بر اراضی 40
1-2-مالیات اغنام واحشام 43
1-3- مالیات گمرکی 43
1-4 - مالیات راهداری 44
1-5-مالیات اصناف و پیشه وران 45
2- نحوه وصول مالیات 50
3- مراکز گرد آوری مالیات 54
4- چه کسانی وصول مالیات را بر عهده داشتند؟ 56
فصل چهارم 61
درآمدهای مالیاتی صفویان 61
1- سکه رایج در ایران عصر صفوی 62
2- درآمدهای مالیاتی 64
2-1- درآمدهای مالیاتی شاه طهماسب 64
2-2- درآمدهای مالیاتی شاه عباس اول 64
2-3- درآمدهای مالیاتی شاه صفی 65
2-4-درآمدهای مالیاتی شاه عباس دوم 66
2-5- در آمدهای مالیاتی شاه سلیمان 67
2-6-در آمدهای مالیاتی در اواخر دوره صفوی 68
2-6-1- در آمدهای مالیاتی بر اساس عواید ولایات 69
2-6-2-اوراجه 69
2-6-3- ولایات خاصه 70
2-6-4- ضابطه 71
2-6-5- معادن 71
2-6-6- ارباب تحاویل 72
3-تجزیه و تحلیل داده ها 72
نتیجه 75
منابع