امروزه در اکثر سازمانها خصوصا سازمانهایی که مشتری محور نیستند و علیالخصوص ارگانهای دولتی که کارکنان اوقات بیکاری بیشتری در اختیار دارند پدیدهای به نام سایبرلوفیگ موج میزند.کارکنانی که به ظاهر پشت میز کار خود نشستهاند و مشغول کار با رایانهها هستند در واقع در دنیای اینترنت مشغول گشت و گذار بوده و گاه حتی خرید میکنند، بصورت آنلاین بازیمیکنند، فیلم، عکس و یا موسیقی دانلود میکنند و یا ممکن است در حال گفتگو از طریق ایمیل با دوستان خود باشند.عدهای با این پدیده برخورد میکنند و سعی در حذف کامل آن دارند در حالی که عده ای نیز به فوایدی چند از این پدیده معتقدند و اعتقاد دارند که به جای حذف کامل سایبرلوفینگ از ادارت میتوان آن را در جهت صحیح هدایت کرد بنحوی که حتی باعث بروز پیامدهای مثبتی نیز شود. می توانید این پژوهش مدیریت منابع انسانی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
امروزه با توجه به ورود و گسترش فناوری در ادارت و سازمانها، روش های قدیمی که در سازمانها جریان داشته جای خود را به روش های نوینی میدهند که از هر سو برای پیشبرد کارایی و بهرهوری سازمان مفید بوده و با سرعت بخشیدن به روند های روزمره و تکراری سازمان از هر نظر به عنوان ضرورتی اجتناب ناپذیر برای سازمانها خودنمایی میکنند. دفاتر حسابداری قدیمی امروزه جای خود را به بانک های اطلاعاتی داده اند، ایمیل جایگزین مناسب و سریعتری نسبت به مکاتبات اداری در گذشته شده است، حضور در وب برای افزایش اطلاعات عمومی و تخصصی برای همه به خوبی مشخص است، اما به رغم همه فواید ذکر شده برای این ابزار بسیاری از شرکتها برای استفاده از این فناوری و آزاد گذاشتن کارمندان خود در رابطه با فعالیتهای تحت وب، با دیده تردید می نگرند.
با این حال عمده مدیران به استفاده از فناوریهای نوین روی میآورند و کامپیوترهای اداری خود و کارمندانشان را به این شبکه متصل میکنند. چرا که مطمئنا عدم استفاده از این فناوری تنها به دلیل ترس از سوءاستفاده کارکنان از آن میتواند عواقب منفی زیادی برای سازمان داشته باشد و اجتناب ناپذیری استفاده از اینترنت در شرایط حاضر برای سازمانها را به خوبی مشخص میکند، زیرا دور ماندن از شبکه اینترنت که به مثابه پیشرفتهترین تکنولوژی عصر جدید مورد تمجید همگان قرار گرفته است میتواند در عرصه رقابتی سازمان را از رقبا عقب بیاندازد و از فواید مثبت زیادی که استفاده صحیح از آن میتواند به همراه داشته باشد، محروم کند.
عبارت سایبرلوفینگ از دو بخش تشکیل شده است. بخش «لوفینگ» از واژه «لوفر» اتخاذ شده است که اصولاً به شخصی گفته میشود که از وقت خود به درستی استفاده نمیکند و آن را هدر میدهد. بخش «سایبر» به ۱۹۹۵ برمیگردد که به عنوان پیشوند برای کلماتی بهکار میرود که مبتنیبر علم کامپیوتر بوده و در آنها از کامپیوتر به عنوان ابزار استفاده میشود. عباراتی نظیر جرمهای مبتنیبر کامپیوتر یکی از همین عبارات است. بنابراین به عملی گفته میشود که اولاً مبتنیبر کامپیوتر و اینترنت بوده و در ثانی فرد با انجام آن وقت خود را به نحوی هدر میدهد. به این معنی که فرد، بجای انجام امور مربوط به کار خود، با استفاده از فضایی که اینترنت در اختیار وی قرار میدهد، زمان کاری خود را یا هدر میدهد و یا به انجام امور شخصی اختصاص میدهد. هر چند در این پژوهش مقصود از وبگردی، وقتگذرانیهایکوچکی است که کارمندان در ساعات کاری سازمان با استفاده از کامپیوتر انجام میدهند اما باید توجه داشت که تمامی محققین تعریف مشترکی از وبگردی ندارند (لیم ، 2002).
