هدف اصلی تحقیق ،بررسی ومقایسه بازده غیرعادی سهام شرکت های رشدی وارزشی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. قلمرو مکانی این تحقیق بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سال های بین 1389تا 1394بوده است .با توجه به روش حذف سیستماتیک تعداد 107شرکت به عنوان نمونه تحقیق انتخاب گردید. از آزمون های ناهمسانی واریانس، آزمون F لیمر، هاسمن و آزمون لین - لوین به عنوان پیش آزمون و از آزمون رگرسیونی به عنوان پس آزمون، برای تایید و رد فرضیه های تحقیق استفاده شد. نرم افزار مورد استفاده در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزار ایویوز 8 واس پی اس اس می باشد. باتوجه به آزمون فرضیه ها نتیجه این فرضیه نشان داد، بین بازده غیرعادی سهام شرکت های رشدی وارزشی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران تفاوت معناداری وجود دارد.نتایج تحقیق با تحقیق قالیباف اصل وهمکاران 1387 وبیدگلی وهمکاران،1391 همسو می باشد. می توانید این تحقیق رشته مدیریت را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
نسبـت قیـمـت بــه درآمـــد1 یا نسبت P/E ، یکی از ابزارهای مهم برای ارزش‌گذاری سهام شرکت‌هاست. این نسبت به‌صورت نسبت قیمت بازار برحسب سهمی که بر درآمد سالیانه هر سهم تقسیم‌شده، به دست می‌آید. نسبت قیمت به درآمد سهم بیانگر آن است که به ازای یک‌ریال از سهم چند ریال سود به آن تعلق می‌گیرد. برای مثال اگر این نسبت برابر با ۲ باشد یعنی سرمایه‌گذار به ازای ۲ریال سرمایهگذاری روی سهام یک شرکت، یک ریال سود مشارکت می‌تواند دریافت کند.سرمایه‌گذاران بازار سرمایه معمولا از P/E به‌عنوان ابزار نمایش ارزش شرکت یاد میکنند.
این نسبت، رایج‌ترین نسبتی است که در بازار سرمایه، توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد. علت محبوبیت این نسبت، توانایی آن در بیان ارزش بازار و سود هر سهم به زبان یک عدد ریاضی است. هدف این نسبت بیان رابطه قیمتی است که یک سرمایه‌گذار براساس چشم‌انداز آینده شرکت، برای سود پیش‌بینی‌شده هر سهم می‌پردازد و انتظار دارد تا به بازدهی مناسبی دست یابد. مقدار بالای این نسبت نشان‌دهنده خوش‌بینی و مقدار پایین آن نشان‌دهنده بدبینی عموم سرمایه‌گذاران درباره آینده شرکت است و تا زمانی بالا خواهد بود که عموم سرمایه‌گذاران باور به توانایی رشد سود یا افزایش قیمت سهام یک شرکت داشته باشند، اما اگر این اطمینان در قابلیت سودآوری شرکت از بین برود، نسبت هم افت خواهد کرد. نسبت P/E همچنین نشان‌دهنده سطح ریسک یک سهم است و هرچه بالاتر باشد، ریسک سهم هم بالاتر خواهد بود و در صورت منفی‌شدن بازار تمایل به فروش سهام با P/E بالا نسبت به سایر سهام افزایش می‌یابد. هنگامی‌که شرکتها دوره رشد خود را پشت سر می‌گذارند سود آنها تثبیت و نسبت P/E آنها تعدیل می‌شود. برای مثال شرکت تاپیکو (نفت و گاز پتروشیمی تامین) دارای نسبت قیمت به درآمد حدود ۶ است. یعنی به ازای هر ۶ریال سرمایهگذاری انتظار می‌رود یک‌ریال سود به سرمایه‌گذار بدهد. درحالی‌که شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس با نماد فارس نسبتی بیش از ۱۹ دارد. در حالت کلی و بدون در نظر گرفتن شرایط شرکت و بدون اتکا به اطلاعات نهانی شرکت، فروش فارس و خرید تاپیکو توصیه می‌شود. زیرا شرکت تاپیکو در مرحله رشد قرار دارد، ولی شرکت فارس سهامی ارزنده تلقی می‌شود که ریسک بالایی به سرمایه‌گذار تحمیل نمیکند، زیرا شرکت دارای ثبات فعالیت‌های عملیاتی است. از سوی دیگر، پایین‌بودن نسبت قیمت به درآمد تاپیکو به معنای عدم ثبات فعالیت‌هایش نیست، ولی به‌طور ضمنی این شرکت پتانسیل رشد بیشتری را داراست و به نظر می‌رسد بازار می‌تواند با توجه به وضعیت شرکت‌های مشابه آن در صنعت، ارزش‌گذاری بهتری روی سهام این شرکت پیش‌بینی کند و سودآوری بهتری برای آن ترسیم کند. با توجه به این مطالب روش سرمایهگذاری طبق نسبت قیمت به درآمد به دو روش سرمایهگذاری در سهام ارزشی و رشدی طبقه‌بندی می‌شود. سرمایهگذاری در سهام «رشدی» به‌طور کلی می‌توان گفت سهام شرکت‌هایی که دارای نسبت P/E بالا هستند، نرخ بازده بالاتری ایجاد میکنند.