حدود بیست سال است که صندوق های سرمایه گذاری به صورت گسترده ای در جهان معروف و محبوب شده اند. چیزی که زمانی به عنوان یک ابزار مالی گمنام بود، الان بخشی از اقتصاد زندگی روزمره برخی از مردم شده است. صندوق سرمایه گذاری شرکت یا موسسه ای است که مجموعه ای وجوه جمع آوری شده از سرمایه گذاران را سرمایه گذاری می کند و امکان مدیریت حرفه ای و متنوع سازی مناسب را فراهم می کند. کاری که سرمایه گذاران به تنهایی قادر به انجام آن نمی باشند مدل های تحلیل پوششی داده ها را می توان از لحاظ ماهیت به دو دسته بزرگ ورودی محور و خروجی محور دسته بندی کرد. که در تحقیق حاضر با توجه به این که صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر ورودی هایشان بیش از خروجی هایشان تسلط دارند از رهیافت ورودی محور استفاده شده است واژه DEA مخفف Data Envelopment Analysis مي باشد که به معني تحليل پوششي داده ها است كه يک مدل برنامه ريزي رياضي، براي ارزيابي کارايي واحد هاي تصميم گيرنده اي است که چندين ورودي و چندين خروجي دارند. چيزي كه هميشه مورد توجه محققين بوده است اندازه گيري کارايي به خاطر اهميت آن در ارزيابي عملکرد يک شرکت يا سازمان است.
با استفاده از مدل DEA شبکه ای می توان واحد های تصمیم گیرنده را روی یک مقیاس یکسان با مجموعه-ای از وزن های مشترک به صورت بی طرف ارزیابی نمود. ارزیابی دقیق اطلاعات و بینش مربوط به منابع ویژه ناکارایی صندوق سرمایه گذاری را بیش تر شناسایی می کند.در این پایان نامه به منظور انجام یک ارزیابی درست و معتبر و سنجش عادلانه و قابل اعتماد صندوق های سرمایه گذاری، مدل عملکرد سری دو مرحله ای ایفا می کنیم. می توانید این پروژه مدیریت صنعتی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
حدود بیست سال است که صندوق¬های سرمایه¬گذاری به صورت گسترده¬ای در جهان معروف و محبوب شده¬اند. چیزی که زمانی به عنوان یک ابزار مالی گمنام بود، الان بخشی از اقتصاد زندگی روزمره برخی از مردم شده است.
در این راستا سازمان بورس اوراق بهادار ایران به منظور گسترش امکان سرمایه¬گذاری و متنوع نمودن ابزار-های در دسترس سرمایه¬گذاران، اقدام به ارایه مجوز صندوق سرمایه¬گذاری مشترک به شرکت¬های کارگزاری که دارای مجوز ارایه خدمات مشاوره و سبد گردانی هستند نموده است. لذا خرید گواهی این صندوق¬ها برای سرمایه¬گذاران خرد و افرادی که قصد سرمایه¬گذاری در سهام و سایر اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس را دارند، اما به دلیل فقدان توان تحلیلی مناسب و یا نداشتن وقت بمنظور بررسی و انتخاب سهم و ... با ساز و کار بازار آشنا نیستند، مطلوب و مناسب است. قیمت گواهی¬های سرمایه¬گذاری مشترک برابر با ارزش خالص دارایی¬های صندوق است.
صندوق سرمایه¬گذاری شرکت یا موسسه¬ای است که مجموعه¬ای وجوه جمع¬آوری شده از سرمایه¬گذاران را سرمایه¬گذاری می¬کند و امکان مدیریت حرفه¬ای و متنوع سازی مناسب را فراهم می¬کند. کاری که سرمایه-گذاران به تنهایی قادر به انجام آن نمی¬باشند. نام¬های دیگری مانند شرکت¬های سرمایه¬گذاری یا شرکت-های سرمایه¬گذاری با سرمایه باز نیز برای صندوق¬های سرمایه¬گذاری استفاده می¬شود.
