برای آنکه بهتر و بیشتر بتوانیم در مورد باستانگرایی و آرکائیسم در شعر شاعران بررسی و تحقیق نمائیم بایستی بدانیم که کدام دسته از شاعران بیشتر به این شگرد توجه داشته اند و اصولاً آیا جریانهایی که پس از کودتای 28 مرداد در شعر فارسی وجود داشته اند کدام جریان بیشتر به آن اقبال نشان داده است البته از زمان یاد شده به قول های حسین پور چافی با شش جریان روبرو هستیم که به قرار ذیل میباشند. می توانید این تحقیق زبان و ادبیات فارسی را به صورت فایل word دانلود نمایید.
1- جریان شعر سنت گرای معاصر
2- جریان شعر رمانتیک عاشقانه و فردگرا
3- جریان شعر رمانتیک جامعه گرا و انقلابی
4- جریان شعر سمبولیسم اجتماعی
5- جریان شعر موج نو و شعر حجم گرا
6- جریان شعر مقاومت
جریان شعر سنت گرای معاصر
جریان شعر سنت گرا خود به سه دسته تقسیم می شوند:
1- کسانی که کاملاً از شعر سنتی تبعیت کرده اند و جز در موارد نادر نتوانسته اند شعری هم شأن اشعار شاعران بزرگ خلق نمایند و یا حتی اشعاری نزدیک به سطح محتوایی و ادبی آن اشعار خلق کنند که نامشان جز در تذکره ها و کتبشان جز در کنج کتابخانه ها نیست و هیچ خبری از آنان ، حتی کسانی مانند وحید دستگردی و فروزانفر در میان نیست از نامهای این گروه می توان به ایرج دهقان – هادی حائری – حسین مسرور و ... نام برد .
2- دسته دوّم کسانی هستند که در عین پیروی از سبک شاعران بزرگ، خود نیز از ذوق و استعداد شعری خاصی برخوردار بوده اند . اینان بر ما ترک شعر غنی سنتی چیزی می افزایند و غنی تر می کنند و کسانی همچون شهریار، رهی معیری، حمیدی از این گروه می توان نام برد که شهریار از حافظ و رهی معیری از سعدی و گاهی شاعران سبک هندی و حمیدی از ناصر خسرو و مسعود سعد سلمان تأثیر پذیرفته و از آنان پیروی کرده اند .
3- دسته سوم کسانی هستند که درصددند تا هم از نظر زبانی و هم از نظر شیوه های بیان نوع تعابیر و تصاویر و مهمتر از آن جهت نوع نگرش به جهان پیرامون خود تغییرات و تازگیهایی در شعر خود ایجاد کنند و فضا و فرهنگ جدیدی را خلق نمایند تا با زمانه همسوتر باشند کسانی مانند محمد علی بهمنی ، عباس صادقی ( پدرام ) ، محمد ذکایی ( هومن ).
شاعران مشهور این جریان
فریدون توللی – نادر نادر پور – فریدون مشیری – مهدی سهیلی – محمد علی اسلامی روشن – حسن هنرمندی – فریدون کار و ... را می توان نام برد ( همان ، الی )
اگر به ویژگیهای زبانی و ادبی این جریان نظری بیندازیم متوجه می شویم که استفاده از آرکائیسم در شعر این شاعران گاهی باعث اضطراب و ناهماهنگی در شعر آنها شده است تا اینکه به شعر آنها قوّت ببخشد و باعث فخیم شدن زبان آنها گردد البته اگر در به کار بردن این نوع کلمات در کنار مضامین و تعابیر نو ذوق و خلاقیت داشته باشند باعث زیبایی شعر آنها شده است و نسبت به جریان قبلی این جریان نوگراتر بوده است هر چند که از نظر استفاده از آرکائیسم با آنها جندان تفاوتی وجود ندارد .
جریان شعر موج نو و شعر حجم گرا
نیمۀ نخست دهۀ چهل و مشخصاً سال 41 جریانی به راه افتاد به عنوان موج نو . موج از آن جهت که عصیانی بود و بنابر تخریب بود نه تعمیر ساختار شعر فارسی و نو بود چون از گذشته گسسته و چشم به فراسوی واقعیتهای موجود دل بسته بود .
این جریان در برابر سنت گرایان، سنت گریز و یا حتی سنت ستیز بود و در مقایسه با شعر نو نیمایی به اصطلاح شعری مدرن بود و نیمایی را کهنه می دانست و در قبال شعر متعهد و ملتزم شعری غیر متعهدانه و هنر برای هنر بود .
عوامل به وجود آمدن این جریان
1- تحت تأثیر مکاتب ادبی اروپائی همچون دادائیسم و سوررئالیسم به وجود آمد و یا بهتر است بگوئیم تقلید کرد تا اینکه بگوئیم به وجود آمد . در اروپا در مقابل سمبولیسم جوانانی بودند که در عرصۀ شعر و ادب ظاهر شدند و در مقابل همۀ سنتها و موازین شعری پیش از خود عصیان کردند و نام خود را ( دادائیسم ) – نامی که بصورت تصادفی از فرهنگ لغت انتخاب شده بود – خواندند . و در ایران نیز به رهبری یدالله رؤیایی و احمد رضا احمدی شعر موج نو و شعر حجم گرا در عرصۀ ادبیات به صحنه آمد .
