استحکام بیشتر خانواده و جلوگیری از گسست آن از دغدغه های قانون گذار بوده است. از این رو در قانون جدید حمایت خانواده سعی بر ارائه نوآوری هایی در عرصه مقررات شکلی آیین دادرسی) و مقررات ماهوی شده است. این جستار درصدد است نوآوری ها و قواعد جدید قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ در قسمت مقررات ماهوی را مورد بررسی قرار دهد. به ویژه اینکه با توجه به جدید بودن قانون حمایت خانواده، پژوهش مستقلی در این خصوص ملاحظه نگردید. در این راستا، پس از بررسی نوآوری های قانون جدید در خصوص ازدواج و انحلال آن (مبحث نخست)، به بررسی قواعد مربوط به آثار ازدواج و انحلال آن پرداخته خواهد شد (مبحث دوم). می توانید این تحقیق رشته حقوق را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مبحث نخست - قواعد مربوط به ازدواج و انحلال آن
قانون حمایت خانواده در هر دو عرصه وصل (ازدواج) و فصل (انحلال نکاح) دارای مقررات جدیدی است؛ بنابراین پس از تبیین نوآوری های قانون گفته شده درباره ازدواج الف) به بررسی دستاوردهای این قانون در خصوص انحلال نکاح خواهیم پرداخت (ب).
الف. ازدواج
قانون جدید حمایت خانواده از سویی درباره مراقبت و مواظبت در خصوص بیماریهای خاص دارای احکام ویژه ای است (۱). از سوی دیگر در قانون حمایت خانواده در زمینه لزوم ثبت ازدواج و ضمانت اجرای آن مطالب و قواعد جدیدی به چشم می خورد (۲). همچنین قانون گفته شده در خصوص مهریه و ضمانت اجرای مربوط به آن متضمن نکات جدیدی است (۳).
ب. انحلال نکاح
قانون حمایت خانواده در زمینه انحلال نکاح نیز دارای مقررات ماهوی جدیدی است. در این قانون از سویی از مراکز مشاوره خانواده سخن گفته شده (۱) و از سوی دیگر بر موارد الزامی ثبت انحلال نکاح افزوده شده است (۲). همچنین مقررات مربوط به داوری در طلاق نیز با تغییراتی مواجه شده (۳) و اعتبار اظهارات زوجین درباره وجود جنین مورد پذیرش قرار گرفته است (۴).
مراکز مشاوره
یکی از نوآوری های قانون جدید حمایت خانواده ایجاد مراکز مشاوره خانوادگی است که فصل دوم قانون متضمن ۴ ماده به بیان احکام آن اختصاص یافته است. مقررات مربوط به مراکز مشاوره خانوادگی در دو دسته قابل مطالعه است. از سویی با مقررات شکلی آیین دادرسی) در این خصوص مواجه هستیم که البته بررسی آنها از قلمرو مقاله حاضر خارج است و از سوی دیگر، با مقررات ماهوی مربوط به مراکز مشاوره خانوادگی روبرو هستیم. در این خصوص چند نکته در قانون حمایت خانواده قابل توجه است.
از سویی، هدف از تأسیس مراکز گفته شده عبارت است از تحکیم مبانی خانواده، جلوگیری از افزایش اختلافات خانوادگی و طلاق و سعی در ایجاد صلح و سازش. از سوی دیگر، به موجب تبصره ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده، اجازه استفاده از ظرفیت مراکز مشاوره خانواده وابسته به سازمان بهزیستی نیز صادر شده است.
مبحث دوم - قواعد مربوط به آثار ازدواج و انحلال آن
در میان آثار مختلف ازدواج و انحلال آن، مسائل مربوط به حضانت و ملاقات از یکسو (الف) و قواعد مربوط به حقوق وظیفه و مستمری و نفقه از سوی دیگر (ب)، دارای تغییراتی در قانون جدید حمایت خانواده است.
الف. مسائل مربوط به حضانت و ملاقات
قانون حمایت خانواده به ویژه ماده ۴۵ قانون گفته شده بر رعایت غبطه و مصلحت کودکان و نوجوانان تأکید فراوان نموده است. مسائل مربوط به هزینه های حضانت (۱) و حقوق مربوط به ملاقات (۲) و نیز قواعد مربوط به منع خروج صغير و مجنون از محل مقرر (۳) در قانون حمایت خانواده در همین راستا تنسیق یافته است.
ب. قواعد مربوط به حقوق وظیفه و مستمری و نفقه
در راستای نقش حمایتی قانون حمایت خانواده، قواعدی از مقررات مربوط به حقوق وظیفه و مستمری به قانون حمایت خانواده راه یافته است (۱). همچنین تکلیف انفاق از ضمانت اجرای قوی تری برخوردار گردیده است (۲).
مبحث نخست - قواعد مربوط به ازدواج و انحلال آن
الف. ازدواج
1- مراقبت و مواظبت در خصوص بیماری های خاص
۲- ثبت
۳- مهریه
ب. انحلال نکاح
١- مراکز مشاوره
۲- ثبت
٣- داوری
۴- اعتبار اظهارات زوجین درباره وجود جنین
مبحث دوم - قواعد مربوط به آثار ازدواج و انحلال آن
الف. مسائل مربوط به حضانت و ملاقات
١- حضانت و هزینه های مربوط به آن
۲- مسائل مربوط به ملاقات
۳- منع خروج صغير و مجنون از محل مقرر
ب. قواعد مربوط به حقوق وظیفه و مستمری و نفقه
١- قواعد مربوط به حقوق وظیفه و مستمری
۲- نفقه
نتیجه
منابع