شنوایی‌شناسی یا ادیومتری (Audiometry)، علم شناخت و مطالعه شنوایی و اختلالات آن و یکی از رشته های گروه علوم پزشکی است. اگرچه ممکن است برای تعریف فوق، عنوان شنوایی سنجی مناسب تر به نظر آید، اما شنوایی سنجی در واقع بخشی از شنوایی شناسی است. به طور کلی علم شنوایی شناسی به سه بخش تقسیم می شود:
- شنوایی شناسی تشخیصی (ارزیابی سیستم شنوایی و تعادل و تشخیص ضایعات آن و گزارش به پزشک)
- شنوایی شناسی توانبخشی (ساخت و تجویز انواع قالب گوش وسایل کمک شنوایی مانند سمعک و تنظیم آن با گوش کم شنوا یا ناشنوا و ارائه آموزش های لازم، آموزش لب خوانی و گفتار خوانی برای کم شنوا یا ناشنوایان)
- شنوایی شناسی حفاظت و پیشگیری (استفاده از آزمون غربالگری و نیزمشاوره و اجرای برنامه های حفاظت شنوایی نظیر بررسی آلودگی های صوتی کارخانجات و مراکز پر سر و صدا به منظور به حداقل رساندن خسارت های ناشی از آلودگی صوتی)
در رشته شنوایی شناسی، هریک از بخش های فوق حائز اهمیت ویژه است. به عنوان مثال یک پزشک بدون دریافت گزارش متخصص شنوایی شناسی، قادر به تحلیل دقیق ضایعات شنوایی نخواهد بود و امر درمان مختل خواهد شد. یا چنانچه کودکی که دارای آسیب شنوایی است به موقع شناسایی شده و تحت درمان و یا اقدامات توانبخشی قرار گیرد، می توان تا حدود زیادی ازبروز اختلالات زبانی پیشرفته در او جلوگیری کرد و امکان ارتباط بهتری با اطرافیان برایش فراهم ساخت. به همین ترتیب در یک کارخانه پر سر و صدا می توان با کمک یک متخصص شنوایی شناس در کنار متخصصین علوم دیگر تا حد زیادی از اثرات منفی سر و صدا بر کارگران کاست و از مخاطراتی نظیر کاهش شنوایی، افزایش استرس و سوانح و حوادث ناشی از سر و صدا در آنان جلوگیری کرد.
شنوايي شناسي در حيطه هاي كاربردي باليني و توانبخشي در حال حاضر جايگاه ويژه اي را در ميان علوم توانبخشي به خود اختصاص داده است و با پيشرفت هاي شگرفي كه روز به روز در زمينه ابداع دستگاه ها، تكنيك ها و روش هاي جديد در اين رشته صورت مي پذيرد، تربيت متخصصيني كارآمد و آشنا به جنبه‌هاي مختلف از ضروريات محسوب مي گردد. كارايي شنوايي شناسي در امر پيشگيري در سطوح مختلف آن و در ارزيابي و تشخيص ضايعات مختلف سيستم شنوايي و نيز توانبخشي معلولين شنوايي ما را بر آن مي‌دارد تا به اين شاخه از علوم با ديدي گسترده تر نگريسته و نقائص آن را تا حد امكان مرتفع سازيم. براين اساس طرح برپايي دوره كارشناسي ارشد رشته شنوایی شناسی با توجه به اهداف و ضرورت هايي كه در پي به آنها اشاره خواهد شد ارائه مي گردد.
دوره كارشناسي ارشد شنوائي شناسي در طول دوره خود كارشناسان شنوائي شناسي پذيرفته شده را براي انجام فعاليت هاي شنوائي شناسي تربيت خواهد كرد و اهداف زیر را پیگیری می کتد:
- كسب توانايي هاي لازم جهت ارائه خدمات آموزشي
- آشنايي با روش ها، وسايل و تكنيك هاي جديد ارزيابي ضايعات شنوايي و توانبخشي، (امر مهمي كه در دوره كارشناسي پرداختن به آن عملاً امكان پذير نمي باشد)
- مبادرت به فعاليت هاي پژوهشي كه زمينه ساز استقلال علمي و عملي رشته خواهد بود
فارغ التحصيل كارشناسي ارشد رشته شنوايي شناسی قادر خواهد بود كه با بهره گيري از تكنيك هاي جديد و پيشرفته آزمايشگاهي و تفسير نتايج حاصله، به تشخيص كاملتر دست يافته و درصورت داشتن صلاحيت هاي لازم به امر آموزش و نيز پژوهش و تحقيق در زمينه هاي مختلف شنوايي علاوه بر انجام كليه وظايف روزمره يك كارشناس شنوايي كه شامل ارزيابي شنوايي كودكان و بزرگسالان در محيط هاي عادي و صنعتي و توانبخشي شنيداري معلولين شنوايي است بپردازد.