مقدمه
اعتياد زخم ژرفناك جامعه ما كه قرن هاست در ميان مردم ما ريشه كرده و با گذشت زمان در جنبههاي گوناگون زندگي فردي و اجتماعي جامعه ما همچون فرهنگ درمانهاي سنتي و فرهنگ تفريح و پذيرايي و مانند آن جاي گرفته است. جاي اندوه فراوان است كه تا امروز اين زخم بزرگ را، آنها كه مسئول سلامت جامعه بودند، هرگز جدي نگرفتند، مگر در برخي موارد به دليل ضرورت سياست روز، از آن به عنوان خوراك تبليغات سياسي استفاده شده. گويا ضجه و ناله پدران و مادران كه فرزندان خود را در نتيجه اعتياد از دست دادهاند، يا مرتكب كارهاي غيرقانوني مانند سرقت و روسپگري شدهاند و آوارهي خيابانها و كارتنخوابي شدهاند، اشك كودكاني كه پدران خود را به سبب اعتياد، زنده و يا مرده از دست داده و بالاخره سرنوشت مادران دل مردهاي كه تمام آرزوي خود را بر باد رفته يافته بودند، دل دولتمردان و كارگزاران را آزرده كرده است.
چرا در كشوري كه قرنها سابقه تاريخ تمدن مدون دارد، مشكل اعتياد كه ريشه در تمام مسائل اجتماعي دارد، نبايد جدي گرفته شود؟
اينكه كه پا به قرن بيست و يكم گذاشتهايم ديگر جايي براي چشم بستن و گوش بستنها و گذري نگرستين بر اين زخم بزرگ و چركين نمانده است.
بايد با يك رويكرد علمي با استفاده درست از همه امكانات و روشها، راهحل عاقلانه و روزپسندي را براي مهار اين بيماري درپيش گرفت تا در پيشگاه تاريخ و فرزندان خود شرمنده نباشيم.
تعريف سرقت
سرقت يكي از جرائم مهم و پرتعدد اكثر جوامع است و عملي است كه تقريباً در كليه جوامع ديده ميشود. اين جرم در گذشته دور نيز وجود داشته و به اشكال مختلف انجام ميگرديده است. اين جرم بعد از قتل با سابقهترين جرائم است، كه دستخوش تحولات و تغييرات زيادي بوده و شكل انجام آن در زمانهاي متفاوت و در جوامع مختلف تغيير نموده است. ولي چيزي كه از بروز و پيدايش آن تاكنون ثابت بوده، زشتي و مذموم بودن ماهيت آن است كه همواره وجود داشته و با مرتكب آن مقابله و برخورد گرديده است. گذشت زمان بر اين پديده، نظير تمام امور اثر گذاشته و تحولاتي در آن بوجود آورده. شكل انجام، شيوهها، وسائل و ابزار مورد استفاده، نوع مال و اشياء مسروقه و... همچنين وضعيت سارقين از جهات گوناگون تغيير نموده است. امروز اغلب سرقتها با برنامهريزي دقيق و امكانات فني پيشرفته انجام ميشود. به همين لحاظ مقابله و برخورد با سارقين نيز متحول و دشوار گرديده است. سرقت تعريفي ساده دارد. اگر از افراد جامعه سؤال شود سرقت چيست؟ پاسخهاي نزديك به هم و مشابهي خواهند داشت كه عبارتند از:
(سرقت عبارت است از اينكه كسي چيزي را بدون اجازه صاحبش بردارد)
(برداشتن چيزي از ديگران بدون اطلاع و رضايت صاحبان آن)
(سرقت اين است كه انسان مال حرامي را (مال ديگران را) براي خودش بردارد)
(برداشتن مال ديگري بصورت پنهاني و دور از چشم صاحب آن)
(علياصغر قربان حسيني، 1360، ص 12 و 13).
سرقت در ماده 212 قانون حدود و قصاص چنين بيان گرديده است:
«سرقت عبارت است از ربودن متقلبانه شيء متعلق به ديگري.» در قانون مجازات عمومي سابق ايران، سرقت به چند نوع تقسيم شده بود. سرقت ساده و مخففه (موضوع ماده 227 قانون مجازات عمومي سابق)، سرقتهاي مشدد: سارقين قابل اعدام (موضوع ماده 383 قانون دادرسي و كيفر ارتش)، سارقين مجازات حبس دائم (موضوع ماده واحده قانون شديد مجازات سرقت مسلحانه مصوب 1318 و ماده 22 قانون مجازات عمومي سابق). در حال حاضر سرقت برابر موازين جزائي اسلامي بر حسب نوع و ميزان كيفر به سرقتهاي مستوجب حد و سرقتهاي مستوجب تعزير قابل تقسيم است. در تحرير الوسيله امام خميني (ره) تاليف حجه الاسلام مطهري، 8 شرط براي سارق مستوجب حد مورد اشاره قرار گرفته است و در قانون مجازات اسلامي 11 شرط براي سارق مستوجب حد اشاره شده است.