سهام این شرکتها به‌دلیل این‌که ریسک بالاتری دارند و انتظار می‌رود بازده بالاتری نیز ایجاد کنند، رشدی نامیده می‌شوند. (شتاب ،1387)
ادبيات بازارهاي كارا، شواهد تقريبا جامعي را پيرامون اندازه و نسبت P/Eارایه کرده اند که متغيرها مي توانند به توصيف بازدهي ) علاوه بر بتا ( كمك نمايند . اما مطالعات اخير، نشان داده است كه نسبت اهرم و نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار قدرت تبيين بهتري را در رابطه با بازدهي نسبت به بتا دارد.
مطابق با مدل قيمت گذاري دارايي هاي سرمايه اي ، بازده مورد انتظار از يك سهام عادي توسط بازده بدون ريسك و صرف ريسك تعيين مي شود و صرف ريسك نيز تابعي از بتا است. براساس اين نظريه سرمايه گذاران در بازار با سرمايه گذاري بر روي يك پرتفوي، تنها ريسكي را كه ميپذيرند و بازار هم در مقابل آن ريسك، پاداش ميدهد ريسك سيستماتيك (بتا)ميباشد. شواهد اخير نشان مي دهند كه علاوه بر بتا، نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار و اندازه شركت نيز در بازار قيمت گذاري ميشوند.سهامي كه بنا به دلايلي، بغير از امكان رشد عايدات بالقوه، پايين تر از ارزش ذاتي قيمت گذاري مي شوند؛ بنظر مي رسند كه از نسبت ارزش دفتري به ارزش بازاري بالايي برخوردار هستند. در مقابل آن دسته از سهامي كه نرخ رشد بالايي در ميزان فروش و سود آوري دارند؛ از نسبت ارزش دفتري به ارزش بازاري پاييني برخوردارند.
بهر حال چنين بنظر مي رسد كه نسبت ارزش دفتري به ارزش بازاري بالا، بعضا مي تواند بدين مفهوم باشد كه سهام در بازار ارزان و پايين بودن آن بدين مفهوم باشد كه سهام گران است. به همين خاطر برخي از سرمايه گذاران موقع خريد استراتژي شتاب را در پيش مي گيرند و تغييرات آن به عنوان يك رويداد اقتصادي از دير باز مورد علاقه سرمايه¬گذاران مديران، تحليل¬گران، پژوهشگران و اعتباردهندگان بوده است. بنا براین پيش¬بيني عنصر كليدي در تصميم¬گيري¬ها است. از طرفی خرید سهام شرکت¬های جدیدالورود به بورس، نسبت به سایر شرکتها فرآیندی مخاطره آمیز است، زیرا به دلیل عدم سابقه معاملاتی، اطلاعات تاریخی مربوط به آن¬ها اندک است. از سوی دیگر عدم تقارن اطلاعاتی میان مدیران وسرمایه گذاران بالقوه، مهمترین مسئله ای است که سرمایه¬گذاران در مورد این شرکت¬ها با آن مواجهند. در چنین شرایطی شرکت-های جدیدالورود اطلاعاتی به بازار ارائه می کنند که بر مبنای آن¬ها سهام قیمت یابی می شود.(براون،2011)
بازار مالي
بازار مالي، بازار رسمي و سازمان يافته¬اي است كه در آن انتقال وجوه از افراد و واحدهايي كه با مازاد منابع مالي مواجه هستند به افراد و واحدهاي متقاضي وجوه (منابع) صورت مي¬گيرد. بديهي است كه در اين بازارها اكثريت وام دهندگان را خانوارها و اكثريت متقاضيان وجوه را بنگاه¬هاي اقتصادي و دولت تشكيل مي¬دهند (راعي و تلنگي، 1387، ص6)1. بازار مالي، امكانات لازم را براي انتقال پس¬انداز از اشخاص حقيقي و حقوقي به ساير اشخاصي كه فرصت-هاي سرمايه¬گذاري مولد در اختيار دارند و نيازمند منابع مالي هستند، فراهم مي¬كند. انتقال وجوه مزبور تقريباً در كليه موارد به ايجاد دارايي مالي منتج مي¬شود، كه در واقع ادعايي است نسبت به در آمدهاي آتي دارايي-هاي شخصي (حقوقي) كه اوراق بهادار را صادر و منتشر كرده است (شباهنگ، 1375، ص 13)1.
