مهندسی معدن به مجموعه علوم و فنونی اطلاق می شود که برای تهیه و تامین مواد اولیه صنایع مادر بکار می روند. از این قبیل صنایع می توان به صنایع ذوب و شکل دادن فلزات، صنایع تولید انواع مواد شیمیایی و ... اشاره نمود. خوراک صنعتی تمامی صنایع پایین دستی که با احتیاجات بشر در ارتباط مستقیم هستند به نوبه خود توسط این صنایع مادر که خود به معدنکاری وابسته اند تامین می شود. بنابراین مهندسی معدن سرسلسله دانش مهندسی بوده و از الزامات تداوم تمدن بشری است. مهندسی معدن را می توان يکی از معدود علوم مهندسی به شمار آورد که با بسياری رشته ها و گرايش های مهندسی و علوم پايه واحدهای مشترک دارد. رشته مهندسی معدن در دنيا يكي از قديمي ترين و پيچيده ترين رشته هاي مهندسي است. ورود به رشته مهندسی معدن نياز به علاقه و اطلاعات اوليه اي از رياضيات مهندسي، هندسه پيشرفته، طراحي هاي ابتكاري و تجسم فضايي، مكانيك، ماشين آلات سنگين خواهد داشت. چون بخشی از کار مهندسی معدن مانند نقشه برداری در زیرِ زمین انجام می شود، دانشجوی این رشته باید از نظر جسمی توانایی خوبی داشته و قدرت کار در معدن را که بیشتر در خارج از شهر و گاه در نقاط دور افتاده قرار دارد، داشته باشد. به همین دلیل بیشتر دانشجویان دختر رشته مهندسی معدن ـ به غیر از تعداد معدودی از آنها که در آزمایشگاه ها و مراکز طراحی معدن فعالیت می کنند ـ با مشکلات کاری روبرو می شوند.
دوره کارشناسی ارشد رشته مهندسی معدن شامل 32 واحد بوده که از این تعداد، 6 واحد متعلق به پروژه تحقیقاتی، 2 واحد متعلق به سمینار و 24 واحد دروس الزامی و اختیاری را تشکیل می دهند. از گرایش های کارشناسی ارشد رشته مهندسی می توان گرایش های : فرآوری مواد معدنی، مکانیک سنگ، استخراج معدن، اکتشاف معدن، تونل و فضاهای زیر زمینی، معدن و محیط زیست را برشمرد.