بررسی کارایی ابزارهای مالی از دیر باز مورد توجه محققان بوده است، محققان مالی با توجه به دانش مالی اندازه¬هایی به تناسب ابزار مورد مطالعه ارائه کردند که اندازه¬های مبتنی بر شاخص¬های ریسک و بازده از مهمترین آنها بوده است. بعد از آن که مفروضات خطی بودن، کارا بودن بازارهای مالی، توزیع نرمال بازدهی سهام مورد تردید واقع شده، استفاده از ابزار¬هایی که بتواند بر اساس مفروضات واقعی میزان کارایی ابزارها و نهاد¬های مالی را بسنجد، دو چندان شد. سر آغاز این تلاش¬ها استفاده از علوم دیگر بخصوص تحقیق در عملیات و روش¬های ریاضی موجود در آن برای سنجش کارایی ابزارهای مالی بود. یکی از روش¬هایی که توانسته است در سال¬های اخیر جای خود را در میان بقیه روش¬ها باز کند تحلیل پوششی داده¬ها است که بخاطر مزیت¬های فوق¬العاده آن مورد تاکید اکثریت محققان واقع شده است.
تحقیق حاضر در همین راستا، با هدف تبیین عوامل مؤثر در ارزیابی کارایی صندوق¬های سرمایه¬گذاری (سهام) در سازمان بورس اوراق بهادار ایران می¬پردازد و دارای پنج فصل می¬باشد:
در فصل اول، ضمن طرح مسئله و بررسی اهمیت و علت انتخاب موضوع، اهداف و پرسش¬های تحقیق شرح داده شده است.
در فصل دوم، به بررسی پیشینه تحقیق و مبانی نظری آن شامل: مقدمه، مروری بر تحلیل پوششی داده¬ها، مروری بر تحقیقات انجام شده در این خصوص و بررسی روش فعلی ارزیابی صندوق¬های سرمایه¬گذاری می¬پردازد.
در فصل سوم، ابتدا به بیان نقاط قوت و ضعف آن پرداخته می¬شود. سپس به طراحی شاخص¬های جدید، طراحی مدل، نکات تکنیکی مدل ارزیابی و ارائه مدل DEA مربوطه پرداخته خواهد شد.
در فصل چهارم، به تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از مدل¬ها پرداخته و نهایتاً مدلی از بسط مدل جاری و یافته-های تحقیق ارائه شده است.
در فصل پنجم، تحلیل نتایج بدست آمده و پیشنهاداتی جهت انجام پژوهش¬های بعدی ارائه می¬گردد.
مديريت چند ورودي-چند خروجي
تابع توليد ناپارامتري: تابع توليد در تحليل پوششي داده‌ها از قبل تعيين نمي‌شود، بلكه براساس وضعيت واحدهاي تصميم گيرنده يك چند وجهي بي‌كران به عنوان تابع توليد ايجاد مي‌شود.
مبتني بودن بر LP: مدل‌هاي اساسي تحليل پوششي داده‌ها، مدل‌هاي رياضي هستند و به سادگي توسط نرم افزار‌هاي حل مساله قابل حل هستند. مدل‌هاي اساسي تحليل پوششي داده‌ها هميشه شدني بوده و جواب بهينه به دست مي‌آيد. البته با تغيير فرض هاي تكنولوژي امكان ايجاد مدل‌هاي ديگري نيز وجود دارد، مانند تكنولوژي FDH كه يك مدل برنامه‌ريزي صفر و يك ايجاد مي‌كند.
كنترل بازده به مقياس: مدل ابتدايي تحليل پوششي داده‌ها (CCR) داراي فرض بازده به مقياس ثابت است. پس از آن مدل (BCC) با فرض بازده به مقياس متغير ايجاد شد. مدل‌هاي با بازده به مقياس‌هاي كاهشي و افزايشي نيز بوجود آمده‌اند. همچنين مطالعاتي در زمينه مدل هاي با بازده به مقياس تركيبي نيز انجام شده است. بنابراين در حالت هايي كه بازده به مقياس جامعه ي واحدهاي تصميم گيرنده به درستي مشخص نيست، به راحتي مي‌توان مساله را با بازده به مقياس هاي مختلف حل كرد و نتايج را مورد بررسي قرار داد. از سوي ديگر درباره تعيين بازده به مقياس هر كدام از واحدهاي تصميم گيرنده مطالعات بسياري در مقالات منتشر شده تحليل پوششي داده‌ها وجود دارد.
ورودي و خروجي غير قابل كنترل
در مسائل واقعي با حالت‌هايي مواجه مي‌شويم كه برخي از عوامل تحت كنترل واحدهاي تصميم گيرنده نيستند، اما در ارزيابي كارايي واحدها لحاظ مي‌شوند، مانند شرايط آب و هوايي، وضعيت قرار گيري در محيط شهري يا روستايي، قرار گرفتن در بخش‌هاي تجاري يا مسكوني شهر و قدمت تاسيس. در مدل‌هاي تحليل پوششي داده‌ها امكان در نظر گرفتن وضعيت ورودي يا خروجي از لحاظ قابل كنترل بودن وجود دارد.