شواهد تجربي نشان مي¬دهد سرمايه¬گذاران به اطلاعاتي نظير سود هر سهم اتكاء كرده و در قيمت¬گذاري سهام از آن استفاده مي¬كنند. اين پيش¬بيني¬ها بيانگر انتظارات مديريت از عملكرد آتي شركت است. با وجود اين كه در اكثر كشورها، تحقيقات متعددي در خصوص سودمندي اطلاعات حسابداري در ارزش¬گذاري يا برآورد قيمت عرضه اوّليّه و ارتباط آن با بازده كوتاه مدت و بلند مدت سهام به عمل آمده، تحقيقاتي كه در ايران صورت گرفته انگشت شمار است (از جمله تحقيق ظريف فرد 1383، ايماني 1384 و باقر زاده 1386) ـ نتايج اين اطلاعات حاكي از اين است كه بازده بلند مدّت سهام جديد كمتر از بازده بازار است كه از آن تحت عنوان معماي عملكرد كمتر سهام جديد نام برده شده است.( مراد زاده فرد،1383) از دهه 90 تاكنون تحقيقات كاربردي بيشتري در مورد تأثير متغيرهاي حسابداري بر بازده غیر عادي سهام و سودمندي اطلاعات حسابداري براي تحليل¬گران مالي و سرمايه¬گذران انجام شده است.
بازار سرمايه
بازار سرمايه، بازاري براي دارايي مالي با سر رسيد بيش از يك سال (ابزار مالي بلند مدت) محسوب مي-گردد و از طريق انتشار اوراق بهادار توسط واحدهاي متقاضي سرمايه كه داراي فرصت¬هاي سرمايه¬گذاري مناسب¬تر و نيازمند به تأمين مالي بلند مدت مي¬باشند، پس اندازهاي افراد به سرمايه¬گذاري تبديل مي¬گردد. در بازار سرمايه عرضه و تقاضاي سرمايه، نرخ بازدهي سرمايه را مشخص مي¬كند. بازارهاي سرمايه به دو بخش اصلي تقسيم¬بندي مي¬گردند: بازار اوّليّه و بازار ثانويّه. در بازارهاي اوّليّه، اوراق بهادار انتشار يافته توسط شركت¬ها براي اولين بار عرضه گشته و بدين ترتيب دارايي¬هاي مالي شركت با منابع مالي بلند مدت مبادله و تشكيل سرمايه صورت مي¬گيرد. در بازارهاي ثانويه، اوراق بهاداري كه در قبل به بازار عرضه شده-اند، مبادله مي¬شوند.
شرکت های رشدی
شرکت های رشدی به آنهایی گفته می شود که سود سالیانه شان و تقسیم سود نقدیشان روندی فزاینده دارد و معمول دارای P/E نسبتاً بالایی هستند.طبیعی است که چنین سهمی برای سرمایه گذاری جذاب است ، اما شرط کلیدی ان است که قیمتش متورم نشده باشد و ما انرا گران خریداری نکنیم. سهام زیادی وجود داشته اند که در قیمت های گران خریداری شده اند و امروز سرمایه گذاران شاهد کاهش قیمت مستمر انها هستند. شرکت IBM یک مثال زنده از سهام امریکایی است که در مواقعی بیش از 50% قیمت خود را ظرف شش ماه از دست داده است. سهمی که دارای سود مستمر و فزاینده باشد و دورنمای عملیاتی و تولیدی ان از نظر سرمایه گذاران و بازار مطلوب باشد ، یقینا سهم محبوبی است و سرمایه گذار برای ان قیمت بیشتری می پردازد و به این دلیل دارای P/E بالاتر از متوسط بازار و صنعت است. به بیان دیگر گران است.