وبگردی پدیدهای رایج در سازمانها است (میرکاندانی و همکاران، 2003). برآوردهای انجام شده در رابطه با سنجش کمی میزان وبگردی، معمولاً نرخ وبگردی را بر اساس درصدی از زمان کار یا تعداد ساعات کاریکه از سویکارمندان صرف وبگردی میشود بیان میکنند. البته این مقادیر و برآوردها بر اساس منبع مطالعه و جمعیتیکه نمونهبرداری از آن انجام شده، متغیر است. در برخی مطالعات میزان وبگردی بسیار پایین و در حدود 3 ساعت در هفته گزارش شده است (گرینفیلد و دیویس ، 2002)، در حالیکه در برخی دیگر از مطالعات میزان وبگردی تا 5/2 ساعت در روز گزارش شده است (میلس و همکاران، 2001). بیشترین میزان وبگردی در سازمانهایی دیده میشود که نرمافزارهای اینترنتی میفروشند. بهعنوان مثال در مطالعهای مشخص شد که بهطور متوسط، کارمندان اداره بیش از 2 ساعت از هشت ساعت کاری روزانه را به وبگردی میگذرانند (هنل و همکاران، 2009). مثالهایی از چنین وبگردیهایی شامل ارسال تصاویر و لطیفهها از طریق ایمیل، خرید آنلاین، دانلود فایلهای موسیقی، ورود به چت رومها، ارسال پیامهای فوری و بازیهای آنلاین است.
وبگردی و عملکرد سازمانی
اگرچه اطلاعات اندکی در رابطه با نحوه تاثیرگذاری وبگردی بر عملکرد وجود دارد اما با بررسی ادبیات موجود میتوان چهار دیدگاه در رابطه با تاثیر وبگردی بر عملکرد را تشخیص داد.
1. بر اساس دیدگاه اول، وبگردی با تلف کردن ساعات مفید کاری، باعث کاهش بهرهوری میشود (بارلا و همکاران، 2003). بر اساس این دیدگاه، مدت زمانیکه صرف وبگردی میشود میتوانست جهت انجام کارهای سازمانی مورد استفاده قرار گیرد و به این ترتیب، میزان زمانیکه برای وبگردی هدر میرود بهصورت کاهش بهرهوری بروز پیدا میکند. اگر چنین دیدگاهی درست باشد، پس انتظار میرود بین وبگردی و عملکرد همبستگی منفی وجود داشته باشد.
2. دیدگاه دوم که تا حدودی مشابه دیدگاه اول است بیان میکند که برخی از رفتارهای وبگردی اثر زیانباری روی عملکرد داشته یا تاثیر زیانبارتری نسبت به سایر رفتارهای وبگردی دارند. لیم و چن (2009) بیان کردند که رفتارهای اجتماعی تاثیر زیانبارتری بر بهرهوری دارند زیرا ماهیت مبتنی بر ایجاد رابطه اینگونه رفتارها، مستلزم صرف زمان، انرژی و منابع ادراکی بیشتری است.
خسارتهای پرسهزنی اینترنتی به سازمانها
برای یک شرکت کوچک، هزینههای پنهان پرسهزنی اینترنتی میتواند بسیار حائز اهمیت باشد.
▪ اکثر کارکنان نه تنها از طریق پرسهزنی اینترنتی وقت خود را هدر میدهند بلکه موجب بروز مسئولیتهای قانونی برای شرکت و یا سازمان خود میشوند.