ماهيت ورودي يا خروجي
بخش بزرگي از مدل‌هاي تحليل پوششي داده‌ها داراي دو حالت با ماهيت‌هاي ورودي يا خروجي هستند به اين معني كه مي‌توان تعيين كرد كه كارايي واحد تصميم گيرنده براساس شرايط ورودي‌ها يا خروجي‌ها ارزيابي شود. دسته ديگري از مدل‌هاي تحليل پوششي داده‌ها نيز وجود دارند كه در آنها ماهيت ورودي يا خروجي وجود نداشته و هر دو به طور توامان در نظر گرفته مي‌شود. در تعدادي از مدل‌هاي تحليل پوششي داده‌ها امكان تعيين مسير ارزيابي تركيبي از ورودي‌ها و خروجي‌ها وجود دارد.
ویژگیها و ماهیت سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک
الف) جایگزینی برای خرید سهام شرکت¬های بورسی.
ب) امکان مدیریت حرفه¬ای.
ج) نقد شوندگی.
د) صرفه جویی نسبت به مقیاس.
ه) انگیزه مدیریت صندوق های سرمایه گذاری.
عایدی صندوق های مشترک سرمایه گذاری
1) درآمد¬هایی که از طریق سود نقدی سهام¬های صندوق و بهره اوراق قرضه موجود در صندوق بدست می¬آید؛ این درآمدها هر ساله توسط صندوق به سرمایه¬گذاران بعنوان سود نقدی توزیع می شود.
2) اگر صندوق اوراق بهاداری را که قیمت آنها افزایش یافته، بفروشد بازده سرمایه¬ای بدست خواهد آورد. بیشتر صندوق¬ها این عایدی را هم بعنوان سود بین سهامداران تقسیم می¬کنند.
3) اگر ارزش اوراق بهادار موجود در صندوق افزایش پیدا کند، اما مدیران صندوق آنها را برای شناسایی بازده سرمایه¬ای نفروشند ارزش سهام صندوق افزایش پیدا خواهد کرد. که در این صورت شما می توانید سهام خود را با سود بیشتر بفروش برسانید. معمولا صندوق¬ها این امکان را به شما خواهند داد که بجای دریافت سود¬های خود آن¬ها را مجددا در صندوق سرمایه¬گذاری کرده و سهم بیشتری دریافت کنید.
انواع صندوق های سرمایه گذاری
یک مزیت بزرگ صندوق¬های سرمایه¬گذاری متنوع بودن آن¬هاست، به این معنی که می توان گفت تقریبا برای هر نوع سلیقه سرمایه¬گذاری و هر میزان ریسک پذیری افراد، نوعی صندوق سرمایه¬گذاری وجود دارد. مثلا فردی ریسک¬پذیری خیلی پایینی دارد و در مقابل فردی حاضر است برای کسب سود بیشتر، ریسک بالایی را نیز تحمل کند. هرکدام از این افراد می توانند یک صندوق سرمایه¬گداری متناسب با سطح ریسک خود را انتخاب کنند. به طور ساده می توان گفت تفاوت اصلی انواع صندوق¬های سرمایه¬گذاری در ترکیب دارایی های آن هااست. به این معنی که صندوق ها با توجه به ماهیت و نوعشان درصدی از سرمایه خود را در گزینه¬های کم ریسک مثل سپرده بانکی،اوراق مشارکت و … سرمایه گذاری می کنند. یا در گزینه¬های با ریسک بیشتر مثل بورس سرمایه¬گذاری می¬کنند. شما برای سرمایه¬گذاری در یک صندوق باید واحدهای سرمایه¬گذاری یا unit آن صندوق را خریداری کنید.کل سرمایه صندوق به واحد های ۱۰۰ هزار تومانی تقسیم می شود که به هر کدام از آن¬ها یک واحد سرمایه¬گذاری یا unit گفته می شود. قیمت این واحدها در ایران معمولا نزدیک به ۱۰۰هزار تومان است. در ادامه با انواع صندوق¬ها آشنا خواهیم شد.