"بن گراهام" این گونه سهام را که به سهام "رشدی " معروف هستند برای سرمایه گذار غیر حرفه ای و محتاط ریسکی میداند و توصیه نمیکند. او معتقد است که در مجموع دارای شرایط عدم اطمینان بالایی هستند و قیمت انان بر اساس پیش بینی اینده و فرض تداوم عملکرد کارامد شرکت تعیین شده است. البته نباید از نظر دور داشت که برخی از سرمایه گذاران و معامله گران مطلع و با تجربه تلاش میکنند با چنین سهامی تعامل کوتاه مدت داشته باشند و انان را در شرایط خاص یا رکود بازار در قیمتهای پایین تر خریداری و پس از یک افزایش خوب به فروش رسانند . روی سخن بن گراهام در این مبحث با سرمایه گذار غیر حرفه ای و محافظه کار است.
سهام ارزشی
سهام ارزشی، سهامي است كه قيمت آن نسبت به جريان هاي نقدي، سود، سود تقسيمي و ارزش دفتري آنها، پايين تر از ميانگين بازار است . سرمايه گذاران براي سرمايه گذاري در سهام ارزشی، به ارزش روز شركت توجه مي كنند، بدون آنكه انتظار رشد چشمگير و يا تغيير عمده در سود آوري شركت داشته باشند. به همين علت، اين گونه سرمايه گذاران نسبت به سرمايه گذاران در سهام رشدي از حاشيه اطمينان بالاتري برخوردارند. سهام ارزشی متعلق به شركت هايي است كه از نظر سود آوري وضعيتي مطلوب دارند، اما بازار، سهام آنها را به صورت موقت، زير ارزش ذاتي ارزش گذاري كرده است . بنابراين، انتظار سرمايه گذاران اين است كه بازار اين اشتباه در قيمت گذاري را كشف كند و قيمت اين سهام افزايش يابد . سهام ارزشی نوعي از سهام است كه سود، سود تقسيمي، ارزش دفتري و يا ديگر شاخص هاي بنيادي آن در مقايسه با شركت هاي مشابه آن در صنعت، كمتر است و در نتيجه، با در نظر گرفتن معيار هايي، مانند نسبت قيمت به درآمد هرسهم(P/E) و نسبت ارزش دفتري به قيمت هر سهم (B/P) سهامي با قيمت ارزان ارزيابي مي شود.
فصل اول كليات تحقیق 1
1-1- مقدمه 2
1-2- بیان مساله 2
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 4
1-4- هدف تحقیق 5
1-5- سوال تحقیق 5
1-7- فرضیه تحقیق 6
1-8- متغیرهای تحقیق 6
1-8-1(متغير وابسته): 6
1-8-2(متغير مستقل): 6
1-8-3(متغير كنترل): 6
1-8- قلمرو تحقیق 6
1-9- تعریف نظری متغیرهای تحقیق 7
1-9-1- بازار سرمایه 7
1-9-2- بازده سهام2 7
1-9-3- بازده مورد انتظار4 8
1-9-4- بازده تحقق یافته (بازده واقعی ): 8
1-10- ساختار فصول 8
1-11- خلاصه فصل 9
فصل دوم مروری بر ادبيات تحقيق 10
1-2 مقدمه 11
2 ـ 2 بازار مالي 11
1 ـ 2 ـ 3طبقه بندي بازارهاي مالي 12
1 ـ 1 ـ 2 ـ 3بازار پول 12
2 ـ 1 ـ 2 ـ 3 بازار سرمايه 12
4 ـ 2 بازده 13
5 ـ 2 بازده تحقق يافته در مقابل بازده مورد انتظار 14
1 ـ 5 ـ 2 بازده تحقق يافته 14
2 ـ 5 ـ 2 بازده مورد انتظار 14
6ـ 2 اجزاي بازده 14
1 ـ 6 ـ 2 سود دريافتي 14
2 ـ 6ـ 2 سود (زيان) سرمايه 14
7 ـ 2 بازده غيرعادي سهام 15
2-8- بازده سيستماتيك 18
2-9 بازده فوق العاده 18
10 ـ 2 فرضيات مطرح شده در مورد بازده غير عادي كوتاه مدت در عرضههاي اوليّه 21