▪ بسیاری از شرکتهای بزرگ از اثرات نامطلوب این پدیده رنج میبرند. از جمله این اثرات: سرافکندگی در برابر مردم، جریمههای قانونی، ادعاهای جبران خسارت و هزینهها، اثرزدایی حاصل از جستوجوی کارکنان برای موارد نامناسب فضای برخط، فرستاندن پست الکترونیک برای کسانی که نباید بفرستند، دستیابی تصادفی به اسناد محرمانه سازمانها و یا گستراندن ویروسهای کامیپوتری است.
▪ سازمانها تشخیص دادهاند که سوء استفاده از اینترنت میتواند همچون کاشتن مینهای زمینی باشد. مثلاً، کارمندی که یکسری عکسهای مستهجن از اینترنت بارگذاری میکند و آنها را روی کامپیوتر و مخصوصاً صفحه دسکتاپ جایی که دیگر همکاران وی میتوانند آنها را ببینند قرار میدهد، سازمان خود را در معرض مسائل ضداخلاق قرار میدهد که ممکن است هزینههای سنگینی را به سازمان تحمیل کند.
اعتیاد به اینترنت
نوشتههای قبلی در موردسوءاستفاده ازاینترنت در استفاده بیش از حد ازاینترنت یعنی"اعتیاد به اینترنت" متمرکز شده است ( گریفیفت، 2004). یانگ (1999) ادعامیکندکه اعتیاد به اینترنت مفهوم وسیعی است که طیف گستردهای ازرفتارها ومشکلات کنترل تکانه را در بر میگیرد. اواعتیاد به اینترنترا در پنج زیرگروه طبقهبندی میکند:
1. اعتیاد مجازی. اعتیاد به استفاده از وب سایتهای جنسی و هرزهنگاری.
2. اعتیاد به رابطه سایبری. درگیری بیش از حد در روابط آنلاین.
3. رفتارهای اجباری شبکه. اعتیاد به قمار آنلاین، خرید و یامعاملات روز.
4. اطلاعات بیش از حد. وسواس گشتوگذار دروبویادر پایگاههایداده.
5. اعتیاد به کامپیوتر. اعتیاد به بازیهای کامپیوتری.
با اینحال، گریفیث (2000) استدلال کرده است که بسیاری از این کاربران افراطی"معتاد به اینترنت" نیستند، بلکه فقط استفاده افراطی از اینترنت به عنوان واسطه و به منظور اعتیاد به چیزهای دیگر در آنها مورد استفاده قرار میگیرد. گریفیث معتقد است که نیاز به تمایز بین اعتیاد به اینترنت و اعتیاد بر روی اینترنت وجوددارد. او به عنوان مثال از یک معتادبه قمارکه تصمیم به شرکت درقمار آنلاین، و همچنین یک معتادبه بازیهای کامپیوتری آنلاین اشاره و تاکید میکند که اینترنت فقط مکانی است که افراد آن را برای انجام رفتار اعتیادگونهی خود برمیگزینند.