این نوع صندوقها حداقل بین ۷۰% تا ۹۰% از دارایی¬های خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه¬گذاری می¬نمایند. باقیمانده دارایی¬های صندوق نیز به اختیار مدیر صندوق (تا سقف ۱۰%) در بورس سرمایه¬گذاری می¬شود. یک صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت مناسب برای افرادی است که ریسک پذیری پایینی دارند. چرا که بیشتر سرمایه آن در دارایی¬های با درامد ثابت سرمایه¬گذاری شده است. همچنین معمولا صندوق¬های سرمایه¬گذاری با درامد ثابت یک حداقل سود تضمین شده دارند. این صندوق ها در دوره های از قبل تعین شده (مثلا ماهانه یا ۳ ماه یکبار) به سرمایه¬گذاران خود سود پرداخت می¬کنند. قابلیت نقد شوندگی آن¬ها نیز بالاست. یعنی شما به راحتی می¬توانید واحد های صندوق خود را به پول نقد تبدیل کنید. همچنین بیشتر این صندوق¬ها یک رکن به نام ضامن نقد شوندگی دارند که معمولا یک نهاد مالی معتبر است. این ضامن باعث آسودگی خاطر بیشتری برای سرمایه¬گذاران می شود. در نهایت اینکه این صندوق¬ها معمولا بازدهی بیشتری نسبت به بانک دارند. پس برای افراد کم ریسک که پول خود را در بانک نگهداری می¬کنند یک گزینه جذاب به شمار می روند.
این نوع از صندوق ها حداقل ۷۰% از دارایی های خود را در سهام سرمایه¬گذاری می¬کنند. ۳۰% باقیمانده نیز به اختیار مدیر صندوق در سهام ، اوراق مشارکت ، سپرده بانکی و یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه-گذاری می¬شود. این کار باعث می شود که ریسک این نوع صندوق¬ها نسبت به صندوق¬های با درآمد ثابت بیشتر شود. به دلیل اینکه بخش زیادی از دارایی¬های این نوع صندوق در بورس سرمایه¬گذاری می شود، در نتیجه این نوع از صندوق ها حداقل سود تضمین شده ندارند. این صندوق¬ها بیشتر مناسب افرادی هستند که قصد سرمایه-گذاری در بورس را دارند، اما فرصت و یا اطلاعات کافی برای این کار را ندارند. با سرمایه¬گذاری در این نوع صندوق¬ها سرمایه شما توسط یک تیم تحلیلی با مدیریت حرفه¬ای و آشنا به مسائل مالی و سرمایه¬گذاری، در بورس سرمایه¬گذاری می شود. به همین دلیل ریسک بیشتری نیز دارند. اما از طرف دیگر این قابلیت را دارند که نسبت به صندوق¬های سرمایه¬گذاری با درامد ثابت، بازدهی بیشتری را نصیب سرمایه¬گذاران بکنند. مثلا در مواقعی که وضعیت بورس مناسب است، میزان بازدهی و سودآوری این صندوق¬ها نسبت به صندوق¬های با درامد ثابت قابل مقایسه نیست. بسیاری از این صندوق¬های نیز ضامن نقد شوندگی دارند.
فصل اول کلیات تحقیق 1
1-1 مقدمه 2
1-2 بيان مسأله 3
1-3 اهميت و ضرورت تحقيق 3
1-4 اهداف تحقيق 4
1-5 سؤال تحقيق 5
1-6 قلمرو مكاني تحقيق 5
1-7 قلمرو زماني تحقيق 5
1-8 تعريف اصطلاحات و واژه ها 5
فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق 7
2-1 تحلیل پوششی داده ها و ارزیابی 8
2-1-1 مقدمه 8
2-1-2 توانمندي های تحلیل پوششی داده ها 10
2-1-2-1 مديريت چند ورودي-چند خروجي 10
2-1-2-2 تابع توليد ناپارامتري 10
2-1-2-3 مبتني بودن بر LP 11
2-1-2-4 كنترل بازده به مقياس 11
2-1-2-5 محدوديت اوزان 11
2-1-2-6 ورودي و خروجي غير قابل كنترل 12
2-1-2-7 ماهيت ورودي يا خروجي 12
2-1-2-8 داده‌هاي غير قطعي 12
