مقدمه
مطمئناً ایجاد یک جامعه ایده آل اسلامی یکی از آرزوهای هر مسلمانی است؛ ایجاد جامعه ای که از همه ی ابعاد علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و غیره دقیقاً مطابق با اصول و قواعد اسلامی بوده و در آن عدالت اسلامی بین اقشار مختلف جامعه کاملاً برقرار باشد؛ که یکی از مهمترین ابعاد عدالت گستری بعد اقتصادی آن است که حتی می تواند بسیاری از ابعاد دیگر را تحت پوشش قرار دهد.
ایجاد یک اقصاد اسلامی که از آن می توان به عنوان مکتب اقتصاد اسلامی نام برد شباهت هایی با نظام سوسیالیستی دارد ولی یک تفاوت بنیادی با این گونه مکاتب دارد و آن این است که به جای حذف مالکیت، مالکیت ( منظور عمدتاً بنگاه های اقتصادی است ) به شکل متوازن و سهمی بین اقشار مختلف جامعه تقسیم شود و یک نظام سهامی به وجود آید که در این ساختار بانک ها و بورس نقش بسزایی را ایفا می کنند.
بنابراین گسترش و اسلامی سازی بانک ها و بازار بورس از اقداماتی است که باید در هر جامعه اسلامی به خصوص ایران انجام شود تا درآمد های حاصله از نظر شرع مقدس حلال باشد. برای اینكه یك محصول مالی یا بانكی، در زمره محصولات مالی و بانكی اسلامی قرار گیرد، بایستی دو شرط اصلی را محقق سازد: اولاً نباید متضمن دریافت یا پرداخت ربا باشد و ثانیاً نباید از سرمایههای جمع آوری شده به واسطه آن در فعالیت های حرام مانند خرید و فروش الكل، گوشت خوك و یا قمار بازی استفاده شود. یکی از ابزار هایی که دو شرط فوق به ویژه شرط اول را محقق می سازد و استفاده از آن حتی در کشور های غیر اسلامی رو به افزایش است، اوراق قرضه اسلامی (صکوک) می باشد.
مفهوم صکوک
1-1) تعریف صکوک
كلمه صك كه جمع آن صكوك (SUKUK) میباشد یك واژه فارسی از چك است و چون در حرف عربی ( چ) وجود ندارد حرف(ص) جایگزین آن شده است و به معنای گواهی مالی، تأیید و یا مهر و موم شده میباشد. دایره المعارف «قاموس عام لکل فن و مطلب» در مورد واژه صکوک چنین بیان میکند: «صک به معنای سند و سفتچه(سفته) است و معرب واژه چک در فارسی است. اعراب این واژه (صکوک) را توسعه دادند و آن را بر کلیه انواع حوالجات و تعهدات بکار بردند. آنها این واژه را بر کتاب به صورت عام و بر سند اقرار به مال بهصورت خاص اطلاق کردند. در عرف عرب این واژه، حواله، انواع سفته، سند و هرآنچه که تعهد یا اقراری از آن ایفاد شود را شامل میشود. واژههای صک الوکاله به معنای وکالت نامه و صک الکفاله به معنای کفالتنامه نیز در زبان عربی رواج یافته است.» صكوك به طور معمول به عنوان (اوراق قرضه اسلامی) یا همان ابزارهای مالی اسلامیتعریف میشود. صكوك اوراق بهاداری است كه براساس یكی از معاملات مشروع طراحی شده است و نوعی ابزار مالی با پشتوانه ترازنامه و داراییهای فیزیكی است كه در دهههای اخیر مورد توجه قرار گرفته است.صكوك در هر عقدی تعریف خاصی دارد...