2- دلزدگی و خستگی شاعران موج نو از تکرار نمادهای سمبولیسم جامعه گرا که پس از سرکوب و سانسور بعد از کودتای 28 مرداد سال 32 مجبور بودند با زبان سمبلیک سخن بگویند باعث شد که این تکرار آنها را دلزده کرده و دنیای جدیدی به تقلید از اروپا خلق نمایند که در واقعیت در جهان دیگری که خلق کرده بودند محیط و فضای دیگری داشت .
3- بعد از دهه سی و چهل شاعران سیاسی بخصوص شاعران مقاومت کمتر به زیبایی ذاتی توجه کرده و شعر را سلاح دانستند و همین جدائی شد بین شعر فردگرایانه و غیر متعهدانه و شعر جامعه گرایانه و انقلابی و متعهدانه .
ویژگیهای جریان شعر سنت گرای معاصر
الف : ویژگیهای زبانی و ادبی
1- توجه به قالب غزل و تا حدودی مثنوی و مهجور ماندن سایر قالبها
2- ساده و صمیمی شدن زبان و نو شدن زبان و نزدیکی آن به زبان محاوره
3- تنوع نسبی در نحوۀ بکارگیری اوزان شعری
الف : بهره گیری از برخی اوزان در شعر سنتی که اصلاً به کار نرفته یا بندرت از آنها استفاده شده است .
ب: بر هم زدن تساوی طولی مصراعهای داخلی در غزلهایی که بیتهای آنها مسجّع است .
ج: افزایش طول بیت از هشت رکن ( مثمن ) به دوازده رکن .
د : گرایش شاعران در هماهنگی وزن و القای مؤثرتر مفهوم
ه : انتخاب و اختیار وزن از میان جمله ها و عبارتهای زبان گفتار و محاوره و نزدیکتر کردن وزن و زبان شعر به ساخت طبیعی زبان روزمره ( به قول سیمین بهبهانی [ کشف وزن ] )
4- ظهور نوعی شعر تصویرگرای جدید در کنار شعر سنت گرای تقلیدی
الف : شعرهایی بوده اند که از متن متون شعری کهن اقتباس شده نه از ذهن و ذوق خلاق شاعر .
ب : شعرهایی که صور خیال و شیوه ها و شگردهای بیانی و بلاغی و تصاویر و تعابیر جدیدی از ذهن خلاق و ذوق شاعر سرچشمه می گرفت .
ب : ویژگیهای محتوایی و فکری
1- تغییر و تحول تدریجی نوع نگرش شاعران و رو آوردن به فضاهای معنایی تازه
اگر شاعران فرزندان راستین زمانه خود هستند باید گفت جز در موارد نادر در دهه آغازین قرن حاضر شعر شعرا رنگ و نشانی از زمان و جهان معاصر خود ندارد و سعی در گنجاندن پیده های نو در همان نظام قدیمی هنر دارند که حاصلش شعری ناهمخوان بین آن عناصر و شکل شعر است .
از سال 1300 تا 1320 شاعرانی که اصطلاحاً به آنان شاعران صنایع جدید می گفتند مانند بهار و رشید یاسمی و فروزانفر، برای نمونه شعر بهار درباره هواپیما که آنرا همچون پرندۀ هما می داند .
در این تحقیق مواردی که در زیر مطرح شده است مورد بررسی قرار می گیرند
1- جریان های شعر معاصر
· جریان شعر سنت گرای معاصر
· ویژگیهای جریان شعر سنت گرای معاصر
· مشهورترین شاعران این جریان
2- جریان شعر رمانتیک عاشقانه و فردگرا
· ویژگی های زبانی و ادبی
· ویژگیهای محتوایی و فکری
3- جریان شعر رمانتیک جامعه گرا و انقلابی
· ویژگیهای زبانی و ادبی
· ویژگیهای محتوایی و فکری
· شاعران مشهور این جریان
4- جریان شعر سمبولیسم اجتماعی
· مشخصّات جریان سمبولیسم در اروپا
· شباهتهای سمبولیست فارسی و سمبولیست اروپایی
· تفاوتهای سمبولیست فارسی و سمبولیست اروپایی
· ویژگیهای محتوایی
· آرکائیسم در جریان شعر سمبولیسم اجتماعی
5- جریان شعر موج نو و شعر حجم گرا
· عوامل به وجود آمدن این جریان
· ویژگیهای محتوایی و فکری
6- جریان شعر مقاومت
ویژگیهای زبانی و ادبی
ادبیات مقاومت
سؤالات و فرضیه های پژوهش
کلیات
کهنه گرایی و واژه سازی
نقش های آرکائیسم