1 ـ 10ـ 2 فرضيه عدم تقارن اطلاعاتي 21
1 ـ 1 ـ 10 ـ 2 فرضيه عدم تقارن اطلاعاتي مبتني بر مدل بارون 21
2 ـ 1 ـ 10ـ 2 فرضيه عدم تقارن اطلاعاتي مبتني بر مدل راك 22
2 ـ 10 ـ 2 فرضيه علامت دهي 24
3 ـ 10 ـ 2 فرضيات گرايشات و علائق زودگذر 25
4 ـ 10 ـ 2 فرضيه عكس العمل بيش از اندازه سرمايهگذاران 26
5 ـ 10ـ 2 فرضيه حباب سفتهبازي و فرضيه بازارهاي سهام داغ 27
11 ـ 2 تطبيق نظريهها و تئوريهاي بازده غير عادي كوتاه مدت در بورس ايران 27
12-2 شرکت های رشدی: 28
13-2 . سهام ارزشی 29
14-2تفاوت سهام رشدی و سهام ارزشی 30
15-2 سرمایه گذاری به روش رشدی 32
16-2سرمایهگذاری بهروش ارزشی 33
22-2 پيشينه تحقيق 39
2-22-1تحقيقات داخلي 39
22-2-2 تحقيقات خارجي 42
23-2- - مدل مفهومی تحقیق 48
24-2- خلاصه فصل 48
فصل سوم روش شناسی تحقیق 49
3-1- مقدمه 50
3-2- سوال های تحقیق 50
3-3- فرضیه های تحقیق 50
3-4- روش تحقیق 50
3-4-1- جامعه آماری 50
3-4-2- نمونه آماری 50
3-4-3- روش پژوهش 51
3-4-4- دوره زمانی و مکانی تحقیق 52
3-5- چگونگی جمع آوری داده ها و ابزار پژوهش 52
3-6- متغیر های تحقیق و چگونگی اندازه گیری آنها 52
3-7- مدل پژوهش 55
3-8روش گرد آوری دادها 55
3-9) روش های آماری مورد استفاده 56
3-9-1). فروض کلاسیک مدل رگرسیون خطی 57
3-9-2). نرمال بودن 58
3-9-3). ناهمسانی واریانس 58
3-9-4). خودهمبستگی 59
3-9-5). هم خطی 60
3-9-6). آزمون مانایی 60
3-9-7).آزمون معنی دار بودن اثرات فردی F لیمر 61
3-9-8).آزمون هاسمن 61
3-9-9).آزمونt 62
3-9-10).ضریب تعیین 62
3-9-11).آزمون F رگرسیون 63
3-11).خلاصه فصل 64
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها 65
4-1- مقدمه 66
4-2 آمار توصیفی 67
4-2-1 ویژگی های توصیفی متغیرها 67
4-2-2 ماتریس کواریانس 69
4-2-3 ماتریس ضرایب همبستگی 71
3-4- آزمون مانایی 73
4-4- بررسی ناهمسانی واریانس 74
4-5- نتایج آزمون F لیمر 74
1-5-4- آزمون آماره F 74
2-4-4- آزمون هاسمن 75
4-6- آزمون فرضیه 76
9-4خلاصه فصل 77
فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادها 78
5-1- مقدمه 79
5-2- خلاصه تحقیق 79
5-3- مقایسه نتایج تحقیق 79
5-4- پیشنهادات تحقیق 81
5-4-1- پیشنهادات کاربردی 81
5-4-2- پیشنهادات برای دیگر تحقیقات 81
منابع: 82
منابع فارسی 82
منابع انگلیسی 85
پیوست ها 87
فهرست جداول
جدول 2-1– خلاصه نتایج تحقیقات داخلی 46
جدول 2-2- خلاصه نتایج تحقیقات خارجی 47
جدول 1-4- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق 68
جدول(4-2): ماتریس کواریانس متغیرهای تحقیق 70
جدول 4-3 : ماتریس ضرایب همبستگی متغیرهای تحقیق 72
جدول 1-5- آزمون ریشه واحد جمعی بر روی متغیّرها به روش لین و لوین 73
جدول1-6-نتایج آزمون آزمون بروش پاگان – کوک و ویسبرگ برای کشف ناهمسانی واریانس 74
جدول 1-7- آزمون F لیمر 75
جدول 8-1 آزمون هاسمن 75
جدول 9-1 نتایج آزمون فرضیه 76
جدول 1-5- خلاصه نتایج تحقیق 80