فهرست مطالب
1-1- مقدمه 3
1-2- بیان مساله تحقیق 4
1-3- سابقه موضوع 6
1-4- ضرورت تحقیق 11
1-5- هدف های تحقیق 12
1-6- فرضیه ها یا سوال های تحقیق 12
1-7- روش تحقیق 13
1-8- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات 13
2-2-1- تعریف متفرقه وبگری 18
2-2-3- طبقه بندی های وبگردی 20
2-2-4- عوامل ایجاد کننده سایبرلوفینگ 20
2-2-5- وبگردی و عملکرد سازمانی 23
2-3- سایتهایی که پرسهزنان اینترنتی را جذب میکند 25
2-4- خسارتهای پرسهزنی اینترنتی به سازمانها 25
2-4-1- خسارت پرسهزنی اینترنتی به بهرهوری 26
2-5- علل شخصی گرایش کارکنان به پرسهزنی اینترنتی 26
2-6- راههای جلوگیری از بروز پدیده پرسهزنی اینترنتی 27
2-7- اینترنت 28
2-1-9- استفاده از اینترنت در محل کار 29
2-6-1- اعتیاد به اینترنت 30
2-7- فعالیتهای سایبرلوفینگ 31
2-8- نگرش های منفی نسبت به سایبرلوفینگ 34
2-9- تاثیرات سایبرلوفینگ بر احساسات کارکنان 35
2-10- نگرش مثبت به سایبرلوفینگ 36
2-11- تأثیر سایبرلوفینگ بر خلاقیت و دانش کارمندان سازمان 38
2-12- تأثیر مثبت سایبرلوفینگ بر استرس در محیط کار 39
2-12-1- روش های مقابله با استرس 41
2-13- ارتباط گرایش به سایبرلوفینگ و عدالت در سازمان 42
2-14- ارتباط گرایش به سایبرلوفینگ و وظایف سازمانی 44
2-15- راهکارهای کاهش سایبرلوفینگ 46
2-15-1- قوانین قابل قبول استفاده از اینترنت (AUP) 47
2-15-2- برنامه و سیاستهای مربوط به کاهش اثرات منفی سایبرلوفینگ 49
2-15-3- مراحل تعریف شده برای کاهش سایبرلوفینگ در سازمان 51
2-16- مروری بر تحقیقات پیشین 52
3-1- مقدمه 58
3-2- روش پژوهش 58
3-3 - متغيرهاي پژوهش 59
3-4- گردآوري دادهها و ساختار پرسشنامه 61
3-5 - روایی (اعتبار) 64
3-6 - پایایی تحقیق 65
3-7 روش تجزیه و تحلیل دادهها 67
3-8- مدل معادلات ساختاري 67
3-8-1 ویژگیهاي لازم ماتریس همبستگی براي تحلیل عاملی 68
3-8-2 تفسیر تحلیل عاملی 69
3-8-3 استخراج عامل ها 70
3-9 جامعه و نمونه آماري: برآورد حجم نمونه 70
3-10 روش نمونهگیری 71
3- 11 معرفی سازمان مورد مطالعه 71
4-1- مقدمه 75
4-2 - تحلیلهای آماری توصیفی 75
4-2-1- جنسیت 75
4-2-2- سن 76
4-2-3- وضعیت تاهل 77
4-2-4 - میزان سابقه کار 79
4-2-5 نوع استخدام 81
4-2-7 تحصیلات 82
4-3 آمار توصیفی متغیرهای مستقل و وابسته 83
4-3-1 آمار توصیفی متغیرهای تحقیق 83
4-4 آزمون فرضیه ها با آمار استنباطی 84
4-4-1 بررسی نرمال بودن دادها 84
4-4-2- بررسی وضعیت پرسه زنی اینترنتی 85
4-5- تحليل عاملي اكتشافي (مرتبه اول و مرتبه دوم ) گرایشات رفتاری 86
4-6-تحليل عاملي اكتشافي (مرتبه اول و مرتبه دوم) پرسه زنی اینترنتی 89
4-7- تحليل عاملي تاييدي مدل هاي اندازه گيري 93
4-8- تحليل عاملي تاييدي مد ل هاي اندازه گيري پرسه زنی اینترنتی 98
4-9- آزمون فرضيات تحقيق در یک مدل 100
5-1- مقدمه 108
5-2- نتایج فرضیه ها 108
5-2-1- فرضیه اول 108
5-2-2- فرضیه دوم 110
5-2-3- فرضیه سوم 111
5-2-4- فرضیه چهارم 111
5-3- نتیجه گیری 112
5-4- پیشنهادات 130
5-5- محدودیت ها 130