2-1-2-9 داده‌هاي مرتب 12
2-1-3 قابليت های تحلیل پوششی داده ها 13
2-1-3-1 کارايي 13
2-1-3-2 رتبه بندي 13
2-1-3-3 تعيين مرجع از ميان واحدهاي تصميم گيرنده 13
2-1-3-4 تعيين مقادير مطلوب ورودي‌ها و خروجي‌ها 13
2-1-3-5 تعيين مقادير مطلوب شاخص‌هاي واحد جديد 13
2-2 صندوق های سرمایه گذاری 14
2-2-1 مقدمه 14
2-2-2 ویژگیها و ماهیت سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایه گذاری مشترک: 14
2-2-3 عایدی صندوقهای مشترک سرمایه گذاری 14
2-2-4 انواع صندوقهای سرمایهگذاری 15
2-2-4-1 صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت 15
2-2-4-2 صندوق سرمایهگذاری در سهام 16
2-2-4-3 صندوق سرمایهگذاری مختلط 16
2-2-5 ارکان صندوق 17
2-2-6 کارمزد ارکان و هزینههای صندوق: 17
2-3 مروري بر تحقيقات انجام شده 18
فصل سوم روش تحقیق 21
3-1 مقدمه 22
3-2 نقاط ضعف و قوت روش فعلی ارزیابی در صندوقهای سرمایهگذاری 22
3-3 متغیرهای تحقیق 22
3-4 ماهیت تحقیق 23
3-5 تشریح گامهای روش پیشنهادی پژوهش 23
3-5-1 تعیین شاخصهای ورودی و خروجی با استفاده از معیارها: 23
3-5-2 تعیین مدلDEA مربوطه 23
3-5-2-1 مقدمه 23
3-5-2-2 واحد تصميم گيرنده 24
3-5-2-3 کارايي 25
3-5-2-4 تحليل پوششی داده ها(DEA) 26
3-5-2-5 مجموعه امكان توليد (PPS) 27
3-5-2-6 مدلCCR 28
تعریف 6-1 28
تعريف6-3 (CCR كاراي قوي تحت مدل مضربي CCR). 32
6-6 تعريف و قضيه (پايداري در مقابل تغيير واحد). 37
3-5-2-7 مدلBCC 38
تعريف7-1 (BCC - كاراي قوي پاراتو-كوپمن). 41
تعريف7-2 (BCC - كاراي قوي فرم پوششي). 41
تعريف7-3 (BCC - كاراي قوي فرم مضربي). 41
تعريف7-4 (مجموعهی مرجع BCC). 41
3-5-2-8 مدلSBM 43
3-5-2-8-1 تعریف SBM 43
3-5-2-8-2 تفسیری ازSBM 44
3-5-2-8-3 حل مسئلهیSBM 44
تعریف 8-1 45
تعریف8-2 (مجموعهی مرجع). 46
3-5-2-8-5 مدلSBMوزندار شده 46
3-6.جمع آوری اطلاعت : 47
3-7.مدل سازی : 55
3-7-1.فاز اول : 55
3-7-1-1. هزینههای مدیریتی 55
3-7-1-2 هزینههای نظارتی 55
3-8.تشریح مدل دو مرحلهای 56
3-9. نمادگذاری های استفاده شده در مدلها 57
3-9-1 مدل دو مرحلهای شعاعی بر پایه مدل BCC: 58
3-9-2 مدل دو مرحلهای غیرشعاعی بر پایه مدل SBM: 58
فصل چهارم تجزیه و تحلیل نتایج 60
4-1.مقدمه 61
4-2.کلید نرم افزار استفاده شده 73
فصل پنجم بحث و نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات 76
5-1 مقدمه 77
5-2 بحث و بررسی 77
5-3 نتیجه گیری 78
5-4 پیشنهادهای برخواسته از تحقیق 79
5-5 پیشنهاد برای مطالعه بیشتر 79
منابع و ماخذ 81
فهرست اشکال
شکل3-1.: ارزیابی واحدهای تصمیمگیرنده با مدل 38
شکل3-2 مجموعههای امکان تولیدCCR و BCC 39
فهرست جداول
جدول (3-1) اطلاعات و دادههای خام بدست آمده از سازمان بوس اوراق بهادرا 47
جدول(3-2) مربوط هزینه های صندوق های سرمایه گذاری که ازسایت اختصاصی صندوق ها تهیه شده 51
جدول (4-1) نتایج حاصل از مدل سازی فصل قبل 62
فهرست نمودار
نمودار 4-1-کارآیی فاز اولBCC صندوقهای سرمایه گذاری 67
نمودار4-2-کارآیی فاز دوم BCC صندوقهای سرمایه گذاری 68
نمودار4-3-کارآیی فاز کلBCC صندوقهای سرمایه گذاری 68
نمودار4-4-کارآیی کل دو فاز SBMصندوقهای سرمایه گذاری 69